British Airways u përgjigjet sulmeve ndaj saj në lidhje me problemet teknike të kohëve të fundit. Edhe pse në një industri ku problemet kompjuterike po bëhen gjithnjë e më të zakonshme
Është shumë e lehtë të fajësosh infrastrukturën, sidomos atëherë kur gjërat shkojnë keq, siç u veprua edhe më 27 maj, kur British Airways (BA) anuloi fluturimet në të gjithë botën, pas rrëzimit të sistemeve globale të IT-së.
Më shumë se 1,200 fluturime, me mbi 75,000 pasagjerë, u anuluan për tri ditë; Qindra mijë udhëtarëve të tjerë iu prishën udhëtimet si pasojë e vonesave, bagazheve të humbura.
Sipas analistëve, kostoja totale që BA do të japë si rimbursim, plus kompensimi deri në 600 euro (675 dollarë) për çdo pasagjer që pati probleme, mund të shkojë deri në nivelin e lartë prej 150 milionë paund (192 milionë dollarë).
Por fatkeqësi të tilla mund të shkaktohen edhe si pasojë e gabimeve njerëzore, ashtu siç ndodhi edhe në rastin e mësipërm. Alex Cruz, drejtori ekzekutiv i cili njihet gjerësisht si një person që mundohet në maksimum për të shkurtuar kostot, e demonstroi më së miri këtë fakt në ngjarjen e mësipërme.
Edhe pse ai u tregua shumë i shkathët në faljen që i kërkoi qindra mijë njerëzve në publik, me punonjësit e tij nuk u tregua aspak korrekt, por u dha atyre një përgjigje shumë evazive, duke i mëshuar faktit se shkaku kryesor i një problemi të tillë kishte të bënte me një çështje të furnizimit me energji elektrike. Nga shumë veta, një interpretim i tillë jo vetëm që u duk justifikim i pastër, por edhe u përbuz.
Stafi i tij, edhe pse në pjesën më të madhe të rasteve përpiqej që të bënte më të mirën, nuk kishte përgatitjen e duhur. Ata nuk kishin asnjë plan të qartë për të përballuar kaosin e të gjithë udhëtarëve që i kishte zënë paniku.
Për vonesat dhe anulimet e fluturimeve, buletinet informative të transmetuara në aeroportet e Heathrow dhe Gatwick të Londrës, dy prej aeroporteve kryesore të BA-së, u vinin shumë herë më shumë në ndihmë udhëtarëve, sesa personeli në aeroport.
Pa vënien në punë të sistemeve rezervë (back-up), përfaqësuesit e linjave ajrore nuk ishin në gjendje t’u jepnin përparësi klientëve që kishin më shumë nevojë për ndihmë. Në mesin e këtyre paqartësive dhe grindjeve, situata përkeqësohej.
Një punonjës i BA në Aeroportin e Venecias, shkoi deri aty sa kërcënoi se do të thërriste policinë kur një pasagjer e pyeti në lidhje me politikën e pagesës së dhomave të hotelit gjatë ditëve të vonesave. Z. Cruz premtoi se një situatë e tillë nuk do të përsëritej më, por kjo është hera e katërt brenda një viti që sistemet kompjuterike të BA pësojnë një dëmtim shumë të rëndë.
Problemet në sektorin e IT-së, në këtë industri po bëhen gjithnjë e më të zakonshme. Që nga vala e bashkimeve të një dekade më parë, të katër transportuesit ajrorë kryesorë të Amerikës janë goditur nga probleme të shumta të kësaj natyre. Ndër më të këqijat ishte ajo e Delta Air Lines, pothuajse një vit më parë, kur keqfunksionimi i një prej sistemeve të kontrollit shkaktoi rënien e zjarrit në qendrën e të dhënave të udhëtarëve, si rezultat i së cilës u anuluan 2.000 fluturime.
Sasia e madhe dhe kompleksiteti i të dhënave që ato trajtojnë, i bëjnë linjat ajrore veçanërisht të ndjeshme ndaj fatkeqësive që mund të prekin sistemin e IT-së. Disa prej detyrave të tyre përfshijnë planifikimin e ekuipazheve, kontrollin e pasagjerëve, si dhe pranimin e rezervimeve dhe çantave me pajisje gjurmimi.
Këtë herë, nuk kishte probleme të dukshme me sistemet software të BA, por serverët që ruanin gjithçka, që nga të dhënat e klientëve e deri te trajektorja e fluturimit të avionëve ishin të paaksesueshëm.
Sistemet rezervë (back-up) nuk arritën të ndërhynin në momentin e duhur.
Dhe pa pasur listën e pasagjerëve dhe informacione të tjera të nevojshme për të nisur aeroplanët në mënyrën më të sigurt të mundshme, BA, u detyrua që të anulojë çdo fluturim dhe të përfshihej në një situatë kaotike pa shpëtim.
Mësimi i parë i nxjerrë nga përvoja të tilla të dhimbshme është që të mos bëhen më shkurtime në sektorin e IT-së, ashtu siç është vepruar nga disa kompani ajrore, vetëm e vetëm për të ulur kostot. Kompania ajrore British Airways, i konsideronte shpenzime të tilla si të tepërta, shprehet Henry Harteveldt nga Atmosphere Research, një firmë konsulence.
“Por kjo duhet parë si një prej kostove më të rëndësishme që një kompani duhet të marrë përsipër, sidomos në këtë biznes”, shprehet Frank Ford nga Bain & Company, një firmë konsulente.
Në vitin 2015, linjat ajrore shpenzuan 2.7% të të ardhurave të tyre në sistemin e IT-së, gjysmën e normës të shpenzuar në të gjitha industritë e tjera dhe, madje, edhe një përqindje më të ulët se sa ajo që shpenzuan hotelet. Së dyti, edhe sistemet rezervë (back-upet) duhet të kontrollohen rregullisht për të parë nëse funksionojnë ashtu siç duhet. Madje edhe grupet e mëdha financiare, që shpenzojnë shuma mjaft të larta në sistemet rezervë (back-upet), nuk i kontrollojnë ato sa duhet, vazhdon më tej z. Ford.
Firmat në shumë industri frikësohen se testet e kontrollit nuk do të dalin ashtu siç duhet, ndaj nuk i kryejnë ato rregullisht, sepse kanë frikë se kjo gjë mund të ndikojë në shkatërrimin e biznesit që ata kanë.
Mbi të gjitha, linjat ajrore duhet të kenë të mirëmenduara dhe të kenë plane veprimi të menjëhershme, edhe për situatat më të paparashikueshme. Duke qenë se ato po shkojnë gjithnjë e më shumë drejt automatizimit, edhe goditja që marrin në raste të tilla do të jetë e rëndë, shprehet George Hamlin, një ekspert aviacioni në Virxhinia
Të paktën, stafi fatkeq, të cilit do t’i duhet të merret me pushuesit në situata të tilla emergjente dhe kaotike, duhet të trajnohet që të përballojë edhe situatën më të keqe të mundshme.
Kompanitë ajrore nuk do të jenë kurrë në gjendje të thonë se një situatë e tillë nuk do të përsëritet më në të ardhmen. Kostot që duhet të shpenzohen në sektorin e IT-së janë shumë herë më të vogla, në krahasim me kostot që do të paguhen si rimbursim për të gjithë dëmet e shkaktuara. Por ulja e kostove në sistemin e IT-së është një ekonomi false.
Ryanair, shembulli i një prej linjave ajrore me kosto të ulët të Europës, po rrit investimet në operacionet e saj dixhitale. Përveç kostos së lartë që BA duhet të paguajë si kompensim, duhet të paguajë edhe një dëm edhe më të rëndë që i është bërë imazhit të saj, i cili do të dojë kohë për ta rimarrë veten, shprehet Andrew Charlton nga Aviation Advocacy, një firmë kërkimore.