Sllovakia, e quajtur “Detroit e Europës”, gjithashtu shpreson të jetë pioniere e transportit Hyperloop
Një vend që është shtëpia e një prej kompanive udhëheqëse në botë të makinave fluturuese, po mbështet planet për një sistem Hyperloop-i që premton të transportojë njerëzit në një tub vakum super të shpejtë dhe po ndihmon në testimin e automjeteve autonome.
Asnjë nga këto gjëra nuk do të dukej e pavend në Kaliforni. Përveç që ne jemi 6,000 milje larg nga bregu perëndimor i SHBA-së në Sllovaki, i cili po e vendos sallën e vet për t’u bërë modeli i Silicon Valley i Europës Qendrore.
Kompania vendase Aeromobil ka zhvilluar një formë veçanërisht tërheqëse të transportit – një makinë fluturuese.
Ndryshe nga helikopterët elektrikë të parashikuar nga Uber ose lojtarë të tjerë në hapësirën që i quajnë prodhimet e tyre “makina fluturuese”, automjeti i Aeromobil-it do të ecë në rrugë dhe do të fluturojë në ajër. Është e nevojshme një licencë piloti për të nisur një mjet të tillë.
“Në qytete ekziston një treg i madh, një kërkesë e madhe,” thotë Juraj Vaculik, shefi ekzekutiv dhe bashkëthemelues. “Lëvizja e transportit nga hapësira dydimensionale në hapësirën tredimensionale, kjo është zgjidhja”.
Aeromobil është një inovacion i papritur nga vendi qendror europian, herë pas here i quajtur “Detroit i Europës” për famën e tij si një destinacion prodhues me kosto të ulët për prodhuesit e makinave.
Aeromobil filloi, si shumë fillestarë, në një garazh. Një prototip u zbulua në vitin 2014. “Ne kemi ndërtuar prototipin e parë me një ekip prej 12 personash në 10 muaj”, thotë z. Vaculik.
Në prill në Monako, ai zbuloi makinën e parë fluturuese që do t’i shesë publikut – një automjet me benzinë me vlerë 1.3 milionë dollarë që mund të udhëtojë deri në 750 km në ajër dhe të shkojë deri në 99 mph në terren. Z. Vaculik thotë se makina mund të fluturojë në distancë midis Londrës dhe Parisit për një orë. “500 automjetet e para do të jenë në treg deri në vitin 2020″, thotë ai.
Marrja e makinave në treg shpejt është vendimtare pasi konkurrentët e mundshëm kanë shprehur gjithashtu ambiciet e tyre. Airbus, Uber dhe një sipërmarrje e re e mbështetur nga bashkëthemeluesi i Google, Larry Page, janë në mesin e një grupi të kompanive që projektojnë automjete fluturuese.
Kur u takuam në Hangar në periferi të Bratislavës, z. Vaculik pranoi se Aeromobil po merrte në konsideratë të lëvizte në një vend tjetër për të rritur prodhimin – por vendosi të mbetej në terrenin e saj të shtëpisë.
“Është diçka që po diskutonim disa vite më parë, ndoshta nëse kishte kuptim dhe do të ishte më e lehtë ta ndërtonim bazën në Berlin ose në Mbretërinë e Bashkuar”, thotë ai.
“Por, – shton ai – “Sllovakia është vendi i duhur për të zhvilluar këtë automjet, jo vetëm historikisht, sepse ka ardhur nga këtu, por gjithashtu ka një sasi të madhe të zhvillimit të avionëve që ndodhën gjatë viteve të fundit këtu, dhe pranë këtij vendi”.
Aeromobil mbështetet në zinxhirët e furnizimit të industrisë së makinave dhe sektorëve të hapësirës ajrore dhe e sheh vendndodhjen e saj aktuale – brenda 100 km nga shumica e furnizuesve të saj të komponentëve – si ideale.
Ka edhe 15 aeroporte të vogla afër Bratisllavës, të cilat janë esenciale për testimin e një mjeti që kërkon një pistë për t’u hequr, në krahasim me automjetet vertikale të ngritjes, të propozuara nga Uber.
Fuqia punëtore lokale është gjithashtu një faktor, thotë ai, me nivele relativisht të larta aftësie dhe një qëndrim “të marrë”.
“Shumë njerëz që takohen në Sllovaki duan të jenë inxhinierë, nuk duan të jenë menaxherë”, thotë Pete Rogers, drejtor europian në kompaninë IT Ness, e cila ka themeluar bazën e saj në Lindjen e Sllovakisë.
Qeveria, nga ana e saj, është e gatshme të mbështesë inovatorët e teknologjisë si Aeromobil.
“Mund të qeshni, – thotë ministri i Financave i Sllovakisë, Peter Kazimir, por ky është një vizion i së ardhmes. Ne duam të jemi të përfshirë”.
Ai i tha Financial Times se qeveria sllovake gjithashtu ka nënshkruar një memorandum mirëkuptimi me Hyperloop Transportation Technologies për të testuar teknologjinë e paprovuar – e cila mund të shohë që pods të udhëtojnë me shpejtësi të pakët në një tub vakum – në vend.
Sllovakia dëshiron të provojë nëse një tubacion mund të krijohet me qytetin çek të Brno-s dhe me Vjenën, pikërisht mbi kufirin në Austri. Në teori, një udhëtim prej rreth 100 miljesh mund të bëhej pak më shumë se 10 minuta duke përdorur teknologjinë.
Në këtë epokë, Sllovakia është në garë direkte me Lindjen e Mesme për të krijuar sistemin e parë, me një kompani të palidhur Hyperloop One duke punuar në një lidhje rivale midis Abu Dhabi dhe Dubai.
Z. Kazimir shton se qeveria po punon gjithashtu me homologët e saj në Republikën Çeke për të ofruar një vend për kompanitë që dëshirojnë të testojnë makina vetëngarje.
“Ne nuk duam të jemi të verbër për këtë”, – shton ai. Z. Kazimir është i vetëdijshëm se projekte të vetme si Hyperloop nuk do të jenë të mjaftueshme për ta kthyer rajonin në Silicon Valley.
“Investitorët nuk do të vijnë vetëm për shkak të një kompanie”, thotë Vaculik i Aeromobil-it. “Ajo ka nevojë për masën kritike që ka kuptim për ta për të filluar një biznes. Por ai shpreson të krijojë fillimin e një ekosistemi.
“Sapo sipërmarrësit e suksesshëm do të kenë para, ata do të investojnë në kompanitë e reja”, – thotë ai. “Kjo është arsyeja pse edhe ne ndihemi, si një ekip, se është misioni ynë për të promovuar vendin”.
Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.
Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.