Nekrologjia e euros ishte e parakohshme. Mario Draghi me të vërtetë bëri “çfarëdo që duhej bërë” për të shpëtuar euron
Pesë vite më parë, Mario Draghi, kreu i Bankës Qendrore Europiane, u zotua të bënte “gjithçka që duhej” për të shpëtuar euron. Në atë kohë, shumë njerëz parashikonin shpërbërjen e Eurozonës.
Por z. Draghi e përmbushi zotimin e tij; Asnjë vend nuk ka hequr dorë nga monedha e vetme.
Kostot e huamarrjes kanë rënë dhe madje Greqia ka qenë në gjendje të jetë sërish pjesë e tregjeve, shkruan The Economist.
Shpëtimi i Eurozonës, në mënyrë të tillë që ajo të mos shpërbëhej mund të ketë qenë qëllimi i kësaj loje, por a ia vlejti?
Ashtu si edhe MG, grupi i menaxhimit të fondit, vë në dukje se të dhënat kanë qenë të përziera. Rritja ekonomike është rikthyer me një normë prej 1.5% nga viti në vit.
Këto nuk janë shifrat më të mira të mundshme të rritjes, por duke marrë parasysh faktin që popullsia e Eurozonës po plaket, rritja me ritme më të larta është tejet e vështirë për të; Kjo nuk është e mrekullueshme por është e vështirë për Eurozonën të rritet me shpejtësi kur popullsia e saj po plaket; FMN sugjeron se një pjesë më e madhe e punonjësve të moshuar mund të ndikojnë në rritjen e produktivitetit.
Natyrisht, Eurozona mund të marrë më shumë nga fuqia punëtore aktuale në tregun e punës. Gjithsesi papunësia vazhdon të mbetet e lartë. Ekonomistët debatojnë nëse kjo situatë është si pasojë e mungesës së kërkesës (e shkaktuar nga politika fiskale tepër e ngushtë) apo nga barrierat strukturore siç është një treg i punës jo fleksibël. Asnjë prej këtyre çështjeve nuk ka të bëjë me BQE-në.
Banka mund të kritikohet që nuk e ka normën e inflacionit në 2%. Nga ana tjetër, nëse përpara 10 vitesh do t’u thoshit njerëzve se bilanci i BQE-së do të ishte më shumë se 4 trilionë euro, se do të blinte obligacione qeveritare dhe do të vendoste norma negative interesi, të paktë do të ishin ata që do t’i kishin besuar.
E gjithë kjo situatë ka qenë një ilustrim i mrekullueshëm i fuqisë së një banke qendrore. A tregon kjo se ky është rasti i atyre që besojnë në teorinë monetare moderne, të cilët argumentojnë se praktikisht nuk ka kufizime për sa u përket burimeve të qeverisë, me kusht që ajo të ketë mbështetjen e një banke qendrore të pavarur? Por mbase është pak herët për të dhënë një përgjigje në këtë drejtim.
Së pari, në vitet e para të krizës, bankat tregtare po tentonin të ngushtonin bilancet e tyre dhe të ulnin kreditimin. Në këtë mënyrë bankat qendrore shmangën një ngushtim të ofertës së parasë në kohën e stresit të Depresionit të Madh.
Së dyti, një bankë qendrore individuale, e cila e ka zgjeruar me shpejtësi bilancin, mund të përballet me problemin e rënies së monedhës, pasi investitorët ndërkombëtarë ishin më pak të gatshëm për ta mbajtur atë.
Por, gjatë nëntë viteve të fundit, të gjitha bankat e mëdha qendrore i kanë zgjeruar bilancet, prandaj investitorët e kanë pasur më të lehtë për të zgjedhur. Por kjo situatë duket se nuk do të vazhdojë gjatë, sidomos në një kohë kur Amerika po i ngushton gjithnjë e më shumë politikat e saj.
Votuesit në Greqi apo Itali mbase nuk mendojë se z. Draghi ka qenë i suksesshëm, duke marrë parasysh dëmet e bëra në ekonominë e mëparshme dhe stanjacionin në këtë të fundit.
Sikur Greqia të linte Eurozonën, qytetarët ndoshta do të kishin parë që depozitat e tyre bankare të zhvleftësoheshin dhe inflacioni së bashku me normat e interesit të rriteshin në nivele tejet të larta. Gjykimet e Argjentinës në vitet e para të shekullit të 21-të janë një çështje e rëndësishme.
Mbase nuk do të ketë vlerësime të shumta për z. Draghi, por ai meriton që t’i njihen të gjitha meritat për atë çka ka bërë për Eurozonën.