Pikture moderne, por jo abstrakte
Nga Magdalena Alla
Piktura vazhdon te pelqehet. Por garen nuk e fiton me peizazhi, si dikur. Stili modern i tyre tani perthithet menjehere nga shijet e fanatikeve te telajos. Por jo ai abstrakt, qe mbetet serish i pakuptueshem dhe i padeshirueshem nga bleresit shqiptare.
‘Tendenca e ketij viti ne arredimin e shtepive eshte fotografia, ajo bardh e zi dhe jo aq piktura’, propozon tendencen arkitektja Matilda Pana. Por pavaresisht kesaj, admiruesit e piktures nuk tuten. E kane marre tanime ‘dozen’ molisese dhe te varesise nga piktura. Kane nje jete te apasionuar pas bojerave, telajove dhe imazheve reale apo te sajuara nga dora e njeriut, piktorit. ‘Kam mbi dhjete vjet qe kam galeri ne Tirane dhe mund te them qe eshte per t’u pershendetur deshira e nje grupi njerezish per te pasur ne ambientet e tyre pikturen, si bashkeshoqeruese te pandashme’, thote Vangjel Gjikondi, piktor dhe zoterues i galerise ‘Gjikondi’ ne zemer te ish-Bllokut.
Stilet
Deshirohen pikturat me stil dhe koncepte moderne me shume se sa ato me peizazhe natyraliste apo klasike. ‘Mjafton qe piktura te jete nje kompozim me stil modern, dhe e fiton garen ndaj peizazhit, qe dikur ishte kampioni i shitjeve. Ne stilet moderne perjashtim ben vetem stili abstrakt. Ate nuk para e duan’, shpjegon menaxherja e galerise ‘Kledio’.
Pikturat abstrakte edhe te galeri ‘Gjikondi’ ekzistojne te fshehura ne magazine, sepse edhe te ekspozuara ne faqet ballore, s’paten fat te shiten. ‘Por, edhe nje pikture realiste mund te jete me fryme moderniste. Ka madje kliente qe gjithe koleksionin e tyre e kane vetem me vepra te realizmit socialist, ose foviste, natyraliste etj.’, shton Vangjel Gjikondi.
Pelqehen shume edhe pikturat me motive popullore tradicionale, apo nga fshati, ose tema historike, te trajtuara me koncepte te reja artistike. Gjithashtu pelqehen edhe peizazhi dhe portreti, por jo si dikur. ‘Kam pasur raste kur punonjes apo funksionare te ambasadave te huaja vijne blejne piktura me motive nga te gjitha trevat e Shqiperise, nga Jugu ne Veri, pasi edhe i kane shetitur vete me kembe ato vende’, tregon Gjikondi.
‘Tashme po pelqehen kryesisht kompozime ne formate te medha 1m x 1.5m. Keto jane me te kerkuarat e kohes per mjediset e shtepive. Piktura sa me te medha’, tregon Vangjel Gjikondi.
Dhe nje vend te konsiderueshem zene edhe riprodhimet e kryeveprave boterore apo kombetare, apo kompozime bazuar mbi legjenda, momente historike, qe ne fantazine e piktorit vijne si krijime edhe origjinale. ‘Temat mitologjike, per shembull, ne pikturat e mia, i kam konceptuar vete si konfiguracione’, tregon Gjikondi.
Ndersa fotografite, mjaft ne mode kete vit ne arredimin e shtepive apo zyrave, ne asnje nga galerite e artit nuk shiten te gatshme sikurse pikturat. Aty vetem iu vihen korniza fotografive qe vijne te gatshme, aq sa per t’iu vene nje kornize.
Ngjyrat
‘Pelqehen te ndezura, sa me te qeshura, optimiste dhe jo te ftohta dhe te zymta’, shpjegon Gjikondi.
‘Une ve re se klientet e pelqejne kaq shume pikturen me stil modern, saqe ne kete rast nuk ia vene re fare ngjyrat’, shpjegon menaxherja e art-galeri ‘Kledio’.
Por, gjithsesi, tek te dyja galerite ngjyrat mbizoteruese te pikturave te varura jane pikerisht ato te ndezura, gjalleruese: portokallia, bluja, e gjelbra, e verdha, e kuqja apo miksim i tyre. Ka piktore si Ilira Sula qe gjithe tablone e perflak ne te kuqe. Dhe eshte nga piktoret me te shitura. Apo si Adrian çene qe perdor blune dhe te gjelbren e forte dhe me force shprehese emocionale ne peizazhin e bregdetit. Vete Gjikondi perdor nje miksim duke i harmonizuar nga pak te gjitha.
Me apo pa kornize
Zakonisht pikturat shiten me kornize. Por ka raste, kur piktori apo galeristi iu ve nga nje kornize sa per mos e lene pa gje, ose dhe nuk iu ve fare. ‘Nuk iu blej korniza te shtrenjta, sepse mendoj qe bleresi ndoshta deshiron edhe ta nderroje ate qe kam zgjedhur une. Ka shije te tjera’, tregon Vangjel Gjikondi.
Zakonisht pikturat me format te madh kerkojne edhe kornizat me te kushtueshme, ato me 4 mije leke metri linear. Nje kornize e tille mund te kushtoje deri ne 20 mije leke. Kur zakonisht kornizat me te perdorshme jane me 1 mije leke metri linear. ‘Piktura klasike kerkon kornize klasike. Piktura moderne rri edhe pa kornize dhe eshte shume ne mode si e tille. Por ajo klasike e do patjeter’, shpjegon Gjikondi.
çmimet
çmimet kane mbetur pothuajse ato, siç kane qene edhe dhjete vjet me pare, kohe kur nisi moda e çeljes se galerive te pikturave ne kryeqytet. Por edhe çmimet e bojerave apo drurit nuk para kane levizur ndjeshem qe atehere.
Nisin nga minimumi 100-200-300 euro per ato me te voglat e deri ne 1500-2000-3000 euro per me te medhate. Me pak kushtojne ato qe vijne nga importi se sa ato te prodhuara nga piktoret ne vend.
Pikturat me te shitshme mbeten pikerisht ato qe kane çmimet mesatare 300-500 euro. Me te kushtueshme dihet qe jane ato me te medhate edhe ne permasa, d.m.th. jo vetem ne cilesi, por edhe ne sasi. ‘Pikerisht pikturat me permasa 1m x 1.5m kushtojne nga 1500-3000 euro’, tregon Gjikondi. Dhe kane bleresit e tyre te paepur nga çmimi. Jane te rralle, me te vonuar se te tjeret, por jo mungues. Por ka galeri periferike qe, per shkak te konkurrences dhe tregut te varfer, edhe pikturat me permasa te medha dhe me imazhe jashtezakonisht joshese i shesin deri ne maksimumi 500 euro nje.
Varesi nga piktura
‘Ka pak renie te blerjeve, si pasoje e krizes. Por gjithmone ka njerez qe i adhurojne dhe blejne pikturat. Dhe kjo eshte per t’u pergezuar’, tregon Gjikondi. D.m.th. ka artdashes qe nuk humbin kurre ne çdo kohe, pavaresisht veshtiresive. Kryesisht jane biznesmene, njerez te artit apo ekranit. ‘Ka te tille qe tek une mund te kene blere deri ne 50 piktura. Apo 20, 30 te tilla. Madje, klientet bejne gare me njeri-tjetrin. Iu hyn ambicia per te pasur sa me shume dhe sa me cilesore. Ka qe bejne koleksione ne rryma te caktuara te artit dhe garojne me njeri-tjetrin’, shton me tej Gjikondi.
Ai me tej kujton kliente qe tregojne se nuk ngopen te kene sa me shume piktura neper mure, qe nuk iu shijon asgje tjeter ne shtepi perveç atyre. Sepse ato i mbajne gjalle. ‘Madje, nuk nderrojne as kolltuket e vjeter, nese ata iu pershtaten me stilin rokoko, apo barok te pikturave te varura ne mure dhe iu kujtojne Ameriken e viteve ’20-te’.
Murale apo te levizshme
Jo vetem ne bare apo restorante, por edhe neper shtepi po vihet re tendenca e pikturimeve te mureve dhe jo piktura te varura ne mure.
‘Kam pasur raste te bej piktura murale, ndryshe afreske, si per shembull ne Ulqin, Skenderbeun. Por propozoj me shume pikturat e varura si tablo ne mur se sa afresket. Per faktin se kesisoj ato jane te levizshme, jane me praktike, krijojne larmi. Mund t’u nderrosh vendin dhe nuk krijohen ambiente te perhershme, standarde dhe monotone. Me nje levizje te tyre rigjallerohet ambienti dhe shtepia’, perfundon piktori dhe galeristi Vangjel Gjikondi.
