Plani i integrimit rajonal tashmë ka në zbatim një axhendë të strukturuar për promovimin e mëtejshëm të integrimit tregtar, futjen e një hapësire rajonale dinamike për investime, lehtësimin e lëvizshmërisë rajonale dhe duke krijuar një axhendë dixhitale të integrimit.
Themelet për një integrim më të afërt ekonomik rajonal në Ballkanin Perëndimor tashmë janë. Procesi i anëtarësimit në BE ka ndihmuar në harmonizimin më të madh midis ekonomive në përputhje me sistemet e tyre ligjore dhe institucionale në ato në BE.
Europa Juglindore 2020 si dhe korniza e konvergjencës për pranimin në BE u prezantua me objektiva të përbashkët rajonalë; tarifat dhe kuotat për tregtinë në prodhimet industriale dhe bujqësore janë eliminuar dhe janë bërë përparime në lehtësimin e tregtisë dhe negociatat mbi tregtinë e shërbimeve në kontekstin e CEFTA. Pesë janë drejtimet kryesore mbi të cilat vendet e rajonit kanë rënë dakord të njësojnë politikat dhe veprimet.
Tregtia
Zhvillimi i Zonës Ekonomike Rajonale parasheh zbatimin e ndërhyrjeve dhe veprimeve të gjera në katër vitet e ardhshme.
Politika tregtare e zbatuar nga Autoritetet CEFTA siguroi një nivel të konsiderueshëm të hapjes së tregtisë. Tregtia e mallrave është liberalizuar. Paralelisht, gjatë negociatave të Protokollit shtesë është arritur liberalizimi i konsiderueshëm i tregtisë në shërbime.
Sekretariati CEFTA do të vazhdojë të monitorojë masat jo tarifore (NTMS) mbi rajonin. Për këtë do të përgatitet një raport me baza vjetore që do të ketë në fokus evidentimin e pengesave tregtare. Raporti në veçanti do të pasqyrojë pengesat aktuale me të cilat ballafaqohen kompanitë dhe shkeljet në rregullat e lojës. Palët CEFTA duhet të sigurojnë monitorim sistematik të marrëveshjeve në tregtinë e mallrave dhe pengesat në tregtinë e shërbimeve, për të cilat Forumi i Investimeve të Dhomës së Ballkanit Perëndimor do të kontribuojë.
Palët angazhohen më tej për të thelluar bashkëpunimin në fushat e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve, lehtësimin e tregtisë, liberalizimin e tregtisë në shërbime, tregtinë elektronike, lëvizjen e njerëzve të kualifikuar, krijimin e një mjedisi tërheqës rajonal për investime. Baza ligjore përcaktohet në Marrëveshjen CEFTA dhe nga instrumentet që rrjedhin nga Protokollet Shtesë mbi Lehtësimin e Tregtisë dhe Tregtinë.
Investimet
Harmonizimi më i madh rajonal i politikave të investimeve gjeneron një potencial të madh. Gjashtë ekonomitë, përmes zhvillimit të investimeve rajonale, sipas planit të hartuar për këtë qëllim kanë rënë dakord për heqjen e barrierave ndaj investimeve rajonale duke ofruar mundësi për ekonomitë e shkallës. Bizneset e larmishme gjeografikisht krijojnë mundësi më efikase për alokimin e burimeve brenda një tregu rajonal, duke nxitur kështu integrimin e kompanive nga rajoni në zinxhirët e vlerave ndërkombëtare.
Vendet janë të angazhuar për të hartuar dhe për të zbatuar një axhendë rajonale të reformës së investimeve që do të çojë në një harmonizim më të madh të politikave rajonale të investimeve të harmonizuara me standardet e BE-së dhe ndërkombëtare dhe praktikat më të mira dhe do të ofrojë mundësi të reja për sektorin privat.
Axhenda e reformës rajonale e investimeve synon që rajoni të bëhet atraktiv për bizneset e huaja.
Së fundmi, ekonomitë e Ballkanit do të zhvillojnë një platformë të përbashkët për investime.
Lëvizshmëria
Në një ekonomi gjithnjë e më globale, shkalla në të cilën formohen kanalet e lëvizjes së punonjësve me kualifikim të lartë është një çështje me rëndësi të madhe. Për këtë qëllim, Axhenda e Mobilitetit ka për qëllim heqjen e pengesave për mobilitetin e profesionistëve, përmes njohjes reciproke rajonale të kualifikimeve profesionale në sektorët me interes të përbashkët (mjekët, stomatologët, arkitektët dhe inxhinierët civilë); largimin e pengesave për lëvizjen e fuqisë punëtore të kualifikuar, në veçanti përmes standardeve të përbashkëta dhe procedurat për njohjen automatike të kualifikimeve të kualifikuara akademike. Axhenda e Mobilitetit duhet të mbështetet nga bashkëpunimi i zgjeruar midis shkencës dhe teknologjisë. Hapa praktikë, të tilla si heqja e vizave, do të kontribuojnë në arritjen e objektivit të Axhendës së Mobilitetit.
Integrimi dixhital
Transformimi dixhital po ndryshon mënyrën se si ne komunikojmë, punojmë, mësojmë dhe jetojmë. Përdorimi i teknologjive digjitale mundet të gjenerojnë përfitime të rëndësishme në aspektin e shpejtësisë, efikasitetit dhe transparencës përtej kufijve shumë sektorë të ndryshëm. Axhenda dixhitale WB6 ka për qëllim të zhbllokojë ekonominë dixhitale duke integruar rajonin në tregun dixhital paneuropian. Kjo kërkon strategji të dixhitalizimit në të ardhmen, një mjedis rregullator të përditësuar, infrastrukturë të përmirësuar të brezit të gjerë dhe qasje dixhitale shkrim e këndim.
Sipas Axhendës Dixhitale, WB6 do të mbështesë një qasje rajonale për të nxitur bashkëpunimin ndërqeveritar në çështjet digjitale dhe të lehtësojë integrimin brenda Tregut Unik Dixhital Europian. Për këtë qëllim, axhenda dixhitale synon: infrastrukturën dixhitale dhe zhvillimin dhe përmirësimin e lidhjeve rajonale, politikat e roamingut, mbrojtjen e të dhënave; bashkëpunim në politikat që stimulojnë ekonominë e të dhënave; përmirësim të aftësive dixhitale dhe dixhitalizim të përshpejtuar dhe përdorim të teknologjive të zgjuara në rajonin tonë.
Qeverisja
Ekonomitë e vendeve të rajonit kanë pranuar se zbatimi i suksesshëm i tregut të përbashkët do të kërkojë një qeverisje solide me linja të qarta komunikimi dhe monitorim të rregullt të progresit të reformave. Struktura institucionale
së pari, autoritetet shtetërore të vendeve janë angazhuar për emërimin e një koordinatori për secilën ekonomi që do të ndjekë zbatimin e Planit të Veprimit.
Parimi i “gjithëpërfshirjes” duhet të promovohet në të gjitha strukturat e përfshira në zbatimin e planit të veprimit për integrimin rajonal.
Zbatimi i një axhende gjithëpërfshirëse do të kërkojë një partneritet të fortë midis autoriteteve të vendeve, sektorit privat, organizatave ndërkombëtare dhe donatorëve.
Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.
Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.