Flet Gjergji Buxhuku, administrator i Konfindustria
Në opinionin tuaj, si po ndikon situata politike aktuale në vend te biznesi?
Përplasjet politike, që nuk kalojnë në përplasje të dhunshme si dhe ndryshimet e emrave të qeveritarëve, janë shfaqje të zakonshme në shtetet demokratike dhe si parim nuk cenojnë në thelb ecurinë e biznesit. Natyrshëm, mund të ketë probleme në periudhën afatshkurtër, për shkak të mungesës së ndonjë vendimmarrje të munguar, por nuk e prek ekonominë në përgjithësi. Të njëjtin përfundim, por nisur nga skaji tjetër i arsyetimit, mund të themi edhe për vendet me demokraci dhe institucione të pakonsoliduara, sikurse është Shqipëria.
Në vendet me demokraci të konsoliduar janë institucionet dhe agjencitë qeveritare, që mbështetur në parime dhe programe zhvillimi në afatgjatë, zbusin ndikimin e përplasjeve politike në ekonomi dhe biznes. Në vende si Shqipëria, përplasjet politike dhe qeveritare janë thjesht pak më të ndjeshme kur ballafaqohen me programet e gabuara të zhvillimit ekonomik dhe sisteme shtetërore dhe ekzekutive, që në vazhdimësi shfaqen të paafta, penguese dhe të korruptuara përballë biznesit.
Si e vlerësoni klimën aktuale në të cilën ndodhet biznesi dhe a mund të cenohet ecuria e investimeve të parashikuara?
Shqipëria, me një zhvillim ekonomik që prej vitesh mbështetet vetëm në huamarrje dhe në disa projekte të miratuara kohë më parë; me agjenci qeveritare që në punën e tyre karakterizohen nga të gjitha llojet e mundshme të korrupsionit, nga ai primitivi e deri në shkallën më të lartë të “kapjes së shtetit”
(state capture); me sistem drejtësie tërësisht të dështuar, nuk duhet ta kërkojë të keqen në ekonomi dhe biznes, as në përplasjet në politikë, as edhe në disa ndryshime emrash në qeveri, por shumë më thellë.
Përkundrazi, kur përplasjet në politikë dhe/ose ndryshimet në qeveri shoqërohen edhe me platforma të reja zhvillimi tërësore ekonomike dhe institucionale, mund të prodhojnë përfundime pozitive për ekonominë në tërësi, si dhe biznesin në vend, në afatshkurtër dhe afatgjatë.
Fatkeqësisht, deri tani, nuk po i shikojmë të tilla zhvillime në politikë dhe zëvendësimet e disa emrave në qeveri. Të duket sikur qëllimi i gjithçkaje është dhe bëhet vetëm në funksion të ardhjes ose mbajtjes me çdo kusht dhe mjet të pushtetit.
Do të ishte ndryshe nëse opozita do ta shfaqte vullnetin e saj për ndryshim, jo vetëm me politika fiskale, që pavarësisht se i vlerësoj pozitive, janë krejtësisht të pamjaftueshme, nëse nuk shoqërohen me programe të reja ekonomike dhe institucionale, përfshi edhe reformën rrënjësore në sistemin e drejtësisë.
Pa harruar edhe kryerjen e një “mea culpa/ndjese” të thellë për gabimet thelbësore të bëra në qeverisjen e mëparshme.
Për sa u përket ndryshimeve në qeveri, ndikimi i tyre në vendimmarrjen e biznesit, investime dhe ecurinë e ekonomisë në përgjithësi pothuajse është zero.
Kjo për arsye se gjendja aktuale e ekonomisë dhe biznesit është në shkallën historike më të ulët. Nga ana tjetër, ndryshimet në qeveri nuk prekën ministritë përgjegjëse ndaj sipërmarrjes.
Mesa duket, vendimmarrja e shumicës nuk dëshiron të prekë politikat bazë ekonomike dhe fiskale të deritashme.
Pavarësisht se dështimi i tyre me përjashtim të sektorit energjetik është i qartë për të gjithë dhe përgjegjësit individualë për ministrat, po ashtu.
Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.
Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.