Ne Europe shqetesimi eshte rritur se tregjet e kreditit nuk po funksionojne, pasi bankat po e kane gjithnje e me te veshtire per te gjetur para dhe situata po perkeqesohet. Sinjalet e tkurrjes se kredise sa vijne e po behen me te qarta, qe nga Europa po perhapen ne Azi e deri ne Japoni e Australi. Europa shqetesohet se ka hyre tashme ne recesion dhe nje tharje e huase do ta perkeqesonte me tej situaten. Bankat ofrojne karburantin e nevojshem qe duhet qe te ece perpara makina ekonomike; pa kete lubrifikant makina ngec.
Bankat jane furnizuesit tradicionale te kredise per qeverite, kompanite dhe individet. Ndersa problemi ne Europe eshte se bankat vete nuk i kane te sigurta burimet e financimit, ne Shqiperi ky rrezik nuk ekziston. Bankat ne vend kane likuiditet te mjaftueshem, teksa burimi kryesor i financimit te fondeve te tyre jane depozitat, te cilat ne dy vitet e fundit jane rritur ndjeshem, sidomos ato ne euro (shiko shkrimin e bankave ne faqet e brendshme te revistes). Kredia, vertet nuk rritet me ritmet e larta te parakrizes, prej 50% ne vit, por 2011-a solli gjithsesi nje gjallerim, me nje zgjerim prej 15% me baze vjetore.
Megjithese situata nuk eshte aq alarmante sa ne Europe, shqetesimet jane se dhe ne Shqiperi bankat, qe ushtrojne aktivitetin ne vend mund te tkurrin kreditimin, sidomos ato me kapital te huaj, qe jane dhe me ngushtesisht te lidhura me krizen e borxheve, qe po kalojne shtetet e bankave te tyre mema. Shtrengimi i kushteve lidhur me raportin e kapitalit me kredine (direktive e bankave mema) eshte nje faktor qe mund te orientoje bankat ne ngadalesimin e kredidhenies. Vijimi i rritjes se huave te keqija eshte elementi tjeter, qe ka marre kohen me te madhe te personelit bankar. Ngadalesimi i ciklit te biznesit, dhe riformatimi i sektoreve, qe po sjell mbarimi i nje cikli, qe zgjati prej me shume se dy dekadash, eshte nje tjeter zhvillim qe ka rcrorientuarr bankat (psh nje pjese e konsiderueshme e kredise, dikur ishte e destinuar per ndertimin; sot ky sektor konsiderohet nga bankat si me rrezik mjaft te larte). Ne kahun tjeter, vete bizneset kane tkurrur kerkesen per hua, sidomos per investime, dhe po marrin kryesisht overdraft apo hua per kapital punues.
Ne nje ambient te tille, Banka e Shqiperise, ne nje veprim te guximshem, uli normen baze te interesit per lekun ne minimumin me te ulet historik prej 4.75%. Niveli i uljes dhe shpejtesia me te cilin po kryhet kjo levizje e fundit eshte shume me e larte se ne vitin 2009, kur vendi filloi te ndiente pasojat e krizes financiare globale, qe i pati fillesat ne SHBA. Tashme qe kriza eshte tek dera, me fqinjet Itali e Greqi, qe jane prekur ndjeshem, nje veprim i shpejte eshte i mirepritur.
Ne afatin e shkurter, ndikimin me te madh nga ulja e normes baze pritet qe gjithsesi ta kete qeveria, e cila do te perfitoje nga nje kosto me e ulet e borxhit te brendshem, si rrjedhoje e efektit qe do te kete levizja e BSH-se ne reduktimin e yield-it (interesit) te bonove te thesarit. eshte bere e qarte tashme se financat nuk parashikojne te dalin ne tregjet nderkombetare kete vit, ashtu sic bene vitin e kaluar, dhe e gjithe vemendja e tyre do te orientohet ne financimin me bono te brendshme, bleresit kryesore te te cilave jane bankat. Borxhi publik, qe ndodhet ne kufirin maksimal prej 60% te Prodhimit te Brendshem Bruto (PBB) dhe pritet te qendroje ne keto nivele, apo ndoshta dhe te rritet pak ne afatin e mesem, nuk e ka luksin qe te sherbehet me norma te larta interesi, pasi kjo do te perkeqesonte parametrat makroekonomike te vendit.
Ndersa ndikimi i uljes se normes baze ne nxitjen e kreditimit pritet te jete pak me i shtrire ne kohe. Krahas faktoreve qe u permenden me lart, huaja ne valute vijon te jete e preferuar, sidomos nga bizneset (keto te fundit jane ato qe po vazhdojne te kreditohen, ndersa hua per individe po rritet me ritme shume te uleta). Nderkohe pervoja ka treguar se nje vendim i tille do te pakten gjashte muaj kohe qe te transmetohet ne tregun e kredise (p.sh., ulja e nje muaji me pare te normes baze nuk eshte transmetuar akoma ne nje renie te kostos se kredise se lekut). Megjithate ne rregulloren e fundit te Bankes se Shqiperise bankat e nivelit te dyte jane te detyruara qe, sikunder kane raportin valute-leke ne depozita, te kene te njejtin raport edhe kur kreditojne. Ku kusht i shoqeruar me uljen e normes se interesit ne leke, shton shanset e nje krediti me te larte ne monedhen vendase, duke qene keshtu nje perftim dhe vlere e shtuar per biznesin. Ne finale, mund te thuhet se nga ky agresivitet i Bankes se Shqiperise pritet te mos perfitoje vetem qeveria, megjithese ne nje afat me te gjate perfitues do te jene edhe bizneset, dhe e gjithe ekonomia shqiptare.