Raporti i KE-së për ekonominë/ Ecuri pozitive
Raporti i fundit i Komisionit Europian, i cili rekomandoi që Shqipërisë t’i jepet statusi kandidat, në pjesëne tij për ekonominë, vlerëson pozitivisht zhvillimet ekonomike në vend. Sipas raportit, qeveria vazhdon të këmbëngulë për reformat ekonomike dhe përmirësimin e qeverisjes ekonomike, në mënyrë që të ‘rigjallërojë’ rritjen dhe të rrisë aftësinë konkurruese. Raporti vlerëson krijimin e Këshillit Kombëtar Ekonomik kryesuar nga Kryeministri me pjesëmarrjen e komunitetit të biznesit, i cili u ngrit me qëllim që të ofrojë bashkëpunim dhe koherencë në […]
KONFERENCA/ Qeveria: Biznesi, orientim drejt sektorëve të rinj
Biznesi: Transparencë të procedurave dhe politikave Konferenca “Sfidat e zhvillimit ekonomik”u zhvillua në tre panele qendrore. Në panelin e parë u analizua indeksi i besimit të biznesit nga përfaqësues të lartë të AmCham dhe zv.ambsadori i SHBA në Tiranë z. Henry Jardine. Në panelin e dytë u diskutuambi rezultatet e Doing Business dhe ndikimin e tij në ekonomi, ku një rol të veçantë kishte ministri i Ekonomisë, z. Ahmetaj. Pjesë e konferencës ishin Kryeministri z. Edi Rama dhe ministri i […]
Indeksi, “guidë” për reformat e qeverisë
INTERVISTA/ Flet Benard Shehu, CEO i Konsort Z. Shehu, cilat janë gjetjet kryesore, sipas jush, të vrojtimit të AmCham Business Index? Ju faleminderit për këtë intervistë. Përpara se të fokusohemi te gjetjet, do të doja të shpjegoja me pak fjalë se çfarëështë AmCham Business Index. Shpeshherë në takimet e Dhomës Amerikane të Tregtisë me qeverinë dhe komunitetin e biznesit jemi përballur me deklarime të forta për klimën e biznesit, taksat, korrupsionin, marrëdhëniet me administratën, etj., por për hir të së […]
Sfidat e ekonomisë
Indeksi i Dhomës Amerikane të Tregtisë, ABI, rritet në 2014-n. Sipërmarrësit janë dukshëm më optimistë se një vit më parë. Raporti i Dhomës u prezantua gjatë konferencës“Sfidat e zhvillimit ekonomik”, organizuar nga Dhoma Amerikane e Tregtisë dhe revista “Monitor”, që mblodhi në Tiranë biznese, drejtues të qeverisë dhe të Ambasadës Amerikane Nga Laura Çela Biznesi vendas është optimist për ecurinë e këtij viti, pasi ka lënë pas një vit të vështirë si 2013-a. Indeksi i Dhomës Amerikane të Tregtisë (ABI) […]
Eurobondi, nuk jemi në kushte të favorshme
Besart Kadia Drejtor i Fondacionit për Liri Ekonomike Qeveria Shqiptare ishte e suksesshme me daljen në tregjet ndërkombëtare me eurobondin e saj të parë në vitin 2010 pas vendeve të tjera të Ballkanit me një normë interesi më të ulët se to. Ndërkohë, që atëherë, shqetësimet në Eurozonë u rritën dhe tregjet ndërkombëtare patën ngërç të madh likuiditeti. Por, vendosmëria e Bankës Qendrore Europiane për t’u ardhur në ndihmë vendeve të Eurozonës bëri që norma e interesit të arrijë në […]
Po merret hua brenda objektivave për të ulur borxhin
Arben Malaj, profesor në Fakultetin Ekonomik, UT Së pari duhet të kemi të qartë që vendi, jo vetëm për shkak të marrëveshjes me FMN-në, është përballë detyrimit për të kthyer stabilitetin e financave publike, çka do të thotë që niveli i borxhit të mbahet nën kontroll dhe në mënyrë graduale ai do të ulet. Duhet të kemi të qartë që marrëveshja me FMN, BB dhe ristrukturimi i eurobondit janë pjesë e kuadrit makroekonomik afatmesëm. Kjo do të thotë që nuk […]
Huaja duhet të nxisë prodhimin
Prof. dr. Adrian Civici, Rektor i UET Javën e kaluar, ministri i Financave deklaroi se vitin e ardhshëm do të dilet në tregun ndërkombëtar për një eurobond që mund të shkojë deri në 500 milionë euro. Çfarë do të thotë kjo për një ekonomist? Në fakt, deklarata e ministrit të Financave ishte pak surprizë për një dalje të re në tregun e eurobondeve, për një borxh të ri nga ana e Shqipërisë. U fol për një vlerë 500 milionë euro […]
Kredi për të shlyer kredi?!
Pas 700 milionë eurosh hua, marrëveshjet e së cilës janë nënshkruar këtë vit, qeveria shqiptare parashikon të marrë vitin e ardhshëm 500 milionë euro në tregun ndërkombëtar. Çfarë mendojnë ekonomistët. Ku do të shkojnë këto para dhe a e rrezikojnë borxhin? Përpjekjet e qeverisë shqiptare për të nënshkruar marrëveshjen e huas me Fondin Monetar Ndërkombëtar u shoqëruan me shumë debate e pati kundërshti nga shumë ekonomistë, të cilët e shikonin këtë si një mënyrë për të rritur përsëri borxhin. Një […]
Të gjithë drejt Tiranës e Durrësit
65%e migrantëve u zhvendos nëkëto dy zona në dy dekadat e fundit Gjatë dy dekadave të fundit, Shqipëria ka përjetuar një ndryshim të dukshëm të popullsisë. Jo vetëm që popullsia banuese ka pësuar rënie nga 3.18 milionë banorënë vitin 1989 në 2.8 milionë banorënë vitin 2011, por një pjesë e madhe e popullsisë ka lëvizur brenda Shqipërisë, sipas publikimit të INSTAT, “Migracioni i brendshëm”. Krahasuar me një dekadë më parë, 10% e popullsisë jeton tashmë në një qytet apo fshattjetër. […]
Autoriteti i Konkurrencës: Kompanitë dyshohet se kanë shitur polica me një broker të vetëm
Bazuar në gjetjet dhe analizën e bërë, rezulton se sistemi i administruar nga Star Broker krijon mundësi për ndarje të tregut dhe caktim në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë të çmimeve (primeve) të shitjes së produktit të policës së sigurimit për mjetet motorike për përgjegjësitë ndaj palëve të treta, pasi efekti i çdo veprimi në këtë treg me anë të këtij sistemi është i menjëhershëm dhe ka shtrirje në të gjithë tregun. Tregu i sigurimeve është vënë sërish nën […]
Standardet që Komuniteti i Energjisë (KE) pret nga vendet anëtare, përfshirë edhe Shqipërinë për liberalizimin e tregut të energjisë elektrike
Sipas dokumentit të politikave: Kategoria e klientit të kualifikuar duhet të përfshijë të gjithë konsumatorët jofamiljarë, të cilët duhet të kenë të drejtë të pakushtëzuar dhe të plotë për të zgjedhur furnizuesin e elektricitetit. Të gjithë klientët familjarë duhet të kenë të drejtën të zgjedhin furnizuesin duke filluar nga data 1 janar 2015 (pra të kenë të drejtë që nga klientë tariforë të bëhen klientë të kualifikuar). Sekretariati kërkon që përkufizimi i klientit të kualifikuar të jetë i qartë në […]
Liberalizimi, tregu duhet të bëhet transparent dhe likuid
Flet Agnar Aas, drejtor i marrëdhënieve me shtetin, “Devolli Hydropower sh.a” Si e vlerësoni tregun e energjisë në Shqipëri? Aktualisht, sistemi i furnizimit me energji të konsumatorëve familjarë nuk është i liberalizuar, ndërsa nevojiten shumë përpjekje dhe burime për forcimin e legjislacionit dhe kapaciteteve. Cilat do të jenë sfidat tuaja më të mëdha me fillimin e prodhimit? HEC-i i Devollit parashikohet të nisë prodhimin në gjysmën e dytë të vitit 2016. Autoritetet shqiptare të energjisë janë duke u përpjekur të […]
Tregu në krizë likuiditeti, liberalizimi kërkon kushte për konkurrencë
Flet Dietmar Reiner, drejtori menaxhues i kompanisë “Energji Ashta” Si e vlerësoni tregun energjetik në Shqipëri? Cilat janë problemet kryesore dhe si mund të zgjidhen ato? Ne mund t’ju japim vetëm mendimin tonë mbi tregun shqiptar të energjisë (elektricitetit). Ky sektor po përballet ende me vështirësi, kryesisht për shkak të humbjeve të mëdha në sektorin e shpërndarjes dhe problemeve pas privatizimit të kompanisë shpërndarëse. Kjo u shkakton shumë vështirësi të gjithë lojtarëve në treg. Çështja kryesore është niveli i ulët […]
Liberalizimi nuk është i vetmi, nuk është shpëtimtari
Flet Pajtim Bello, ish-zëvendësministër i Energjetikës A është koha që tregu energjetik në Shqipëri të liberalizohet apo jemi të vonuar? Në raport me zhvillimet e fundit, veçanërisht pas privatizimit të sistemit të shpërndarjes, liberalizimi është frenuar dhe ka qenë i vështirë për t’u realizuar, sidomos ajo që ka pas të bëjë me menaxhimin, me humbjet e larta dhe mosarkëtimet. Kur flasim për humbjet ato kanë kapërcyer edhe nivelin mbi 50%, që kanë vënë në vështirësi gjithë sistemin elektroenergjetik. Nuk ka […]
Gati ligji i ri, së shpejti marrim edhe kredinë e BB-së
Flet Entela Çipa, këshilltare për energjinë e ministrit Damian Gjiknuri Si e vlerësoni situatën energjetike në vend? Cilat janë problemet kryesore? Situata energjetike në vend mund të ndahet në dy aspekte: në atë të prodhimit që paraqitet e mirë, për shkak të sasive të reshjeve që kanë rënë dhe që kanë përmirësuar dukshëm rezervën energjetike në kaskadën e Drinit. Aspekti tjetër, ai financiar, mbetet ende i vështirë dhe qeveria po përpiqet të gjejë një zgjidhje në tërësi të këtij problemi. […]
Çelësi magjik (?)
Liberalizimi i sistemit të energjisë në Shqipëri nuk do të jetë një sfidë e lehtë për jo vetëm për qeverinë, por edhe për aktorët e tregut. Duke filluar nga data 1 janar 2015, 20 – 30% e tregut do të jetë duhet të operojë nën këtë regjim. Drejtuesit e Ministrisë së Energjisë dhe Industrisë shprehen të bindur se procesi do të realizohet brenda afateve, ndërsa së shpejti pritet të miratohet edhe kredia e Bankës Botërore me vlerë 150 milionë dollarë […]
Gruri bie në nivelin më të ulët në tre muaj teksa BE përforcon perspektivën e ofertës
Gruri ra javën e kaluar në nivelin më të ulët në tre muaj si pasojë e pritshmërive që rritja e Prodhimit në Bashkimin Europian do të përforcojë inventarët globalë. Orizi ndali rënien më të gjatë në 12 vjet. BE prej 28 vendesh mund të korrë shumicën e grurit që nga viti 2008, sipas analistëve të anketuar nga Bloomberg News. Prodhimi global ka gjasa të arrijë 702.7 milionë tonë metrikë në sezonin 2014-‘15, një shifër më e madhe se parashikimi i […]
WTI me “luhatje”; Brent i qëndrueshëm
Treguesi referencë për naftën e papërpunuar amerikane WTI u luhat mes fitimesh dhe humbjesh teksa të dhënat e fundit sinjalizuan forcën e ekonomisë në SHBA, konsumatori më i madh i naftës në botë. Treguesi referencë për naftën e papërpunuar europiane, Brent, ishte i qëndrueshëm në Londër. Kontratat e së ardhmes ndryshuan pak në Nju Jork, duke shënuar një rënie të dytë javore. Listëpagesat u rritën me rreth 215,000 në maj, tregoi një sondazh i Bloomberg News para raportit të Departamentit […]
Sigurime, tregu shënon humbje
Kompanive të sigurimit në Kosovë u janë rritur humbjet. Sipas raportit të fundit të Bankës Qendrore të Kosovës (BQK), kompanitë e sigurimeve deri në tremujorin e parë të këtij viti kanë shënuar humbje në masën 0.3%. Gjatë kësaj periudhe të ardhurat e kompanive të sigurimeve kanë qenë 16.9 milionë euro, ndërsa shpenzimet ishin 17.2 milionë euro. Këto kompani kanë shpenzuar 8.1 milionë euro për dëmet e ndodhura, ndërsa 9.1 milionë të tjera janë shpenzime të tjera. Sipas raportit, vlera e […]
Maqedoni/ Rritja e shpenzimeve nxit shqetësimet rreth borxhit
Në katër muajt e parë të vetëm këtij viti, Maqedonia shpenzoi dy të tretat e deficitit të saj buxhetor të parashikuar për gjithë vitin 2014, duke shkaktuar frikë për një rritje të mëtejshme të paplanifikuar në borxh. Raporti i fundit i Ministrisë së Financave tregon se në katër muajt e parë të 2014-s, qeveria ka shpenzuar pothuajse 200 milionë euro më shumë se sa arriti të mbledhë nga taksat. Kjo shumë përbën dy të tretat e planifikuara prej 300 milionë […]
Ndihma në para për përmbytjet do të testojë ‘ndershmërinë’ e Serbisë
Aftësia e qeverisë serbe ndaj qasjes së parave që synojnë financimin e rikuperimit pas përmbytjeve – dhe për të siguruar shpenzimin e tyre në mënyrë transparente – do të testohet fuqishëm gjatë muajve në vijim. Edhe pse nuk ka ende një vlerësim të hollësishëm të kostove të riparimit të dëmeve shkaktuar nga përmbytjet në Serbi, Kryeministri Aleksandër Vuçiç ka thënë se fatura do të variojë rreth 1 miliard euro dhe se donacionet do të mbulojnë vetëm një të katërtën e […]
Gara amerikane e celularëve
Shefi i T-Mobile, John Legere ka të ngjatë që të jetë shefi i kompanisë, pas bashkimit me Sprint Teksa kompania Sprint, operatori i tretë më i madh celular në SHBA, është në prag të marrëveshjes për të blerë T-Mobile, operatori i katërt në treg, njeriu me bluzë pink së shpejti do të vihet në qendër të vëmendjes. John Legere, kryeshef ekzekutiv i T-Mobile, i cili është i njohur për veshjen e bluzave me markën e kompanisë dhe që tallet me […]
Një leksion nga Polonia
Nga Laura Çela Shteti ish-komunist, ndër më të varfrit e Europës në fillim të viteve ‘90, sot është ndër motorët ekonomikë të Europës. Polonia, e cila nisi zhvillimin e ekonomisë së lirë në të njëjtën kohë me Shqipërinë, me reformat ekonomike që ndërmori, na tregon se “kemi ecur në rrugë të gabuar” Polonia, një shtet ish-komunist, i cili i hyri rrugës së “demokracisë” dhe ekonomisë së lirë të tregut në të njëjtën kohë me Shqipërinë, shënon një ecuri gati mbresëlënëse […]
Kujdes me qumështin!
Ftesa është për investitorët e jo për konsumatorët. Sektori që duket se ofron ende potencial për investime përballet me “gangrenën” e fermës shumë të vogël. Ndaj, ndonëse në dukje e për nga numri i gjedhit në vend mund të sigurojnë lëndë të parë, ferma e vogël e bën të pamundur. Vitin e kaluar, tregu i përpunimit të qumështit u rrit lehtësisht. Dhjetëra punishte hoqën dorë, ndërsa investitorët e huaj e shikojnë ende me interes. Nëse ka një treg ku është […]
ECB ul normën e depozitave nën zero, në një lëvizje historike; norma bazë zbret në 0.15%
Banka Qendrore Europiane (ECB) uli normën e saj të depozitave poshtë zeros dhe njoftoi masa të tjera, teksa politikëbërësit përpiqen që të përballen me perspektivën e deflacionit në ekonominë e dytë më të madhe në botë. Shefi i ECB-së, Mario Draghi, reduktoi normën e depozitave në minus 0.10%, nga zero, duke e bërë institucionin, që drejton, bankën e parë të madhe që përdor një normë negative. Politikëbërësit gjithashtu ulën normën bazë në 0.15% nga 0.25%. Në një përpjekje për të […]
Goditja e BE-së
Liderët e Europës kanë nevojë të reduktojnë fuqinë e Brukselit në disa fusha, por në disa, ata kanë nevojë ta zgjerojnë atë “Të vendosur për të hedhur themelet e një bashkimi edhe më të ngushtë në mesin e popujve të Europës …” shpallet Traktati i Romës që filloi projektin europian në vitin 1957. Kur të shkruhet historia e Bashkimit Europian, viti 2014, ka shumë të ngjarë të perceptohet si një datë po aq e rëndësishme, duke qenë se ishte viti […]
Britania, një vend shumë europian
Duke votuar në miliona kundër Bashkimit Europian, britanikët kanë zbuluar se janë një bandë e vërtetë europiane. Suksesi tronditës i partisë UK Independence Party (UKIP) – e cila kërkon që Britania të largohet nga BE, dhe doli e para në zgjedhjet e Parlamentit Europian – e ka vënë vendin në të njëjtën linjë me preferencat e Francës, Danimarkës dhe Italisë, ku partitë e tjera euroskeptike arritën rezultate të larta. Votuesit britanikë u janë bashkuar fqinjëve të tyre kontinentalë në një […]
Franca në “shok”
“Fronti Kombëtar: Partia e Parë e Francës”. Me këto fjalë, posterat e ngjitur në mur pas Marinë Le Pen në natën e zgjedhjeve përcaktuan skenën si për triumfin e saj, ashtu dhe për “shokun” e Francës. Në votimin për Parlamentin Europian më 25 maj, Fronti i saj populist Kombëtar kryesoi me 26% – një rezultat historik, i cili ka tronditur partitë politike kryesore të majta dhe të djathta. Fitorja e zonjës Le Pen ishte spektakolare në disa aspekte. Ajo i […]
Tartufi, një investim me “nuhatje”
Bursat mund luhaten, por kuotimet e tartufit “’tuber magnatum pico” që kushton 3,000 euro/kilogrami po njohin vetëm rritje. Lajmi tjetër i mirë është se hapësirat e kultivimit të tartufit janë të pafundme dhe mos u çudisni sikur ta gjeni tartufin “poshtë shtëpisë”. E në fakt kjo rrënjë gjendet me shumicë edhe në pyjet mesdhetare, shqiptare. Mungesa e kuadrit ligjor, për kërkimin, vjeljen dhe tregtimin e kësaj kërpudhe brenda apo jashtë vendit, u ka dhënë mundësinë individëve të ndryshëm, si shqiptarë […]
Importet, janar-prill 2014
Importet u rritën me 9% me bazë vjetore për katërmujorin e parëtë vitit, në 160 miliardë lekë, duke ngadalësuar lehtë ritmet, në raport me tre mujorin, kur rritja ishte 10.1%, sipas të dhënave të publikuara nga INSTAT. Pothuajse të gjitha grupmallrat kryesore shënuan rritje. Importet e mineraleve, lëndëve djegëse u zgjeruan me 10.4%, në 29 miliardë lekë. Importet e makinerive, pajisjeve e pjesëve të këmbimit u shtuan me rreth 3.75% në 28.5 miliardë lekë. Importet e tekstileve e këpucëve u […]