Të pavarur, apo të papërgjegjshëm?!
Në një treg të rregulluar, autoritetet mbikëqyrëse luajnë rol parësor në garantimin e funksionimit të konkurrencës dhe mbrojtjen e konsumatorëve, me synimin final që përdoruesve t’u ofrohen shërbime cilësore me çmimin e duhur. Si në të gjitha tregjet, edhe në ato të rregulluara, konkurrenca është pa dyshim pozitive, por veçoria është se Regullatori kujdeset, që dominanca e një operatori e mbyllja e hapësirave për të tjerët të mos bëhet shkatërruese për operatorët në treg dhe të mos e mbysë këtë aspekt të domosdoshëm për të arritur objektivat e rregullimit.
Megjithatë, Shqipëria përbën një ndër pak rastet në botë, ku autoriteti përkatës, AKEP (Autoriteti i Komunikimeve Elektronik dhe Postare) nuk po arrin të kthejë tregun e telefonisë celulare në shinat e duhura, pavarësisht presionit të institucioneve të tjera, si Autoriteti i Konkurrencës, apo deri dhe Kuvendi i Shqipërisë, që është institucioni para të cilit AKEP jep “llogari”.
Prej disa vitesh tashmë, tregu i telefonisë celulare në Shqipëri është i mbërthyer në efektin “club”, ku për shkak të ofertave me diferencë të madhe midis tarifave shumë të ulëta brenda rrjetit në raport me ato drejt rrjeteve të tjera celulare, tregu dhe konkurrenca janë shtrembëruar, si rrjedhojë e pozitës dominuese të operatoreve më të mëdhenj, duke i detyruar shqiptarët që mbi 95% të thirrjeve t’i kryejnë brenda rrjetit, një rast unikal në Europë, por dhe në botë. Një dukuri negative kjo që u pohua nga Autoriteti i Konkurrencës dy vjet më parë, pas një hetimi të thelluar, për të cilin u kërkua të shqyrtohej me kujdes nga Kuvendi i Shqipërisë një vit më parë dhe që u konstatua nga vetë AKEP pas përfundimit të analizës së thelluar në nëntor të vitit të kaluar.
Tre vjet më pas, asgjë nuk ka ndryshuar. Ndonëse institucionet e kanë pranuar që konkurrenca është e shtrembëruar, topi kalon sa nga njëri te tjetri, me AKEP, përgjegjësi kryesor në këtë treg të rregulluar, që nuk zbaton as vendimet e veta, duke dhënë justifikime që nuk do t’i mbushnin mendjen as një nxënësi të klasës së parë (shiko shkrimin në brendësi të revistës), duke vënë në dyshim pavarësinë që i është dhënë institucionit nga autoriteti më i lartë ligjvënës, që është Kuvendi i Shqipërisë, për ta kaluar sensin e pavarësisë deri në një papërgjegjshmëri të plotë.
Dhe papërgjegjshmëria e institucionit fshihet pas çmimeve të ulëta, që janë aktualisht në treg, të cilat realisht kanë ardhur pikërisht për shkak të rritjes të konkurrencës, pas shtimit të numrit të operatorëve të tjerë disa vite më parë. Dhe janë pikërisht ata që e hapën tregun për këta operatorë dje, me qëllimin e uljes së çmimeve për konsumatoret, që sot fërkojnë duart, nëse ndonjë operator do të detyrohej të dilte prej tij.
Trembja në afatin e shkurtër ndaj rritjes së çmimeve (për më tepër totalisht e pavërtetë, pasi klientët do të kenë mundësi të përfitojnë në treg nga ofertat e operatorëve të tjerë) nuk është asgjë në krahasim me atë që mund të ndodhë në afatin e gjatë, nëse tregu do të kthehet sërish në situatën e duopolit, të cilën e kemi provuar pak vite më parë, me operatorët e mbetur që nuk do ta kenë aspak problem të fiksojnë çmimet në nivele të larta. Dhe atëherë, AKEP do të gjendet përballë një bumerangu, ku ndërhyrjet do të jenë tërësisht të paefektshme, me kosto të larta për të gjithë dhe nuk do të ketë më as opsionin e futjes së operatorëve të tjerë për të shtuar konkurrencën, pasi e ka humbur totalisht besueshmërinë për rolin e vet.
Atëhere do të jetë momenti që papërgjegjshmërinë monumentale që tregohet sot do ta vuajnë të gjithë shqiptarët.
E vërteta është se nuk do të jetë as hera e parë e me sa duket as e fundit!