Me një ditë vonesë, Bordi i Transparencës ka publikuar çmimet e reja me shumicë dhe pakicë të hidrokarbureve në vend, të cilat në fakt filluan të zbatoheshin që të martën në mëngjes.
Sipas njoftimit zyrtar:
“Bordi i Transparencës i ngritur me vendim Qeverie, me qëllim kufizimin e përkohshëm të çmimeve të tregtimit me shumicë/pakicë, në datë 21 mars 2022, në mbledhjen e tij të rradhës, bazuar në metodologjinë e ndërtimit të çmimeve sipas nenit 21/5 të Aktit Normativ, vendosi:
Çmimi me shumicë i nënproduktit gazoil do të jetë 216 lekë/litër, dhe nënproduktit benzinë për periudhën 22 mars-23 mars 2022, të jetë 199 lekë/liter.
Çmimi i shitjes me pakicë të nënproduktit gasoil i standardit SSH EN 590 për periudhën 22 mars -23 mars 2022, të jetë 221 lekë/litri.
Çmimi i shitjes me pakicë të nënproduktit benzinë e standardit SSH EN 228 për periudhën 22 mars-23 mars 2022, të jetë 211 lekë/litri.
Çmimi i shitjes me pakicë të nënproduktit gaz për periudhën 22 mars-23 mars 2022, të jetë 93 lekë/litri.
Vendimi i Bordit hyn në fuqi dhe do reflektohet në datë 22 Mars, ndërkohë që mbledhja e ardhshme e këtij Bordi do jetë ditën e Mërkurë, datë 23.03.2022 me qëllim pasqyrimin në çmimin e shitjes me pakicë të këtyre nënprodukteve, të ndryshimeve të mundshme të çmimeve në tregjet ndërkombëtare”, thuhet në njoftim.
Formula
Që nga fillimi i muajit mars, çmimi i naftës caktohet bazuar në një akt normativ të miratuar në datën 5 mars “Për disa shtesa në ligjin NR.8450, DATË 24.2.1999, “Për përpunimin, transportimin dhe tregtimin e naftës, të gazit dhe nënprodukteve të tyre të ndryshuar”.
Bordi cakton çdo javë ose kur e vlerëson të nevojshme, në diskrecion të tij, çmimin tavan për shitjen për gazoilin, benzinën dhe gazin e lëngshëm të naftës, sipas metodologjisë së mëposhtme:
- a) Çmimi i shpallur nga bursa në Platts i një dite më parë nga mbledhja e Bordit, në kushtet CIF Med, për gazoilin, e standardit SSH EN 590 2018, benzinën e standardit SSH EN 228 2018 dhe gazin e lëngshëm të naftës përkatësisht propan, butan dhe përzierjen e tyre;
- b) Çmimit të përcaktuar në shkronjën “a”, të këtij neni, i shtohet një vlerë premio prej 20 USD/ton;
- c) Për shoqëritë e tregtimit me shumicë lejohet një shtesë jo më shumë se 1 % mbi çmimin e përllogaritur, sipas shkronjave “a” dhe “b”, të këtij neni, në të cilin aplikohen edhe taksat e tarifat, sipas legjislacionit në fuqi;
ç) Për shoqëritë e tregtimit me pakicë lejohet një shtesë jo më shumë se 5% mbi çmimin e përllogaritur, sipas shkronjave “a” dhe “b”, të këtij neni, në të cilin aplikohen edhe taksat e tarifat, sipas legjislacionit në fuqi.
Operatorët bëjnë llogaritjet e kostove
Sipas llogarive të Shoqatës së Shoqërive të Hidrokarbureve, me kostot aktuale, çmimi i blerjes nga shumica në datën 22 mars rezulton 229 lekë për litër, ndërsa çmimi i shitjes me pakicë, duke shtuar shpenzimet fikse dhe i llogaritur me fitim zero rezulton 245.5 lekë për litër (shiko tabelen në fund).
Për produktin benzinë, çmimi i blerjes nga shumica po në datën 22 mars është 206.4 lekë për litër. Duke i shtuar shpenzimet fikse si dhe firot (që benzina i ka më të larta sepse është product që avullon shpejt) dhe sërish me normë fitimi zero, çmimi i pakicës rezulton në 228.6 lekë për litër.
Shoqata e Hidrokarbureve pohon se në formulën e llogaritjes së Bordit nuk merren parasysh kostot operative për litër në tregun e pakicës (amortizim, energji, paga, sigurime, TVSH e paguar në shitje). Në rastin e naftës, këto shpenzime rezultojnë 16.2 lekë për litër, ndërsa në formulën e qeverisë, marzhi shtesë i lejuar është 5 lekë/litër, pasi Bordi e llogarit marzhin shtesë (përkatësisht 1% për shumicën dhe 5% për pakicën) mbi çmimin e blerjes pa taksa. Operatorët e tregut pohojnë se shtesa për tregun e pakicës, prej 5 lekë për litër është rreth 30% e kostove fikse për litër, që në total janë 16.2 lekë për litër.
Operatorët paralajmërojnë se sidomos për pikat e vogla, që nuk janë pjesë e zinxhirëve të mëdhenj, fiksimi i çmimeve pa marrë parasysh kostot fikse do të çojë në falimentime dhe shkurtime nga puna të punonjësve. Aktualisht, nga rreth 1500 pika që ka në vend, rreth 73% e tyre janë biznese të vogla. Ndërkohë që shumë pika do të shkurajohen të furnizohen me naftë dhe kjo mund të krijojë probleme në furnizimin me karburant, paralajmërojnë tregtuesit.
Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.
Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.