Brukseli po konsideron një ‘bastisje’ 56 miliardë euro për fitimet e Bankës Qendrore Evropiane për t’i pasur në buxhetin afatgjatë të BE pas Brexit. Komisioni Europian do të diskutojë planin në mbledhjen e tij javore të mërkurën, ku do të shqyrtojë një varg burimesh të reja të së ardhurave.
BE po përpiqet të mbajë fuqinë e saj të fuqisë financiare sapo kontribuuesi i dytë më i madh i BE-së në BE të lërë bllokun në vitin 2019. Propozimi për BQE konsiston në atë që do të devijonte fitimet e bëra nga 19 bankat qendrore kombëtare të eurozonës nga shtypja e kartëmonedhave, drejt arkës së BE. Komisioni vlerëson se këto të ardhura mund të gjenerojnë 56 miliardë euro gjatë shtrirjes shtatëvjeçare të buxhetit të ardhshëm të BE. Më shumë se 90 për qind e fitimeve të ashtuquajtura ‘seigniorage’ janë shpërndarë nga BQE në 19 bankat qendrore të eurozonës, që shpesh kalojnë një pjesë në thesaret e tyre kombëtare. Komisioni po konsideron një ‘bastisje’ të parave të gatshme të BQE-së si një mënyrë e shpejtë për të gjeneruar para për bankën e përbashkët të BE-së, pasi disa anëtarë më të pasur, përfshirë Holandën dhe Austrinë, refuzojnë të rrisin kontributet e tyre në buxhetin e BE-së, pas largimit të Mbretërisë së Bashkuar. “Kjo është një nga idetë për buxhetin,” tha një diplomat i BE. Një zyrtar tjetër i lartë i një vendi të eurozonës tha se kishte filluar konsultime midis qeverisë së tij kombëtare dhe bankës qendrore mbi transferimin e parave në Bruksel, shkruan FT.
Banka Qendrore Evropiane tha se çdo ndryshim në mënyrën se si shpërndan fitimet e saj do të kërkonte një ndryshim ligjor në statutin e bankës. “Së bashku me fitimet e tyre, bankat qendrore kombëtare shpërndajnë atë, sipas legjislacionit kombëtar, ndaj aksionarëve të tyre, të cilët janë ministritë e financave”, thoshte BQE në një deklaratë. “Ministritë përkatëse dhe qeveritë vendosin se çfarë bëjnë ata me këto para.”
Përveç skemës së BQE, komisioni po harton plane për një të ashtuquajtur “kontribut plastik” për të zgjeruar burimet e saj të shpenzimeve. Në janar, Günther Oettinger, komisioneri i buxhetit i BE, tha se detajet e dizajnit të taksave të ‘plastikës’ do të shpalleshin në propozimin formal të buxhetit të komisionit në fillim të majit. Diskutimet buxhetore të ngarkuara politikisht nga Brukseli shpesh mbajnë si kontribuues të pasur neto si Franca dhe Gjermania, kundër përfituesve më të varfër si Polonia dhe Hungaria. Por raundi i fundit i negociatave për buxhetin që shkon nga viti 2021 është komplikuar nga ‘vrima e zezë Brexit’, sfidat e politikave të tilla si migrimi dhe një shtytje e udhëhequr nga froni për të krijuar mjete shpenzuese vetëm për eurozonën. Ndërsa komisioni është përgjegjës për propozimin e një plani mbi strukturën e buxhetit të përbashkët, vendimet përfundimtare mbi madhësinë dhe përbërjen e saj do të jenë duke u përgatitur për diskutime gjatë muajve të ardhshëm. Në përgjigje të ideve nga Emmanuel Macron, presidenti francez, për të përforcuar ‘armatimin e eurozonës’ për luftën ndaj krizave, komisioni në maj do të shpallë plane për një “funksion fiskal stabilizimi” për të mbrojtur shpenzimet e investimeve kur një shtet anëtar i eurozonës pëson një rënie ekonomike. Por ideja, e cila bie ndesh me vizionin francez për një fond të ‘ditëve të shiut’, tashmë rrezikon të konkurrojë opozitën e udhëhequr nga holandezët dhe finlandezët, të cilët dëshirojnë që qeveritë të rregullojnë financat e tyre publike, në vend që të kenë qasje në fonde më të mëdha të BE-së.
Në një përpjekje për të zbutur shqetësimet e qeverive, Brukseli është duke eksploruar një sistem të granteve dhe kredive të buta që vendet e eurozonës mund të kenë qasje në kohë telashesh.
“Tani po punojmë për një propozim konkret, i cili do të konsistonte me kredi dhe me grante të mundshme të kufizuara”, u tha eurodeputetëve të martën, Valdis Dombrovskis, nënkryetari i komisionit. Komisioni është gjithashtu i prirur drejt një dizajni për sistemin e ri që do të përfshinte Mekanizmin Evropian të Stabilitetit, fondin e ndihmës sovrane të eurozonës.