Flet Blerina Ago
Ndërsa presim turistët e vitit 2023, turizmi ka të ngjarë të ketë një rrugë të ndritur përpara.
Parashikimi dhjetëvjeçar i Këshillit Botëror të Udhëtimeve dhe Turizmit (World Travel and Tourism Council-WTTC) e vendos sektorin në rrugën e duhur për të tejkaluar rritjen globale, me një normë prej 5.8% në vit, ndërsa PBB-ja globale rritet me vetëm 2.7%.
Kjo mund të përkthehet në 126 milionë vende të reja pune deri në vitin 2032. Kërkesa për udhëtime është gjithnjë e më e fortë se kurrë – tani pjesa tjetër varet nga ne.
Turizmi 2023 premton rritje brenda Europës. Po Shqipëria? Cilat janë pritshmëritë e këtij viti turistik?
Destinacionet mesdhetare kanë tërheqjen më të madhe të turistëve europianë, tregu kryesor i Shqipërisë (mbi 80%). Shqipëria do mbetet një pikë tërheqëse për turistët që:
• duan të zbulojnë një destinacion të ri, duke iu larguar tregjeve masive të destinacioneve më popullore europiane
• duan të kursejnë gjatë pushimeve
Këta udhëtarë zënë një përqindje të vogël në volumin e turistëve europianë dhe kanë ndikim më të ulët në rritjen ekonomike të vendit. Priren të shpenzojnë më pak se mesatarja e turistëve të tjerë.
Pritet që në sezonin veror, Shqipëria të ketë rritje me 20% të numrit të vizitorëve të huaj.
Cili është ndikimi i medias sociale në sektorin e turizmit?
– Ndikimi i medias sociale (% e udhëtarëve që përdorin mediat sociale, platformat për të planifikuar pushimet: Brezi Z (20 vjeç ose më pak) – 39%; brezi tjetër (20 vjeç e lart) – 29%;
Burimi më popullor i ideve të udhëtimit në mediat sociale: Instagram 40%, Facebook 33%, Tiktok 25%
Si do të ndikojë inflacioni në marrjen e vendimit për pushime?
Të dhënat nga ofruesit e udhëtimeve në vitin 2022 tregojnë një histori të thjeshtë: edhe kur gjërat janë të vështira, shumë njerëz ende e vlerësojnë udhëtimin.
Dhe pavarësisht shqetësimeve për një rënie ekonomike në horizont, shumica e njerëzve do të parapëlqejnë të kursejnë në fusha të tjera, në vend që të shkurtojnë buxhetin e udhëtimit.
Shqipëria ka qenë portë e turistëve të aventurës prej shumë vitesh. Si duket ecuria e këtij sektori?
Shqipëria ka bërë progres të rëndësishëm në sektorin e turizmit të aventurës ndër vite, duke u pozicionuar si një destinacion kryesor për udhëtarët që pëlqejnë aventurat.
Peizazhi i larmishëm natyror i vendit, i cili përfshin Alpet Shqiptare, vijat bregdetare mahnitëse dhe liqenet pak të eksploruara, ofron mundësi të shumta për aktivitete në natyrë si ecje, alpinizëm, kalërim, kajak, rafting, paravelë, kacavjerrje dhe zhytje në det.
Përpjekjet e qeverisë për zhvillimin e infrastrukturës, promovimin e agroturizmit dhe nxitjen e investimeve të sektorit privat kanë ndikuar gjithashtu në rritjen e këtij sektori.
Shqipëria ka marrë edhe njohje nga shkrimtarët, gazetarët ndërkombëtarë të udhëtimit dhe entuziastët e aventurave, gjë që ka ndihmuar në rritjen e popullaritetit të saj si një destinacion kryesor i turizmit të aventurës.
Pavarësisht sfidave të paraqitura nga pandemia COVID-19, industria e turizmit të aventurës në Shqipëri vazhdon të lulëzojë dhe e ardhmja duket premtuese për këtë sektor me rritje të shpejtë.
Çfarë lloj pushimesh janë të preferuara?
Adventure Travel Trade Association rendit si trendet “më të nxehta” të aktiviteteve aventurë:
Çiklizmin me biçikleta elektrike
Ecje-ngjitje në mal
Safari / vëzhgim i botës së egër
Përvojat e kulinarisë
Aktivitetet e përqendruara në rritjen e mirëqenies fizike dhe shpirtërore
Aktivitetet me angazhim kulturor
Çiklizëm në rrugë të bardha / male
Fotografi
Çiklizëm
Ecje me raketa bore.
Në Shqipëri, pjesa më e madhe kombinojnë disa aktivitete në natyrë mes detit, liqeneve, kanioneve dhe maleve. Shumë grupe të organizuara vijnë për ecje në mal, kryesisht në Alpet Shqiptare.
Sa potencial ka Shqipëria që të jetë një destinacion për turizëm outdoor edhe për turistët jashtë?
Shqipëria ka 350 km plazhe dhe gjire të mrekullueshme përgjatë detit Adriatik dhe Jon, ku aktualisht po ndodhin investimet kryesore.
Kryeqyteti i gjallë i Tiranës kryeson në mikpritje ndjekur nga Durrësi dhe Kavaja. Brenda territorit të Shqipërisë, afër vendeve të UNESCO-s gjenden më shumë hotele butikë të vegjël dhe bujtina familjare.
Në zonat rurale, zhvillimi i agroturizmit është nxitur në katër vitet e fundit, me synimin për përhapjen e fluksit të turistëve në të gjithë territorin.
Motoja shekullore që e përshkruan më së miri mikpritjen shqiptare, “Bukë e kripë e zemër”, tregon pikërisht vlerat e frymës së Shqipërisë: “Gjithçka që kam dhe mund të mos jetë shumë, do ta ndaj me mysafirin tim që nderoi shtëpinë time me praninë e tyre.”
Unë kam pasur fatin të mirëpres shumë turistë dhe udhëtarë nga e gjithë bota 17 vitet e fundit dhe çdo herë i pyes: “Pse Shqipëria?”. Përgjigjja e tyre e sinqertë është disi e njëjta, “Është ndryshe, është e larmishme, është si të udhëtosh në kohë”.
Individët që zgjedhin Shqipërinë janë udhëtarët me përvojë të mirë që kanë qenë nëpër Europë dhe botë, i kanë parë të gjitha nuancat e turizmit, por në mënyrë aktive zgjedhin të jenë të varur për të pasur “përvojën”.
Ata vijnë për Shqipërinë, sepse duan diçka ndryshe dhe e konsiderojnë veten të ndryshëm nga rryma kryesore e turistëve.
Ata vijnë në rajonin tonë sepse duan të shkëputen nga rendi strikt i Zvicrës ose Finlandës; janë të lodhur nga ritmet e shpejta metropolitane të Londrës apo Berlinit dhe sepse duan të shpëtojnë nga linjat e pafundme turistike të Romës dhe Parisit.
Shqipëria, në zemër të Europës, është një perlë e vërtetë e fshehur që pret të zbulohet nga kërkuesit e aventurës.
Me vargmalet e mahnitshme malore, vijën bregdetare që të lë pa frymë dhe trashëgiminë e pasur kulturore, Shqipëria ofron një gamë të larmishme aktivitetesh dhe përvojash për ata që kërkojnë një arratisje të mbushur me adrenalinë.
Për ata që kërkojnë të eksplorojnë historinë dhe kulturën e Shqipërisë, ka shumë rrënoja të lashta, kështjella dhe muze për të zbuluar, si dhe tregje tradicionale dhe kuzhinë të larmishme për t’u shijuar.
Me peizazhet e saj të thyera dhe vendasit miqësorë, Shqipëria është vendi i fundit i aventurës në Europë, duke ofruar një përvojë unike dhe të paharrueshme për udhëtarët që kërkojnë diçka jashtë rrugës së rrahur.
Sa është kostoja mesatare e aktiviteteve që përfshihen te turizmi i aventurës në disa destinacione?
Referuar një ankete të Adventure Travel Trade Association (2022) lidhur me zhvillimet e turizmit të aventurës, disa nga gjetjet kryesore në raportin e këtij viti përfshijnë:
-Mesatarisht, udhëtimet u rritën me 52%
-Mesatarisht pushimet aventurë kushtojnë 291,627 lekë (për 8 net), 70% e të cilave (mesatarisht 204,139 lekë) shpenzohen me ofruesit vendas të shërbimeve
-Arsyet më të njohura të konsumatorëve për të udhëtuar ishin përvojat e reja, për të dalë nga itineraret e rrahura dhe për të përjetuar eksperienca si vendas
-Destinacionet më të nxehta të momentit janë Mesdheu, Europa Perëndimore, Shtetet e Bashkuara, Vendet Skandinave dhe Karaibet.
-Në nivel global, afërsisht dy të tretat (62%) e rezervimeve bëhen drejtpërdrejt me ofruesin e shërbimit
-62% e të anketuarve kanë një sistem rezervimi online, që merr karta krediti, nga 50% në vitet e mëparshme
Për sa i përket Shqipërisë, një përvojë njëditore e një aktiviteti fizik në natyrë varion nga 4000 deri në 15 000 lekë, ndërsa një javë pushime aktive me aktivitete në natyrë, transport të brendshëm, akomodim dhe ushqime të përfshira shkon nga 80 000 deri në 120 000 lekë.
Gjithçka varet nga lloji i aktiviteteve, destinacionet e zgjedhura dhe niveli i shërbimeve të kërkuara.
Cilat janë sfida/problemet më të mëdha të sektorit të turizmit në Shqipëri?
Ndërsa Shqipëria ka bërë hapa përpara në zhvillimin e industrisë së saj të turizmit të aventurës, ka ende disa sfida për të kapërcyer.
Një nga sfidat kryesore është mungesa e infrastrukturës në zonat e thella ku zhvillohen aktivitetet e turizmit të aventurës.
Qeveria po investon në infrastrukturë, por nevojiten më shumë burime për të përmirësuar infrastrukturën në zonat e largëta dhe për të ofruar lehtësi më të mira për turistët.
Nga këndvështrimi i udhëtarit sfida më e madhe që ka Shqipëria është të merret urgjentisht me menaxhimin e mbetjeve.
Aktualisht, shumë projekte janë duke u zbatuar nga vende donatore si Zvicra dhe Gjermania. Shpresojmë se qeveria jonë do të vijë me një zgjidhje përfundimtare shumë shpejt.
Arritja e standardeve ndërkombëtare të sigurisë në turizmin e aventurës është thelbësore për suksesin dhe qëndrueshmërinë e industrisë.
Aktivitetet e turizmit të aventurës, nga vetë natyra e tyre, mbartin një nivel të caktuar rreziku. Prandaj, është jetike të sigurohet që masat e sigurisë janë në vend për të mbrojtur turistët dhe për të zvogëluar rrezikun e aksidenteve ose lëndimeve.
Duke përmbushur standardet ndërkombëtare të sigurisë, operatorët e turizmit të aventurës mund të shfaqin përkushtimin e tyre ndaj sigurisë dhe të ofrojnë paqe mendore për turistët.
Mund të ndihmojë gjithashtu në ndërtimin e besimit dhe reputacionit, duke çuar në përsëritjen e biznesit dhe rekomandimeve pozitive nga goja.
Për më tepër, respektimi i standardeve të sigurisë mund të ndihmojë në parandalimin e detyrimeve ligjore dhe çështjeve të sigurimit, të cilat mund të jenë të dëmshme për rritjen e industrisë.
Gjithashtu, duhen nxitur dixhitalizimi dhe inovacioni në turizëm, sa u përket shitblerjeve të produkteve dhe shërbimeve turistike, për të lehtësuar shërbimet ndaj turistëve, për ruajtjen e burimeve natyrore, marketing dhe promovim, formimin profesional etj.
Si destinacion turistik, Shqipëria ende ka nevojë për më shumë promovim drejt tregjeve të synuara. Shqipëria nuk është ende aq e njohur sa vendet e tjera europiane për turizmin e aventurës dhe duhet bërë më shumë për të rritur ndërgjegjësimin për potencialin e vendit.
Së fundi, garantimi i qëndrueshmërisë së aktiviteteve të turizmit aventuror është gjithashtu thelbësor. Sfida më e madhe që ka Shqipëria është të njohë kufijtë e saj për t’u rritur.
Ne kemi nevojë për më shumë edukim lidhur me turizmin e qëndrueshëm.
Në mbarë botën shohim përmbysjen e klimës dhe çrrënjosjen e biodiversitetit. Ne duhet të udhëhiqemi nga qëndrueshmëria dhe nuk duhet lejojmë që ambicia jonë për rritje të shpejtë të mbizotërojë.
Kemi nevojë për më shumë turizëm cilësor dhe më pak sasi. Ne kemi nevojë për më shumë udhëtarë që duan të mësojnë më shumë për kulturën, traditat dhe jetën tonë.
Kemi nevojë për vizitorë që udhëtojnë me një qëllim p.sh. pushime për të ruajtur biodiversitetin e lumit të fundit të egër në Europë “Parkut Kombëtar të Vjosës”.
Ne kemi nevojë për mysafirë që kujdesen dhe duan përpiquni të angazhoheni me komunitetet rurale, duke mbështetur të rinjtë për të hapur një biznes të ri apo gratë për të mbajtur familjet e tyre dhe për të zotëruar kontributin e tyre.
Duhet të ketë një ekuilibër midis zhvillimit të turizmit dhe ruajtjes së mjedisit natyror, trashëgimisë kulturore dhe komuniteteve lokale të Shqipërisë.
Duke zgjidhur këto sfida, Shqipëria mund të zhbllokojë potencialin e plotë të turizmit të aventurës dhe të bëhet një destinacion kryesor për entuziastët e natyrës në Europë.
Pse është i rëndësishëm zhvillimi i turizmit të qëndrueshëm?
Ndoshta nuk është befasuese që 67% e të anketuarve në Raportin e Konsumatorit të Udhëtimit të Qëndrueshëm të Grupit trip.com përmendën pandeminë si një nga arsyet që ata ndiheshin të detyruar të bënin udhëtime të qëndrueshme.
Sondazhi i Trip.com raportoi një angazhim të fortë midis udhëtarëve për të reduktuar gjurmën e tyre të karbonit.
Më shumë se gjysma (59%) kishin zgjedhur për një formë të udhëtimit të qëndrueshëm në vitet e fundit, 69% e udhëtarëve janë aktivisht (gjithmonë ose herë pas here) duke kërkuar opsionet e qëndrueshme të udhëtimit, dhe tre të katërtat (75%) deklaruan dëshirën për të zgjedhur opsione të qëndrueshme udhëtimi në të ardhmen.
Më shumë se gjysma (59%) ose po paguanin tashmë për të kompensuar emetimet e tyre të karbonit ose ishin të gatshëm të merrnin parasysh produkte të tilla nëse çmimi ishte i duhuri.
Qëndrueshmëria është e vetmja rrugë për të ndjekur një zhvillim fitimprurës dhe afatgjatë të industrisë së turizmit.
Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.
Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.