Prioritetet strategjike. Por shumë firma “artizanale” të kapitalit privat po e reklamojnë veten si specialistë, shkruan The Economist
Kompania Blackstone u themelua në vitin 1985 me një kapital fillestar prej 400,000 dollarësh dhe plane për t’u bërë një agjenci këshilluese. Themeluesit e saj, Peter Peterson dhe Stephen Schwarzman, donin të provonin gjithashtu blerjet me leva financiare, por nuk arritën të merrnin mjaftueshëm mbështetje.
Por kjo ishte në të kaluarën. Në tetor, Schwarzman e quajti firmën e tij me seli në Nju Jork si “institucioni referues i tregjeve private… që ka rimodeluar klasën e aseteve”. Kjo është një mburrje e justifikueshme. Blackstone qëndron mbi rivalët e saj, me 880 miliardë dollarë në asete të menaxhuara.
“Dhjetë vite më parë, ne ishim veçse një klub i vogël me një grup të përzgjedhur investitorësh të fokusuar në kapitalin privat, me pak pasuri të paluajtshme dhe borxhe të vështira”, thotë z. Grey në Blackstone.
“Tani ne kemi një grup shumë më të gjerë investitorësh, që thonë: “Nëse mund të na siguroni një kthim konkurrues fitimi në kapitalin privat, huadhënien, pasuritë e paluajtshme, infrastrukturën ose një sërë strategjish të tjera, ne jemi të gatshëm ta lidhim kapitalin me ju”.
Shpesh thuhet se kompanitë e kapitalit privat janë “konglomeratet e reja”, duke pasur parasysh portofolat e tyre gjithnjë e më të larmishme. Ndryshe nga paraardhësit e tyre industrialë, ato tregojnë disiplinë kapitali: kompanitë në pronësi nuk janë të ndërsubvencionuara në mënyrë të paplanifikuar. Rreth dhjetëra firma në krye të industrisë janë më shumë se konglomerate të korporatave.
Kompani si Blackstone dhe KKR “nuk e pëlqejnë shumë termin, por ato kanë filluar të duken si supermarkete financiare”, thotë Tim Jenkinson nga Shkolla e Biznesit e Universitetit të Oksfordit. Një shenjë e kësaj është një përhapje e strategjive të dallueshme të tregut privat (p.sh., prona industriale me kapital të mesëm ose prona tregtare).
Listimi në tregjet publike ishte një moment i rëndësishëm për menaxherët alternativë. Dy burimet kryesore të të ardhurave të ndërmarrjeve publike janë tarifat e menaxhimit dhe performancës; burimi i dytë është interesi i mbartur.
Në fillim, interesi i mbartur ishte burimi kryesor i fitimit të ndërmarrjeve, ku tarifat e menaxhimit modeloheshin vetëm për të mbuluar kostot administrative. Por këto të fundit janë më të rëndësishme tani, duke përbërë 60-70% të fitimeve totale të firmave të kapitalit privat.
Pasi një firmë listohet publikisht, ajo kërkon të maksimizojë tarifat e menaxhimit. Mënyra më e mirë për të rritur çmimin e aksionit është mbledhja e sa më shumë aseteve, jo zgjedhja e shënjestrave të duhura për blerje.
Dhe për shkak se menaxherët alternativë mund të paguajnë tarifa më të larta se ato në tregjet publike, ata gëzojnë një nivel shumë më të lartë vlerësimi. Blackstone ka një të njëmbëdhjetën e aseteve të BlackRock, menaxherit më të madh të fondeve në botë, por një kapitalizim më të lartë tregu.
Blackstone synon të arrijë një vlerë asetesh prej 1 trilion dollarësh brenda pak vitesh, po ashtu edhe Apollo, një tjetër kompani gjigante.
Gara për të grumbulluar asete do të përshpejtojë një ndarje të industrisë, thotë z. Jenkinson. Ndërsa gjigantët kërkojnë zgjerim, një sërë firmash “artizanale” të kapitalit privat, do ta shpallin veten si specialistë që bëjnë fitime superiore, duke u fokusuar në zona apo vende të veçanta, dhe duke bërë vetëm disa marrëveshje në vit.
Vlera apo rritja?!
Kanë ikur kohët kur firmat e mëdha të kapitalit privat përqendroheshin te vlera, jo te rritja. Objektivat e sotëm janë softueri, teknologjia shëndetësore dhe teknologjia e gjelbër.
Vitin e kaluar, një në tre marrëveshje të kapitalit privat, u klasifikuan si teknologji, sa dyfishi i përqindjes përpara periudhës 2007-‘09. Blackstone shpreson të zgjerohet gjithashtu në platformën mediatike: portofoli i saj mediatik në rritje përfshin Moonbug dhe Hello Sunshine, të cilat krijojnë shfaqje televizive për fëmijë dhe gra.
Kërkimi e ka orientuar industrinë drejt të ashtuquajturit “kapitali i rritjes”, një ndarje dikur e vogël midis kapitalit sipërmarrës për firmat startup dhe blerjeve për firmat e maturuara.
Tani kapitali i rritjes përbën rreth 20% të të gjithë kapitaleve private, pothuajse sa kapitali sipërmarrës, ndërsa blerjet zënë pjesën tjetër, thotë Stan Miranda nga firma Partners Capital. Kapitali i rritjes është i dobishëm për firmat që hyjnë në moshë madhore, por që nuk janë të sigurta nëse duhet të listohen publikisht.
Leva financiare po ngacmon nervat gjithashtu. Ajo ka rënë si përqindje e kapitalit total në blerje: nga 90% në vitet 1980, në rreth 70% para kohës së krizës financiare dhe më pak se 50% sot. Megjithatë, e matur kundrejt fitimeve, leva financiare është në nivelin më të lartë në raport me EBITDA-n (fitimet para interesit, taksave dhe amortizimit) prej dy dekadash.
Tregtarët thonë se çmimet duken të larta vetëm sepse blerjet ofrojnë fitime me rritje të shpejtë. Ata thonë se kanë hequr dorë nga inxhinieria financiare, kur bliheshin firma pa perspektivë me flukse monetare të qëndrueshme, më pas rritej leva financiare dhe merreshin sa më shumë fitime, përpara se firmat të shiteshin. Sot, qëllimi është blerja dhe përmirësimi i kompanive të mira.
Kompanitë e kapitalit privat kanë punësuar specialistë të ndryshëm. KKR thotë se ka tre “kolegë mbështetës”, të specializuar në strategjinë e marketingut, angazhimin e punonjësve, rrezikun rregullator dhe shumë të tjera, për çdo menaxher portofoli në Amerikën e Veriut.
Firmat e kapitalit privat kanë krijuar një reputacion për shpërfillje ndaj shqetësimeve mjedisore, të cilin ato po përpiqen ta korrigjojnë. Firmat e mëdha bisedojnë mbi “teknologjinë e gjelbër” dhe tranzicionin e energjisë. Brookfield Asset Management me seli në Toronto ka grumbulluar një “Fond Tranzicioni” prej 15 miliardë dollarësh.
Në shtator, një grup investitorësh dhe firma sipërmarrjesh, përfshirë Blackstone dhe Carlyle, morën një nismë për të standardizuar raportimin mjedisor, social dhe qeverisës në blerje. Në firmën Ingersoll Rand, 16,000 punëtorëve u është dhënë kapital. KKR pretendon se kjo ka ndihmuar në përmirësimin e ecurisë së kompanisë, dhe ka pasur një rënie prej 80% në shkallën e largimit vullnetar të punonjësve.
Drejt masave ekologjike
Investitorët, të njohur si “partnerë të kufizuar”, duan të përfitojnë më shumë nga ky ndryshim. Në një sondazh të fundit nga Coller Capital, 56% e partnerëve të kufizuar europianë, thanë se çështjet mjedisore dhe sociale kishin luajtur rol në refuzimin e fondeve vitin e kaluar.
Disa investitorë shprehin optimizëm se firmat e kapitalit privat mund të marrin drejtimin në ekologjinë e biznesit. “Nëse ato e shohin atë si diçka të mirë në një plan afatgjatë, mund të veprojnë shpejt për shkak të fuqisë që kanë mbi kompanitë e portofolit të tyre”, thotë Tilly Franklin, shefi i investimeve në Universitetin Cambridge.
Megjithatë, shumë firma të kapitalit privat mbeten të interesuara për asetet “kafe” (pra ndotëse) me çmimin e duhur. Disa po blejnë kompani nafte dhe po interesohen për minierat e qymyrit që operatorët e listuar publikisht duan t’i eleminojnë.
Ndërsa industria përqafon ndryshimet, ajo po kërkon edhe lloje të reja investitorësh. Zoti Grey diskuton për “një revolucion jo vetëm në atë që bëjmë, por për kë e bëjmë”. Institucionet e mëdha do të jenë klientët më të mëdhenj për shumë vite në vijim, por fondet private po kërkojnë me zell edhe investitorë me pakicë.
Kjo do të thellonte grupin e kapitalit, mendon Bain. “Shitja me pakicë ka qenë pika kyçe e tregjeve private që kur Steve Schwarzman u largua nga biznesi i këshillimit një brez më parë”, thotë një veteran i industrisë.
Gjigantët e kapitalit privat po nxitojnë për biznes të nivelit të lartë të shitjes me pakicë nga klientët që konsiderohen si investitorë “të akredituar”, të cilët rregullatorët i konsiderojnë mjaft të sofistikuar për të blerë asete private. Firmat e mëdha po forcojnë gjithashtu ekipet e pasurisë private.
Alisa Wood nga KKR thotë se firma po kërkon të mbledhë një të tretën ose më shumë të kapitalit të saj nga investitorët me pakicë. Apollo parashikon që individët dhe këshilltarët të investojnë 50 miliardë dollarë në pesë vitet e ardhshme.
Për këtë qëllim, në dhjetor, Apollo bleu një pjesë të Griffin Capital, një menaxher fondesh me bazë në Los Anxhelos. Disa firma, duke përfshirë Blackstone dhe Brookfield, kanë lançuar fonde të kapitalit privat, kredi, prona ose infrastrukturë të përshtatur për investitorët më të vegjël.
Problemet
Një vështirësi e tregtisë me pakicë është mungesa e likuiditetit. Investitorët me pakicë duan të tregtojnë brenda dhe jashtë investimeve me një vlerë neto të besueshme të aseteve, nëse jo çdo ditë, atëherë çdo javë, ose muaj. Kjo nuk është e lehtë të realizohet me asete private. Disa firma po bëjnë përparim.
Partners Group me seli në Zvicër menaxhon mbi 36 miliardë dollarë në fonde të hapura për investitorët, përfshirë klientët e pasur. Investitorët marrin vlera mujore neto të aseteve dhe mund t’i shlyejnë ato me njoftim 30-90 ditor (megjithëse fondet mund të ndalojnë shlyerjet gjatë trazirave të tregut).
Një pengesë tjetër është rregullimi. Përcaktuesit e rregullave kanë qenë prej kohësh të shqetësuar për hapjen e tregjeve private për investitorët e vegjël.
Ka shenja që rezistenca rregullatore po zbutet. Vitin e kaluar, një panel i mbledhur nga Komisioni Amerikan i Letrave me Vlerë dhe Shkëmbimeve mbështeti idenë e një aksesi më të madh të investitorëve me pakicë në tregjet private, për sa kohë që kishte mbrojtje për investitorët.
Shitja me pakicë synon të rrisë klientët dhe të rrisë të ardhurat e bazuara në tarifa. Kjo shkon paralelisht me objektivin për të mbledhur më shumë kapital “të përhershëm”. Jo vetëm që fitimet nga fondet tradicionale të kapitalit privat janë të çrregullta, por edhe fondet duhet të mbyllen, zakonisht pas dhjetë vjetësh. Firmat e mëdha duan të largohen nga ky model.
Atyre u pëlqejnë sistemet ku mund të investohet për një kohë më të gjatë. Zoti Grey ka thënë se kapitali afatgjatë “na lejon të zgjerojmë hapësirën se kujt i shërbejmë dhe ku mund të investojmë. Ne e kemi krahasuar këtë me një anije që lëviz nga një kanal i ngushtë në ujëra të hapura dhe besojmë se ky proces sapo ka filluar”.
Pasioni privat i lojtarëve publikë
Ndërsa menaxherët alternativë të aseteve po bëhen më pak alternativë, menaxherët e zakonshëm po bëhen më shumë.
Të nxitur nga klientët në kërkim të yield-it, ata po kërkojnë të fitojnë para në strategjitë e tregut privat. Ata gjithashtu do të mirëprisnin mundësinë për të ngarkuar tarifa më të larta, duke marrë parasysh se tarifat nga fondet konvencionale të aksioneve tkurren me rritjen e investimeve pasive.
Tregjet private ishin zona më e ngarkuar e marrëveshjeve për firmat e mëdha të fondeve të përbashkëta në vitin 2021. Franklin Templeton pagoi 1.8 miliardë dollarë për Lexington Partners, e cila ka mbledhur më shumë se 55 miliardë dollarë për strategjitë alternative.
Ajo punësoi gjithashtu Ben Meng, ish-oficer investimi i një agjencie shtetërore kineze që menaxhon 3 trilionë dollarë, për të udhëhequr një nismë zgjerimi në Azi. T. Rowe Price shpenzoi 4.2 miliardë dollarë për Oak Hill Advisors, një specialist i kredive private.
“Ata sjellin produkte që dëshirojnë klientët tanë dhe ne mundësojmë shpërndarjen”, thotë Rob Sharps, shefi i T. Rowe Price. Vanguard po zgjerohet, nëpërmjet një partneriteti me HarbourVest Partners, një fond i madh kapitali privat.
BlackRock, menaxheri më i madh i aseteve në botë, ka ndërtuar në heshtje një biznes alternativash. Firma ka grumbulluar asete prej 320 miliardë dollarësh, më shumë se të gjitha, përveç tre menaxherëve alternativë më të mëdhenj.
Gjysma e biznesit të saj është kredi private, pjesa tjetër janë prona dhe infrastruktura. Firma gjithashtu ka një partneritet të kapitalit të rritjes me Temasek, një fond i pasurisë sovrane në Singapor. Ndërsa BlackRock lëviz në të njëjtin terren si kompania mëmë, Blackstone, pas 20 vjetësh ato do të jenë thuajse identike, përveç ndryshimit të rrokjes së dytë të emrave të tyre.
Përktheu: Lira Muça