Ministria e Financave ka publikuar relacionin shpjegues të projektligjin “Për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar në Republikën e Shqipërisë”, i cili është hartuar nga Ministria e Financave dhe Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, me mbështetjen e Bashkimit Evropian dhe asistencën e administratës tatimore franceze në kuadër të Projektit IPA 2007 “Mbështetje për Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve të Shqipërisë”, për përafrimin e legjislacionit vendas me Acquis Communitaire, të financuar dhe mbështetur nga Zyra e Komisionit të Bashkimit Europian, Tiranë, në përputhje me kontratën e binjakëzimit Al/2007/IB/FI/01, në zbatim të komponentit 1, Harmonizimi i legjislacionit.
Me propozimin e këtij projektligji të ri “Për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar”, synohet harmonizimi i ligjit dhe përputhshmëria e tij me dispozitat e Direktivës së Këshillit 2006/112, datë 28.11.2006, “Për Sistemin e Përbashkët të TVSH-së”, të konsoliduar.
Objektivi i përgjithshëm i hartimit të këtij ligji të ri “Për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar”, është që të sigurojë përputhshmërinë e rregullave të aplikimit të Tatimit mbi Vlerën e Shtuar në Shqipëri me vendet anëtare të BE-së, me qëllim mos shtrembërimin e kushteve të konkurrencës dhe mos pengimin e qarkullimit të lirë të mallrave dhe të shërbimeve, duke eliminuar sa është e mundur faktorët të cilët mund të shtrembërojnë këto kushte jo vetëm në rrafshin kombëtar, por për t’i paraprirë edhe atij komunitar.
Ky projektligj nëpërmjet rregullave të parashikuara qartë dhe që i përshtaten zhvillimit ekonomik dhe kërkesave të tregut brenda dhe jashtë vendit, synon të sigurojë një sistem taksimi të unifikuar me shtetet e tjera anëtare të Komunitetit Evropian, duke e bërë biznesin shqiptar konkurrues midis vendeve të zhvilluara dhe Shqipërinë, një vend që siguron qëndrueshmëri ligjore fiskale dhe siguri për investitorët e huaj.
Ligji i ri synon që me përcaktimet e tij, të sigurojë qëndrueshmëri ligjore dhe fiskale, me rregulla të mirëpërcaktuara të cilat sigurojnë njëtrajtshmëri në aplikimin e TVSH-së duke e unifikuar kështu sistemin e taksimit shqiptar me atë të shteteve anëtare të Bashkimit Evropian.
Nëpërmjet këtij ligji, ku aplikohet qartë për shërbimet parimi i taksimit sipas destinacionit, sigurohet një sistem taksimi që eleminon taksimin e dyfishtë të TVSH-së për transaksionet midis bizneseve në Shqipëri dhe atyre të vendosura në çdonjërin vend anëtar të BE-së.
Gjithashtu nëpërmjet rritjes së kapaciteteve që ofron ky ligj dhe cilësisë do të sigurohet mirëadministrimi.
Bazuar në:
Në nenin 70 të Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit, brenda fazës së parë të përcaktuar në nenin 6 të kësaj marrëveshjeje, Shqipëria ka detyrimin e përafrimit të legjislacionit në fushën e taksave indirekte, konkretisht Tatimit mbi Vlerën e Shtuar me acquis në këtë fushë.
Në nenin 98 “Tatimet të MSA-së” është qartësisht i përcaktuar detyrimi se “Bashkëpunimi do të marrë parasysh në mënyrën e duhur fushat prioritare që lidhen me acquis e Komunitetit në fushën e tatimeve dhe të luftës kundër konkurrencës së dëmshme të tatimeve”.
Në rekomandimet e Progres Raporteve të vitit 2010, 2011 dhe 2012, 2013 në seksionin e Tregut të Brendshëm, strukturat e Komisionit Europian kanë evidentuar detyrimin e Shqipërisë për përafrim të legjislacionit në fushën e taksave me acquis.
Me qëllim përmbushjen e detyrimeve të parashikuara për Shqipërinë në Marrëveshjen e Stabilizim Associmit është hartuar ky ligji i ri i TVSH-së në përputhje me acquis në këtë fushë.
Miratimi i këtij projektligji nuk do të shoqërohet me ndryshimin e ligjeve të tjera në fushën fiskale.
Ky projektligj do të shfuqizojë ligjin ekzistues për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar dhe akteve nënligjore të dala në zbatim të tij.
Institucioni që do të zbatojë këtë ligj është Ministria e Financave dhe Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, ndërsa Drejtoria e Përgjithshme e Doganave është përgjegjëse për të vlerësuar, ngarkuar, kërkuar dhe mbledhur TVSH-në në importe, eksporte dhe në lidhje me regjimet e tjera doganore sipas këtij ligji.
STRUKTURA DHE PËRMBAJTJA E PROJEKTLIGJIT TË RI “PËR TVSH-NË”
Ky draft ligj është strukturuar në 12 kapituj, të cilët janë ndarë në seksione dhe këto të fundit janë ndarë në nënseksione. Pra ligji përbëhet nga 12 kapituj, 31 seksione dhe 4 nënseksione, të cilat në total përbëjnë 161 nene, përfshirë dispozitat tranzitore dhe të fundit, nga 56 nene që ka ligji në fuqi.
Në këtë draft ligj nuk janë përfshirë dispozitat për territorialitetin dhe transaksionet intrakomunitare të mallrave dhe shërbimeve, pasi është hartuar një ligj i cili synon përputhshmërinë me Direktivën edhe për aktualitetin.
Konkretisht Ligji i ri “Për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar” është strukturuar si më poshtë:
KAPITULLI I OBJEKTI DHE FUSHA E ZBATIMIT………………………………….
KAPITULLI II PERSONAT E TATUESHËM………………………………………………..
KAPITULLI III TRANSAKSIONET E TATUESHME…………………………………………
Seksioni 1 Furnizimi i mallrave………………………………………………………………….
Seksioni 2 Furnizimi i shërbimeve………………………………………………………………
Seksioni 3 Importimi i mallrave……………………………………………………………………..
Seksioni 4 Të tjera dispozita për transaksionet e tatueshme……………………….
KAPITULLI IV VENDI I TRANSAKSIONEVE TË TATUESHME………………………
Seksioni 1 Vendi i furnizimit të mallrave………………………………………………………
Seksioni 2 Vendi i importimit të mallrave………………………………………………………
Seksioni 3 Vendi i furnizimit të shërbimit………………………………………………………
KAPITULLI V LINDJA E TATIMIT , KËRKUESHMËRIA…………………………….
Seksioni 1 Lindja dhe kërkueshmëria e tatimit për furnizimet e mallrave dhe shërbimeve…………………………………………………………………….
Seksioni 2 Lindja dhe kërkueshmëria e tatimit për importimin e mallrave………………
KAPITULLI VI VLERA E TATUESHME…………………………………………………………
Seksioni 1 Furnizimet e mallrave dhe shërbimeve………………………………..
Seksioni 2 Importimi i mallrave………………………………………………………………….
KAPITULLI VII SHKALLA TATIMORE………………………………………………………….
KAPITULLI VIII PËRJASHTIMET, FURNIZIMET ME SHKALLË ZERO, EKSPORTET
Seksioni 1 Furnizime të përjashtuara……………………………………………………………
Seksioni 2 Përjashtime në import…………………………………………………………………
Seksioni 3 Furnizimet me shkallë tatimore 0% të TVSH-së
Nënseksioni 1 Eksportet, transporti ndërkombëtar dhe të tjera
Nënseksioni 2 Përjashtimi i veprimeve që lidhen me trafikun ndërkombëtar të mallrave, magazinat doganore, magazinat e tjera përveç atyre doganore dhe regjime të njëjta dhe të tjera përjashtime
KAPITULLI ZBRITSHMËRIA…………………………………………………………………………….
Seksioni 1 Origjina dhe rëndësia e së drejtës së zbritjes ….…………………………..
Seksioni 2 Zbritja e pjesshme e TVSH-së …………………………..…………………
Seksioni 3 Kufizime të së drejtës së Zbritjes …………………………………………..
Seksioni 4 Rimbursimi ……………….………………………………………………
Seksioni 5 Rregullimi i zbritjes së aplikuar të TVSH-së……………………………..
KAPITULLI X DETYRIMET E PERSONIT TË TATUESHËM DHE TË DISA PERSONAVE JO TË TATUESHËM…………………………………………………..
Seksioni 1 Detyrimet e pagesës së TVSH-së dhe personat përgjegjës ………………
Seksioni 2 Modalitetet e pagimit të TVSH-së …………………………………………
Seksioni 3 Identifikimi………………………………………………………………….
Seksioni 4 Faturimi …………………………………………………………………….
Seksioni 5 Faturat Letër dhe faturat elektronike …………………………………………………….
Seksioni 6 Deklarata………………………………………………………………………………………….
Seksioni 7 Kontabiliteti………………………………………………………………………………………
KAPITULLI XI REGJIME TË VEÇANTA………………………………………………………………..
Seksioni 1 Regjimi i ndërmarrjeve të vogla……………………………………………………..
Seksioni 2 Regjimi i veçantë i agjensive të udhëtimit……………………………………….
Seksioni 3 Regjim i veçantë i zbatuar për shitjen e mallrave të dorës së dytë, punëve artistike, artikujve të koleksionit dhe antikuare
Nënseksioni 1 Skema e marzhit të fitimit ……………………………………………
Nënseksioni 2 Rregullat për shitjet me ankand publik…………………………..
Seksioni 4 Regjimi mbi prodhuesit bujqësor (skema e kompensimit të fermerëve)…….
Seksioni 5 Regjimi i veçantë për arin në investim ………………………………………..
KAPITULLI XII DISPOZITA TË PËRGJITHSHME DHE KALIMTARE ……………
Së pari është e rëndësishme të evidentohet se në dallim nga ligji ekzistues ky projektligj është i plotë përsa trajton një game të gjerë transaksionesh, i jep kuptim terminologjisë dhe qëllimit të çdo fjale apo koncepti të përdorur; i mirëorganizuar dhe strukturuar në kapituj të renditur sipas kuptimit logjik që siguron qartësi, lehtësi për zbatueshmërinë e TVSH-së.
Ka përcaktime dhe nocione të qarta të cilat mungojnë në ligjin ekzistues, mungesa e të cilave krijonte konfuzion dhe linte vend për abuzim dhe evazion;
Përcakton për herë të parë skemat e reja të aplikimit të TVSH-së si: TVSH-ja mbi marzhin për agjentët turistikë, mallrat e përdorura, shitjet në ankande, etj.
Ndërkohë që nga mënyra se si është strukturuar ligji duket qartësisht i aksesueshëm dhe i lehtë për t’u orientuar, pasi fillon me objektin dhe fushën e zbatimit, personat e tatueshëm për të vijuar me transaksionet e tatueshme (konceptet për mallrat/shërbimet/), vendi i transaksioneve të tatueshme (pra kur transaksionet tatohen në Shqipëri), lindja e tatimit dhe kërkueshmëria e tij (kur lind tatimi dhe kur kërkohet ai), vlera e tatueshme (pra cila është vlera që tatohet), shkalla që aplikohet, cilat janë përjashtimet nga TVSH-ja (përjashtimet pa të drejtë kreditimi të TVSH-së), cilat janë eksportet apo furnizimet me shkallë zero të TVSH-së; rregullat e kreditimit të TVSH-së, kufizimet ose jo, për të vijuar më pas me rregullat e administrimit dhe të procedurës deklarimit, pagesës, etj. Në përfundim konkludohet me skemat e veçanta. Biznesi i vogël në këtë draft është konceptuar si një seksion më vete, ku përcaktohen të gjitha rregullat që duhet të zbatojnë personat e tatueshëm të biznesit të vogël, të cilët nuk janë të regjistruar për TVSH-në për shkak se nuk e kalojnë pragun e regjistrimit për TVSH. Pragu i regjistrimit për TVSH-në do të përcaktohet me VKM. Pra qartësisht në një seksion më vete janë përcaktuar rregullat dhe modalitetet për këtë kategori subjektesh që nga regjistrimi me TVSH, çregjistrimi nga TVSH, kalimi si tatimpagues TVSH-je ose e kundërta, qarkullimi, rregullat për kreditimin e TVSH-së, etj. Gjithashtu risi në këtë projekt janë edhe skemat e llogaritjes dhe pagesës së TVSH-së mbi marzhin për agjencitë turistike, mallrat e përdorura, arin për investim, etj.
Pra më të detajuara janë paraqitur më poshtë:
Kapitulli i parë i ligjit “Objekti dhe Fusha e zbatimit” përbëhet nga 2 nene, të cilat japin përkufizimin e TVSH-së, si dhe fushën e zbatimit të saj. Perkufizimi i TVSH-se nuk ka ekzistuar në ligjin në fuqi.
Kapitulli i dytë “Personat e Tatueshëm” përbëhet nga 4 nene, në të cilat jepen qartësisht nocionet e personit të tatueshëm, veprimtarisë ekonomike, ushtrimi i një veprimtarie në mënyrë të pavarur duke bërë dallimin e personave të lidhur me një punëdhënës nëpërmjet një kontrate punësimi apo çdo lloj mardhënie që krijon një lidhje punëdhënës-punëmarrës, si dhe duke bërë qartë dallimin se kur organet publike nuk konsiderohen persona të tatueshëm dhe kur konsiderohen si të tillë për qëllime të këtij ligji. Gjithashtu është përcaktuar edhe një listë me veprimtaritë të cilat kur i kryejnë organet publike janë të tatueshme.
Ligji i ri ka përkufizime të qarta mbi konceptet kryesore që përcaktojnë tatueshmërinë si:
– Kur një person konsiderohet “Person i tatueshëm”;
– Ç’është “veprimtaria ekonomike” , etj. Në ligjin aktual këto koncepte kanë munguar ose edhe nëse kanë ekzistuar kanë qenë të paqarta, si p.sh. sipas ligjit në fuqi konsiderohet person i tatueshëm ai person i cili ka qenë i regjistruar dhe nuk është çregjistruar.
– Gjithashtu nuk kemi pasur një nocion të qartë për veprimtarinë ekonomike.
Kapitulli i tretë “Transaksionet e Tatueshme”, përbëhet nga 4 seksione konkretisht: Furnizimet e mallrave, shërbimeve, importet dhe të tjera operacione, në total janë 11 nene.
Gjithsesi nga këto rregulla ka edhe përjashtime. Në të dy rastet për shërbime të caktuara që janë përcaktuar në këtë ligj psh. për pasurinë e patundshme, transportin, ngjarje kulturore, sportive, artistike, etj, shërbimet e restorantit, dhënia me qira e një mjeti transporti ku përcaktohet si vend i furnizimit të shërbimit vendi ku këto shërbime kryhen faktikisht. Gjithashtu në këtë ligj është përcaktuar edhe vendi i furnizimit të shërbimeve shërbimeve të telekomunikacionit, të transmetimit radioteleviziv dhe shërbimeve elektronike ndaj personave të patatueshëm, dispozita të cilat janë në përputhje me Direktivën dhe pikërisht edhe në BE hyjnë në fuqi dhe fillojnë të aplikohen më 01.01.2015 datë në të cilën është parashikuar të fillojë edhe aplikimi i ligjit të ri të TVSH-së në Shqipëri duke e përputhur aplikimin e këtij ligji edhe më shumë me parashikimet evropiane.
Sipas rregullave të transpozimit të neneve nga e drejta evropiane e TVSH-së, në këtë ligj referuar parimit dhe rregullit të përgjithshëm të direktivës është transpozuar dispozita përkatëse duke përcaktuar rastin kur vendi i furnizimit të shërbimit është në Shqipëri. Pra nëse DE përcakton si parim të përgjithshëm se vendi i furnizimit të shërbimit të kryer nga një person i tatueshëm për një person tjetër të tatueshëm është në vendin ku ndodhet personi i tatueshëm që e përfiton shërbimin, sipas rregullave të transpozimit, në ligjin shqiptar na intereson të përcaktojmë kur vendi i furnizimit të shërbimit është në Shqipëri dhe bazuar në parimin e mësipërm që vendi i shërbimit është në vendin e personit të tatueshëm që përfiton shërbimin, në këtë ligj është përcaktuar se: vendi i furnizimit të shërbimit është në Shqipëri kur personi i tatueshëm përfitues i shërbimit ndodhet në Shqipëri. Kjo kupton se në të kundërt kur personi i tatueshëm nuk ndodhet në Shqipëri vendi nuk është në Shqipëri dhe ky transaksion nuk tatohet në Shqipëri.
–Personat përgjegjës për pagesën e TVSH-së – Bëhet qartë përcaktimi i personit përgjegjës për pagesën e TVSH-së, kur ky person është furnizuesi apo personi i cili përfiton shërbimin (reverse charge).
Në nenin e parë të këtij kapitulli madje është përcaktuar qartë edhe koncepti i personit të tatueshëm në lidhje me vendndodhjen, çka do të thotë që nëse një person i tatueshëm që ka një vendndodhje fikse në Shqipëri, kryen një furnizim shërbimesh të tatueshëm në Shqipëri, vend ku lind detyrimi për të paguar TVSH, dhe vendndodhja fikse që ka në Shqipëri nuk merr pjesë në kryerjen e këtij furnizimi, do të konsiderohet si një person i tatueshëm që nuk është i vendosur në territorin e Shqipërisë. Po në këtë seksion përcaktohet edhe nocioni i përfaqësuesit tatimor si person përgjegjës për pagesën e TVSH-së. Është parashikuar qartë se: përfaqësues tatimor një personi i huaj duhet të caktojë që të paguajë TVSH në Shqipëri, vetëm kur përfituesi i shërbimit është një person i patatueshëm, përndryshe përgjegjës për TVSH-në është përfituesi vendas.
3. Regjim i veçantë i zbatuar për shitjen e mallrave të dorës së dytë, punëve artistike, artikujve të koleksionit dhe antikuare
- Regjimi i marzhit të fitimit, Marzhi i realizuar nga personi i tatueshem është i barabartë me diferencën ndërmjet çmimit të shitjes të kërkuar nga personi i tatueshëm rishitës dhe çmimit të blerjes.
- Regjimi i ankandeve, Vlera e tatueshme, për furnizimin e mallrave nën këtë regjim përbëhet nga vlera totale që i faturohet blerësit ofertues më të mirë nga ana e organizatorit të shitjes me ankand, zvogëluar me vlerat e mëposhtme:
a) Vlera neto që organizatori i shitjes me ankand i ka paguar apo do t’i paguajë porositësit, e cila përbëhet nga diferenca midis çmimit të shitjes në ankand të mallit dhe vlerës së komisionit që organizatori i shitjes në ankand ka marrë ose do të marrë prej porositësit mbi bazën e kontratës komisionerë për shitjen.
b) Vlera e TVSH-së për t’u paguar nga ana e organizatorit të shitjes me ankand për furnizimin e kryer.
Pra si për agjentët turistikë dhe për regjimin e ankandeve apo shitjes së mallrave të përdorura TVSH do të llogaritet dhe paguhet mbi marzhin.
- Regjimi i Kompensimit të prodhuesve bujqësor, skemë e cila është mbajtur e njëjtë me skemën që kemi në ligjin ekzistues me disa rregullime. Ndryshim për t’u theksuar këtu është rritja e normës së kompensimit të fermerëve nga 6% në 20% dhe kodi i fermerit është shndërruar në Numër identifikimi.
a) Skema aktuale të kompensimit të fermerëve me normën prej 6% nuk ka arritur të prodhojë rezultatin e dëshirueshëm në sektorin bujqësor për arsye të mosinteresimit të grumbulluesve apo përpunuesve të produkteve bujqësore për të aplikuar këtë skemë. Bazuar në shumë takime mes Ministrisë së Financave, ministrisë përgjegjëse për bujqësinë dhe përfaqësues të këtij sektori, mosinteresimi lidhet me faktin se këta grumbullues apo përpunues kreditojnë TVSH prej 6% në blerjet e produkteve bujqësore (lëndë të para për ta) dhe faturojnë me 20% produktet e tyre finale, pra TVSH e pagueshme në administratën tatimore është 14%. Kjo normë e lartë e TVSH-së së pagueshme mund të ketë shërbyer si argument për moslëshim fature me TVSH nga kjo kategori tatimpaguesish. Kjo konfirmohet edhe nga të dhënat e administratës tatimore sipas të cilave rezulton se për vitin 2013, TVSH e pagueshme nga sektori bujqësor ka qënë vetëm 35 milion lekë. Bazuar në propozimin e ministrisë përgjegjëse për bujqësinë, në këtë projektligj norma e kompensimit është rritur nga 6% në 20%, pikërisht për të neutralizuar efektin joinkurajues të normës prej 6%, duke prodhuar kështu një skemë që ka në konsideratë si fermerin edhe grumbulluesin dhe përpunuesin e produkteve bujqësore. Norma e kompensimit prej 20% barazon dhe neutralizon TVSH e pagueshme për grumbulluesin/përpunuesin duke inkurajuar këtë të fundit të lëshojë faturë me TVSH; rrit interesin e fermerit për të marrë faturën me TVSH nga shitësi si dhe bën praktike marrjen nga fermeri dhe monitorimin nga strukturat përgjegjëse të skemave të subvencionit në bujqësi, të cilat kanë si kusht faturën me TVSH.
b) Kodi i fermerit është shndërruar në numër identifikimi, i cili lëshohet nga organi tatimor për fermerët, për të evidentuar dhe siguruar zbatimin e skemës së kompensimit të fermerëve duke i dhënë mundësi fermerëve të kryejnë edhe vetë eksporte të produkteve të tyre. Është pasuruar lista e produkteve bujqësore edhe me shërbime bujqësore.
- Regjimi i veçantë mbi arin për investim. Në kuptim të këtij seksioni përcaktohet koncepti i arit për investim sipas pastërtisë së arit, formës, etj, si dhe përcaktohen rregullat për tatueshmërinë, përjashtimin e transaksioneve që kanë të bëjnë me këtë regjim duke pasur parasysh edhe rregullat evropiane. Përjashtohet nga Tatimi mbi Vlerën e Shtuar furnizimi dhe importimi i arit për investim, përfshirë arin për investim të përfaqësuar nga certifikata ari, etj.
Efektet financiare:
Draft ligji i ri i TVSH-së ka përafruar pothuajse të gjitha përjashtimet, trajtimet me TVSH njësoj si Direktiva. Në këtë përafrim me Direktivën, projektligji paraqitet me disa efekte pozitive dhe negative ,si më poshtë:
Efekte negative në të ardhura në buxhet
1.Furnizimi i shërbimeve të sigurimit të jojetës që aktualisht trajtohen me tvsh me shkallën prej 20% , në këtë projektligj trajtohen sipas DE-së, si furnizime të përjashtuara, dhe efekti negativ është 500 milionë lekë;2.Shërbimet ndërkombëtare të cilat aktualisht janë të përjashtuara, në projektligjin e ri janë me 0% që do të thotë se i rimbursohet TVSH në blerje, pra do kemi minus në buxhet. Vlerësim i përafërt është minus 200 milionë lekë;
3.Në ligjin ekzistues nuk lejohen shitjet nën kosto, nëse malli shitet nën kosto, biznesit i kërkohet që faturën me TVSH ta paguajë në çmim kosto, ndërkohë që Direktiva njeh vetëm vlerën e tregut Nga ky përafrim do të kemi efekte negative në buxhet, por që nuk mund të vlerësohen.
Efekte pozitive në të ardhura në buxhet
Efektet pozitive në të ardhura në buxhet vijnë kryesisht nga heqja e disa përjashtimeve ekzistuese për mallra dhe shërbime dhe përfshirja e tyre në skemën e tvsh-së. Duhet theksuar se vlerësimet e mëposhtme të të ardhurave janë të lidhura me mënyrën e funksionimit të TVSH-së. Për mallrat dhe shërbimet të cilat kanë qënë të përjashtuara nga TVSH-ja, nuk kreditohet TVSH-ja e paguar në blerje duke e kthyer këtë TVSH në blerje në kosto për tatimpaguesit. Përfshirja në skemën e TVSH (nga e përjashtuar me TVSH në masën 20%) do të sjellë kredimitin e TVSH në blerje, kështu që efekti i TVSH në të ardhurat e buxhetit si TVSH e pagueshme varion në bazë të sektorëve, normës së TVSH-së së pagueshme.
1. Heqja e përjashtimit të mallrave dhe shërbimeve të lidhura me fazën e kërkimit të sektorit hidrokarburvlerësohet në masën 1 miliardë lekë;
Janë vlerësuar rreth 4 miliardë lekë përjashtime nga TVSH-ja në import bazuar në të dhënat e tremujorit të parë të këtij viti dhe duke marrë në konsideratë se 100% e kësaj shume është e kreditueshme tek tatimet, vlerësohet se rreth 1 miliardë lekë është efekti neto cash në buxhetin e shtetit për 2015.
2. Heqja e përjashtimit nga TVSH të produkteve “hekur” dhe “çimento” në masën 90 milionë lekë. Në bazë të dhënave të administratës tatimore dhe doganore janë rreth 150 milionë lekë përjashtime nga TVSH-ja për vitin 2013. Vlerësimi prej 90 milionë lekë është parashikikuar TVSH e pagueshme
3. Heqja e përjashtimit nga TVSH-ja në import të makinerive dhe pajisjeve për kontrata investimi me vlerë mbi 50 milionë lekë apo të lidhura me investime në sektorin e përpunimit aktiv, agrobiznes, subjektet e biznesit të vogël në masën prej 300 milionë lekë.
Në bazë të të dhënave të administratës doganore, për vitin 2013 janë rreth 1.2 miliardë lekë përjashtim nga TVSH për këto makineri dhe pajisje.
Në konkluzion, efekti në të ardhura për vitin 2015 është 710 milionë lekë.
Ky projektligj iu dërgua për mendim Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik, Tregtisë dhe Sipërmarrjes, Ministrisë së Drejtësisë, Ministrisë së Transportit dhe Infrastrukturës, Ministrisë së Energjisë dhe Industrisë, Ministrisë së Mjedisit dhe Ministrisë së Integrimit Evropian. Më poshtë po paraqesim komentet e ministrive, reflektimet ose jo të komenteve të tyre dhe arsyet e mos reflektimit.
Ministria e Drejtësisë me anë të shkresës nr. 2283/1, datë 09.05.2014, përcolli komente, për të cilat shprehemi si më poshtë:
Mbi komentin 7 të MD:Ruajmë të njëjtin kuptim si në DE, përsa është term që përdoret në këtë ligj dhe dispozitat ku përdoret ky term kanë të njëjtin kuptim si në DE. Nuk mund t’i japim një kuptim tjetër terminologjisë se na tjetërsohet kuptimi i dispozitave ku përdoren këto terma.
Mbi komentin 9 të MD: Ky nen nuk bie ndesh me nenin 28 të DE. Qëllimi është përafrimi me DE “Article 28 Ëhere a taxable person acting in his oëën name but on behalf of another person takes part in a supply of services, he shall be deemed to have received and supplied those services himself.”
Ministria e Integrimit me anë të shkresës nr. 744/1, datë 04.04.2014, përcolli mendimet e saj për projektligjin si më poshtë:
– MIE: Në nenin 64 të projektligjit, përputhshmëria është e pjesshme pasi nuk është përfshirë germa d) e pikës 1 të nenit 156 të Direktivës
– MF: Gërma d) dhe e) e pikës 1 të nenit 156 të DE janë përfshirë në nenin 65 të projektligjit. Tabela e përputhshmërisë e sqaron këtë koment.
– MIE: Në nenin 69, pika 1, gërma c) e projektligjit sugjerojmë që të shtohet pas togfjalëshit “TVSH-në e paguar” shprehja “apo për t’u paguar”. Gjithashtu vërejmë se nuk është reflektuar sugjerimi jonë në lidhje me nenin 69, pika 2 e projektligjit për të cilën duhet të specifikohet që përputhshmëria është e pjesshme.
– MF:Neni 69, pika 1 gërma c, ka të bëjë me të drejtën e kreditimit të TVSH-së së paguar në import dhe kjo TVSH është e zbritshme kur është paguar në import, apo kreditohet kur paguhet përsa në rastet kur nuk paguhet në momentin kur kryhen importin i është lejuar mundësia ta shtyjë pagesën dhe kreditimi i lejohet kur mbaron afati i shtyrjes së pagesës së TVSH-së dhe i lind detyrimi për ta paguar shumën. TVSH e paguar në import është e zbritshme. Përsa i përket nenit 168 a, pika 2, kjo dispozitë u përshtat në pikën 3, të nenit 69, të projektligjit.
– MIE: Në nenin 82 të projektligjit të specifikohet se përputhshmëria është e pjesshme dhe jo e plotë me nenet 189, 190, 191 të Direktivës, pasi: (i) nuk përafrohet me nenin 189 germa a), b), c), d), (ii) nuk është përfshirë përkufizimi i “mallrave të konsumit”; (iii) nuk mund të shprehemi në lidhje me udhëzimet që do të nxjerrë në të ardhmen Ministria e Financave, si dhe (iv) nuk duhet të vendosen si referenca për përafrim, adresat e faqeve elektronike.
– MF: Në nenin 82 pika 1 dhe 2 është marrë neni 189, a/b/c dhe neni 190, 191. Gjithashtu është bërë përcaktimi i nocionit “mallra kapitale”. Kjo dispozitë nuk është e detyrueshme dhe kryesisht përcakton rregulla administrative që i lihen shtetit për tu përcaktuar. Në lidhje me komentin për udhëzimet e Ministrit sqarojmë se vetë këto dispozita nuk janë të detyrueshme përsa në përmbajtje shprehen me “mund”. Megjithatë edhe vetë dispozita rregullat dhe modalitetet ia lë vendit për ti përcaktuar.
– MIE: për nenin 92 të projektligjit, të specifikohet se përputhshmëria është e pjesshme dhe jo e plotë me nenin 214 dhe 215 të Direktivës.
– MF: Aplikimi i Kodit ISO 3166 alfa 2 mund të merret vetëm kur të jemi vend anëtar. Gjithashtu nuk janë marrë dispozitat në këto nene 214, 215, 216, që kanë të bëjnë me përcaktimin e rregullave për transaksionet intrakomunitare, transaksione të cilat nuk janë objekt i këtij ligji. Pra dispozita është përshtatur dhe transpozuar për t’iu përshtatur aktualitetit që të jetë e zbatueshme.
– MIE: për nenin 97 të projektligjit, të specifikohet se përputhshmëria është e pjesshme me nenin 220 të Direktivës, pasi nuk përafron nënpikën (2) dhe nënpikën (3) të pikës 1 të këtij neni të Direktivës.
– MF: Dispozitat që nuk janë përafruar kanë të bëjnë me transaksionet intrakomunitare, Pra nuk mund të aplikohen aktualisht
– MIE: lidhur me nenin 119 të projektligjit sugjerojmë që formulimi i këtij neni të bëhet sipas përcaktimeve të nenit 288 të Direktivës, ku të shprehet në mënyrë të qartë se çfarë përfshihet në “qarkullim vjetor” dhe pastaj rastet përjashtimore pasi krijohet konfuzion, si dhe të specifikohet se përputhshmëria është e pjesshme dhe jo e plotë me të, pasi nuk përafrohet plotësisht pika 3 e këtij nenit të Direktivës.
– MF: Megjithëse në përmbajtje ishte përfshirë për ta qartësuar u përshtat neni 119, pika 1, duke specifikuar nenet që i korrespondojnë nenit 288, pika 3, duke u përputhur plotësisht dispozita.
Ministria e Transportit dhe Infrastrukturës, me anë të shkresës nr. 1708/1, datë 08.05.2014, në parim është shprehur dakord për projektligjin me komentin që në nenin 77, pika 2, mbi rimbursimin e TVSh-së për Marrëveshjet Ndërkombëtare të Ratifikuara nga Kuvendi i Republikës së Shqipërisë dhe që janë apo kanë statusin e marrëveshjeve kuadër ndërmjet 2 shteteve, duke konsideruar se ligji ndërkombëtar mbizotëron mbi ligjin shqiptar, sugjerohet riformulimi i kësaj pike. Lidhur me këtë sugjerim shprehemi se marreveshjet kuader jane marreveshje gjithashtu te ratifikuara ne parlament dhe jane marreveshje financiare.
Ministria e Industrisë dhe Energjisë me anë të shkresës nr. 2009/1, datë 05.05.2014, ka propozuar mbajtjen e përjashtimit për fazën e kërkimit dhe të zhvillimit të operacioneve hidrokarbure. Ministria e Financave shprehet se ky përjashtim do të hiqet pasi është në kundërshtim me Direktivën.
Miniatria e Mjedisit, me anë të shkresës nr. 4273/1, datë 09.05.2014, përcolli komentet për të cilat shprehemi si më poshtë vijon:
MM: Në nenin 53 të shtohet nj paragraf “Shërbimet dhe transaksionet me qëllim rehabilitimin në sektorin e pyjeve, urave dhe menaxhimit të mbetjeve të kryera nga institucionet publike dhe grantet e ndryshme”, me qëllim rritjen e investimeve në fushën e mjedisit, duke ndikuar kështu drejtëpërsedrejti në cilësinë e jetës dhe shëndetit të njerëzve.
MF: Ky përjashtim nuk është në përputhje me Direktivën që po përafrohet.
MM: referuar teknikës legjislative, sugjerojmë që, nenet 14, 31, 36, 63, 95, 123, 129, 145, 151, “Përkufizime”, të integrohen në një nen të vetëm “Përkufizime”.
MF: Përcaktimi i kuptimit të termave të këtij ligji, nuk janë thjesht përkufizime por janë përcaktime dhe janë përshtatur sipas kapitujve ku ato gjejnë shpjegim dhe me të cilët lidhen ku shpjegohet kuptimi dhe përdorimi, aplikimi referuar kjo edhe sipas strukturës së DE.
MM: Përkufizimi që i jepet “importit të mallrave” në nenin 14, sugjerojmë të bëhet në referencë të Kodit Doganor të Republikës së Shqipërisë.
MF: Importi i mallrave i është referuar legjislacionit doganor.
MM: Në mbi 13 nene përdoret termi “person” të cilin sugjerojmë ta zëvendësoni me termin “Subjekt” pasi me këtë term janë përjashtuar nha fusha e zbatimit të ligjot subjektet të regjistruar si të tillë ose që operaojnë me dy a më shumë persona.
MF: Termi “person i tatueshëm” në ligjin e TVSH-së nuk ka të njëjtin kuptim me subjekt apo tatimpagues. Edhe në versionin anglisht të DE nuk përdoret termi “taxpayer” apo subjekt por “taxable person”.
MM: Në draft, përveç termave “person”, “person që furnizon”, “person që furnizohet” përdoren edhe terma të tjerë si “furnizues”, “blerës”, “klient”. Mendojmë që do të ishte më mirë të përcaktohen me të njëjtën terminologji subjektet e njëjtë.
MF: përdorimi i termit bëhet në varësi të situatës, por edhe vetë DE përdor terma të ndryshëm dhe përsa qëllimi është përafrimi me DE në mënyrë që të mos i ndryshojë kuptimi, kemi respektuar këtë rregull. Kështu nuk do të kemi ndryshime as në të ardhmen që do të na kërkonte përshtatjen e termave sipas DE që të kishin të njëjtin kuptim sipas DE dhe të zbatoheshin në të njëjtën mënyrë.
Ky projektligji iu përcoll për mendim Delegacionit të KE-së si dhe Fondit Monetar Ndërkombëtar.
Komentet e Delegacionit të KE-së dhe FMN lidhen me minimizimin e përjashtimeve nga TVSH- ja për mallra dhe shërbime të cilat janë në ligjin ekzistues.
Sipas shërbimeve të Komisionit Europian dhe FMN heqja e përjashtimeve që janë në ligjin ekzistues duhet bërë për të rritur përputhshmërinë me Direktivës, për të rritur konfidenëcn e qeverisë në rimbursimin e TSVH-së sipas procedurave të reja, brenda afateve ligjore si dhe për t’u mundësuar tatimpaguesve të drejtën e kreditimit të tvsh-së në blerje.
Në adresim të këtyre komenteve, në projektligjin që paraqitet për miratim në Këshillin e Ministrave është hequr përjashtimi nga TVSH në import të të makinerive dhe pajisjeve për kontrata investimi me vlerë mbi 50 milionë lekë apo të lidhura me investime në sektorin e përpunimit aktiv, agrobiznes, subjektet e biznesit të vogël.
Gjithashtu, në adresim të komentit të FMN dhe kërkesës së Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave është hequr skema e shtyrjes së tvsh në import për makineri dhe pajisje si dhe për energjinë e importuar nga KESH.sh.a.. Sipas FMN, kjo skemë mbart disa risqe përfshirë skemën e mashtrimit karusel, ndërsa sipas DPD është skemë e pakontrollueshme që prodhon borxh doganor.
Sipas Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave, dy skemat, pamvarësisht se kanë pasur për qëllim nxitjen e investimeve, në kushtet e mungesës së instrumentave garantues, këto skema kanë gjeneruar edhe informalitet.
Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.
Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.