Teknologjia e lartë takon financat e larta
Ngjarjet në Wall Street janë bërë aq të çuditshme saqë thuhet se Netflix po planifikon një shfaqje për t’i përjetësuar ato, shkruan The Economist.
Por cili duhet të jetë komploti? Bëhet fjalë për një lëvizje anti-establishmenti që shkakton kaos në financat e larta, ashtu siç ka bërë në politikë. Një tjetër histori është mënyra sesi aksionet e paqëndrueshme, tregtarët e pasigurt online dhe tërheqjet e parave në firmat e brokerimit, sinjalizojnë se një treg i mirë është gati të prishet.
Të dyja këto dukuri pasqyrojnë atë çfarë po ndodh vërtet. Teknologjia e informacionit po përdoret për të bërë tregti falas, për të zhvendosur flukset e informacionit dhe për të katalizuar modelet e reja të biznesit, duke transformuar mënyrën se si funksionojnë tregjet. Dhe, pavarësisht zhurmës së javëve të fundit, kjo pritet të sjellë përfitime të mëdha afatgjata.
Sigurisht, mos prisni që skenaristët të merren me këtë çështje. Fokusi i tyre do të jenë 8 milionë ndjekësit e WallStreetBets, një forum investimesh në Reddit, të cilët kanë shpikur një aventurizëm të ri financiar: le ta quajmë tregtia e turmave.
Së bashku, ata ndikuan që të ngriheshin çmimet e disa firmave të panjohura në fund të janarit. Kjo shkaktoi humbje të mëdha në fondet mbrojtëse që kishin vënë bast në rënien e çmimeve të aksioneve. Dhe kjo çoi në një gjendje të ngushtë parash mes brokerave online, të cilët duhet të postojnë kolateral nëse rritet paqëndrueshmëria. Që nga 28 janari, më i shquari mes tyre, Robinhood, ka përdorur 3.4 miliardë dollarë për të dalë nga gjendja e vështirë financiare.
Turma duket se ka lëvizur përpara. Këtë javë, çmimi i disa aksioneve të preferuara u fundos. Ndërkohë, në shumë tregje, rregullat normale të lojës janë pezulluar. Pothuajse 300 “hapësira” u listuan vitin e kaluar, duke mbledhur mbi 80 miliardë dollarë dhe duke i lejuar firmat të navigojnë pa pengesat e një oferte publike fillestare (IPO). Tesla është bërë firma e pestë më e vlefshme në Amerikë. Bitcoin, pasi ka kaluar nga një firmë anësore në kryesore, ka një vlerë totale prej 680 miliardë dollarësh. Vëllimet e tregtimit për aksionet janë në nivelin më të lartë në të paktën një dekadë.
Një pjesë e arsyes është se ndihmat e qeverisë kanë shërbyer si mbrojtje kundër borxheve të rrezikshme. Bankat kanë aq shumë para të tepërta – shuma e JPMorgan Chase është rritur me 580 miliardë dollarë në pandemi – saqë po i kthejnë mbrapsht depozituesit.
Në vend që të shfrytëzojnë karantinën për të mësuar gjuhën kineze apo për të eksploruar veprat e Tolstoit, disa njerëz kanë përdorur çeqet e tyre të stimulit për t’u marrë me tregti. Kur normat e interesit janë kaq të ulëta, asetet e tjera duken relativisht tërheqëse. Krahasuar me yield-in real të Thesareve 5-vjeçare, aksionet janë më të lira se para krizës së vitit 2000.
Megjithatë, entuziazmi i ri gjithashtu pasqyron një ndryshim thelbësor në financë. Në dekadat e fundit, kostot e tregtisë për aksionet janë shembur në pothuajse zero. Të parët që përfituan ishin fondet sasiore dhe menaxherët e pasurive të mëdha si BlackRock.
Tani janë përfshirë edhe investitorët me pakicë, që është arsyeja pse ata përbënin një të katërtën e të gjithë tregtisë në janar. Ndërkohë, flukset e informacionit, pjesa më thelbësore e tregjeve, po shpërndahen në mënyrë të çrregullt. Lajmet për firmat dhe ekonominë, dikur vinin nga raportet dhe takimet e qeverisura nga ligjet e tregtisë së brendshme dhe manipulimit të tregut.
Një grup i madh të dhënash nga faqet online, gjurmimi i sensorëve industrialë dhe monitorimi i bisedave të mediave sociale, është në dispozicion për të gjithë ata që kanë një ekran dhe kohë të lirë. Së fundmi, modelet e reja të biznesit nuk po ngjisin në Wall Street. SPAC janë një rebelim i Silicon Valley kundër kostos dhe ngurtësisë së IPO-s. Robinhood, një platformë teknologjike nga Kalifornia, ekzekuton tregti përmes Citadel, një ndërmjetësi në Çikago. Në këmbim të tregtisë falas, tregtia e përdoruesve u drejtohet brokerave të cilët, si në Facebook, paguajnë për të marrë të dhëna prej tyre.
Përçarja e tregjeve
Përçarja e tregjeve do të intensifikohet dhe nuk është aspak një periudhë kalimtare. Kompjuterët mund të grumbullojnë asete jolikuide dhe të vendosin algoritme për të vlerësuar asete të ngjashme, por jo identike, duke zgjeruar universin e aseteve që mund të tregtohet lehtë.
Një pjesë e mirë e bonove po tregtohet përmes fondeve likuide të tregtuara me shkëmbim, të ndërmjetësuar nga një rrymë e re e prodhuesve të tregut, siç është Jane Street. Konkurrentë si Zillow janë duke u përpjekur për të bërë shitjen e shtëpive të shpejtë dhe të lirë, dhe me kalimin e kohës, mund të ndodhë e njëjta gjë me aksione të pronës komerciale dhe private.
Në teori, ky dixhitalizim është mjaft premtues. Më shumë njerëz do të jenë në gjendje të fitojnë akses në tregje me çmim të ulët, të marrin pjesë drejtpërdrejt në pronësinë e një game më të gjerë pasurish dhe të votojnë se si administrohen ato. Kostoja e kapitalit për pasuritë e sotme jolikuide do të ulet. Do të jetë më e lehtë të orientoni ekspozimin tuaj ndaj dëshirës për ndërmarrje rreziku.
Por progresi financiar shpesh është kaotik. Fillimisht, inovacionet mund të shkaktojnë kriza, siç bëri bumi i strukturuar i kreditit në vitet 2007-‘09. Kapaciteti i mediave sociale për të përhapur keqinformata është një shqetësim. Është e vështirë të shihet se si disa asete themelore justifikojnë rritjen e çmimeve gjatë javëve të fundit. Disa druhen se firmat e fuqishme që grumbullojnë të dhënat e investitorëve individualë do t’i shfrytëzojnë ato.
Tashmë saga e Robinhood ka bërë që politikanët në të djathtë dhe të majtë, të shqetësohen për humbjet e investitorëve me pakicë, asetet me çmime të gabuara dhe kërcënimin e stabilitetit financiar nëse infrastruktura e tregut mbingarkohet, ndërsa investitorët kalojnë nga një aset në tjetrin. Tregu i vetëm i madh i aksioneve i dominuar nga investitorë të sofistikuar teknologjikisht të shitjes me pakicë, është ai i Kinës. Qeveria e saj përdor censurën dhe një sërë kontrollesh në çmime dhe sjellje për të ruajtur stabilitetin.
Edhe pse kjo fatmirësisht nuk është një opsion në Amerikë, paketa e rregullatorëve ka nevojë të azhurnohet. Duhet të bëhet e qartë se spekulatorë, amatorë dhe profesionistë, do të pësojnë ende humbje, edhe nëse kanë mbështetje nga politikanët. Irracionaliteti lulëzon në politikën online, sepse nuk imponon asnjë kosto direkte. Në të kundërt, në tregje humbjet veprojnë si një forcë disiplinuese. Nëse asetet më të kërkuara për momentin, bien në vlerë, humbja mund të jetë ndoshta 2 trilionë dollarë: e dhimbshme, por jo katastrofike në një treg me vlerë 44 trilionë dollarë.
Mos humbisni sezonin e dytë
Rregullat e veprimit të brendshëm dhe manipulimit gjithashtu duhet të modernizohen për t’u përballur me flukset e reja të informacionit. Nxitimi, lakmia dhe një ambicie e tepruar janë të gjitha krejtësisht të pranueshme: mashtrimi, duke përfshirë përhapjen e keqinformimit, nuk është. Të dhënat e ndjeshme ndaj çmimeve duhet të mbahen gjerësisht të disponueshme.
Dhe sistemi duhet të rinovohet. Sistemi amerikan i tregtisë funksionon me një vonesë dyditore, duke krijuar mospërputhje në kohë që mund të çojë në mungesa të parave të thata. Sistemi duhet të jetë në gjendje të përballojë tregtinë më të shpejtë në një gamë të gjerë asetesh, në mënyrë që të jetë në gjendje të përballojë një përplasje. Drama televizive e Netflix padyshim që do të vërë përballë heronj të tregtisë si Roaring Kitty kundër profesionistëve të ligj në Wall Street. Jashtë ekranit, në revolucionin e vërtetë në financë, një kast shumë më i madh mund të fitojë.
E ardhmja
Rregullat e veprimit të brendshëm dhe manipulimit gjithashtu duhet të modernizohen për t’u përballur me flukset e reja të informacionit. Nxitimi, lakmia dhe një ambicie e tepruar janë të gjitha krejtësisht të pranueshme: mashtrimi, duke përfshirë përhapjen e keqinformimit, nuk është. Të dhënat e ndjeshme ndaj çmimeve duhet të mbahen gjerësisht të disponueshme. Dhe sistemi duhet të rinovohet.