Sponsorizimi i një klubi futbolli është shumë më tepër sesa thjesht reklamimi i një kompanie, ai është simbol i statusit të kompanisë.
Ai është simboli përfundimtar i statusit, një nivel ekspozimi që mund të arrihet nga pak kompani – por që mbetet i gatshëm për këdo që është i interesuar dhe i aftë të paguajë një çmim të kripur.
Është një nder që kushton miliona dollarë, dhe në këmbim, logoja e kompanisë suaj shfaqet në ekranet televizive të miliona njerëzve çdo javë.
Sponsorizimi i një klubi futbolli është më shumë sesa thjesht një transaksion biznesi. Bëhet fjalë për përdorimin e sportit më të ndjekur në botë për të promovuar markën tuaj.
Vendosja e logos së kompanisë suaj në fanellën e një ekipi si Liverpool apo Real Madrid do të thotë të lidhni markën tuaj me një ikonë globale. Dhe, për dekada me radhë, kjo ka qenë një rrugë e ndjekur nga kompanitë e teknologjisë në zhvillim, të gatshme për të paguar shumë para për të fituar emrin e tyre në treg.
Por, këto sponsorizime në fakt zbulojnë diçka për industrinë e teknologjisë në tërësi: kur gjurmoni historinë e këtyre marrëveshjeve tregtare gjatë dekadave, vihen re disa modele.
Në vend të kompanive individuale, sektorë të tërë të industrisë – nga makinat te teknologjia për konsumatorët dhe faqet e internetit të lojërave të fatit – duket se futen menjëherë në sport, duke shfaqur rritjen ose dëshirën e tyre për të dominuar tregjet globale, ku futbolli është gjithashtu pjesë e jetës së përditshme.
Nuk është rastësi, për shembull, që kompanitë e telefonisë celulare filluan sponsorizimin e klubeve të futbollit gjatë mijëvjeçarit të ri: me celularët që po bëheshin gjithnjë e më të zakonshëm dhe me 3G pas portës, kompani si Samsung dhe Vodafone nuk humbën aspak kohë për të paguar shuma rekord për disa nga klubet më të suksesshme në Angli.
Rest of World hodhi një vështrim te disa nga marrëveshjet më të paharrueshme të sponsorizimit të fanellave të futbollit – nga lidhja e Sony me kampionët e Italisë, e deri te marrëveshja e Rakuten me një nga gjigantët spanjollë – dhe studioi atë që tregojnë këto marrëveshje për ngritjen dhe rënien e sektorëve të teknologjisë që përfaqësonin këto kompani.
Markat japoneze të elektronikës së konsumit ishin ndër kompanitë e para të teknologjisë që nisën sponsorizimin e fanellave të ekipeve të futbollit. Logot e tyre shfaqeshin në fanellat e klubeve nga Anglia në Itali gjatë viteve ’80 dhe ’90, duke pasqyruar rritjen e këtyre kompanive në të gjithë botën: këto ishin dekadat që dominoheshin nga Walkman dhe Game Boy.
Disa nga këto kompani ishin të njohura më parë në sponsorizimin e klubeve angleze të futbollit. Të tjera e kanë përdorur për të siguruar një vend si markë botërore.
Besojeni ose jo, Samsung Mobile ishte një shoqëri e vogël në botën e telefonave kur nisi marrëveshjen me Chelsea në vitin 2005. Kur kontrata përfundoi në vitin 2015, Samsung ishte prodhuesi më i madh i smartphone-ve në botë.
Jo të gjitha marrëveshjet e sponsorizimit janë të suksesshme. Rakuten është një nga platformat kryesore të e-commerce në Japoni, por prania e logos së saj te fanellat e një prej klubeve të futbollit më të njohura ka pasur pak efekt në zgjerimin e markës jashtë vendit.
Kejian, kompani prodhuese e telefonave celularë, ndoshta mendonte se ishte në rrugë të mbarë kur nënshkroi marrëveshje sponsorizimi me Everton, i cili bleu edhe dy lojtarë kinezë si pjesë e marrëveshjes.
Kejian falimentoi në vitin 2013, por marrëveshja e sponsorizimit ishte gjithsesi inovative – në atë kohë kompania shiste telefonat e saj vetëm në Kinë. Kejian ishte ndoshta kompania e parë që përdori fanellat e një skuadre të futbollit anglez për t’iu drejtuar një publiku të gjysmës së botës, por nuk ishte e vetmja.
Ideja e Kejian mund të duket kontradiktore, por Premier League angleze është një produkt botëror – kampionati deklaron se ndeshjet transmetohen “në 188 nga 193 vende të botës të njohura në Kombet e Bashkuara”.
Në vitet 2010, një tjetër sektor teknologjik në rritje të shpejtë përfitoi nga rasti – kompanitë e basteve online. Në fund të dekadës, gjysma e 20 skuadrave të kampionatit kishte logo të kompanive të basteve sportive në pjesën e pasme të fanellës, shumë prej të cilave u drejtohen një publiku aziatik.
Cilët sektorë do të mbizotërojnë në vitet 2020?
Platformat Edtech po shfaqin interesim, siç është rasti i kompanisë kolumbiane Platzi, që sponsorizon Granada, klub i Ligës spanjolle, dhe ai i kompanisë indiane njëbrirëshe Byju, e cila sponsorizon Kerala Blasters. Por nëse i hidhni një vështrim më të gjerë botës të sportit, përgjigjja është e qartë: kriptovalutat.
Nga NBA te Formula 1, logot e kriptovalutave janë kudo, dhe natyrisht nuk mungojnë as në futboll.Logo e Binance shfaqet në pjesën e përparme të fanellës së Lazio-s, ndërsa klubi italian Inter Milal është në marrëveshjen e dytë sponsorizuese të mbështetur në blockchain.
Nuk është e qartë se çfarë efekti do të ketë rënia e tregut të shoqërive të kriptovalutave dhe nëse do të kenë ende para për sponsorizime sportive të një profili tjetër.
Por siç kanë treguar dekadat e fundit, ka gjithnjë një seri të tjera kompanish teknologjike të gatshme për të paguar.
/ Rest of world