Me shumë pak surpriza ka nisur sezoni i vjeshtës në televizionet shqiptare. E reja është se televizionet kryesore, pavarësisht krizës, po i kushtojnë më shumë vëmendje paraqitjes së prodhimeve sesa përmbajtjes së tyre. Një sipërmarrje e guximshme, duke u nisur edhe nga fakti se të ardhurat nga reklamat nuk janë aspak për t’u pasur zili
Nga Elona Bedalli
Televizionet shqiptare duket se po bëjnë përpjekje “titanike” për të tërhequr audiencën e kjo vlen më shumë kur me reklamat (ushqimin kryesor) nuk i kanë hiç mirë punët, siç thonë edhe agjencitë. Sezoni i vjeshtës ka pak që ka filluar dhe programet pothuajse janë zbuluar për audiencën. Ka të vjetra, por edhe gjetje të reja. Programe që diku tjetër kanë korrur sukses dhe që presin të testohen edhe nga shikuesi shqiptar. Ka edhe nga ato programe që në televizionet kryesore pritet të ndeshen “kokë më kokë” në orarin më të mirë të audiencës, atë që njihet si prime-time.
Nga çfarë është shfaqur deri tani në ekranet shqiptare është parë se do të mbizotërojnë ato formate që do të kenë në qendër argëtimin, si vallëzimin apo muzikën. E natyrisht nuk do të mungojë edhe humori, spektaklet e të cilit gjithashtu do të konkurrojnë “rrotë më rrotë” të paktën në dy televizionet. Kryefjala e këtij sezoni, padyshim ato që kanë audiencën më “top”, janë serialet turke, që garantojnë shikueshmërinë më të lartë dhe sukses edhe nga ana e komercialitetit.
Të tre televizionet kryesore Top Channel, TV Klan dhe Vizion Plus edhe këtë sezon do të vazhdojnë me strategjitë për të thithur shikueshmërinë e grupmoshave 14-49 vjeç (standardi ndërkombëtar).
Top Channel, pas testimit me sezonin e parë, e kualifikon Master Chef si një nga programet kryesore, duke qenë se edhe çmimi i reklamimit është rritur ndjeshëm.
Tv Klan dhe Vizion Plus do të konkurrojnë me një program të ngjashëm, ku personazhet Vip dhe kërcimi bëhen bashkë në spektakël.
Sipas ekspertëve, rënia e buxhetit të reklamave është një arsye e mjaftueshme që televizionet të mos ndërmarrin investime të palogjikshme, qoftë kjo edhe në emër të audiencës. Megjithatë ata thonë se po i kushtohet gjithnjë e më shumë vëmendje skenografisë, paraqitjes nga ana vizuale e më pak përmbajtjes që ka raste edhe zhgënjen.
Prodhimet tërësisht origjinale dhe shqiptare mungojnë, pasi ato kushtojnë dhe investimi nuk kthehet i plotë, ndërsa janë më prezent spektaklet me patentat ndërkombëtare, që janë programe të testuara si të suksesshme në Europë apo edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Kështu programacioni është i vetmi produkt që rrjetet televizive iu “shesin” konsumatorëve (audiencës televizive) dhe klientëve (reklamuesve) gjithashtu. Këtu dallohet prirja për t’u orientuar më tepër drejt formateve të tipit reality-show, si dhe atyre që kanë mundësi të gjenerojnë në një shkallë të konsiderueshme ndërveprimin e audiencës me televizionin.
Top Channel, beson te përvoja
Top Channel ka vendosur të mos eksperimentojë fort këtë sezon dhe t’i besojë përvojës. Një pjesë e mirë e programeve që kanë krijuar traditë vazhdojnë rrugëtimin e tyre, si Wake Up, Select, Shqip, Top Story, Procesi Sportiv, Top Show, 100 Milionë dhe natyrisht Portokalli, që ka hyrë në dekadën e dytë. The Voice është sërish në kërkim të zërit më të mirë, por me dy emra të rinj trajnerësh, Elsa Lilën dhe Genc Salihun. Ky spektakël transmetohet ditën e premte.
Pas suksesit të korrur, Master Chef rikthehet me edicionin e dytë me treshen simpatike dhe të spikatur të shefave të kuzhinës dhe me ata që do të tentojnë të marrin jo vetën titullin, por edhe një çmim prej 10,000 eurosh. Ky nuk është thjesht një program gatimi. Ai është një konkurs për të gjithë amatorët që aspirojnë një të ardhme si shefa kuzhine. Ata duhet të kalojnë një sërë provash.
Së shpejti do të nisë transmetimet edhe E Diell, ku do të tentohet të sillen rubrika të reja, si ajo e fëmijëve, e sfidës etj.
E meqë jemi te “tërheqja”, drejtuesit e programacionit premtojnë se do të vazhdohet në shkurt me sezonin e ri të Big Brother Albania, por nuk është vendosur ende se kush do ta drejtojë, pas tërheqjes së Arbana Osmanit për ca kohë nga ky ekran. Sipas tyre, gjithmonë ky televizion bën përpjekje për të shkuar nga një spektakël i madh në tjetrin si Big Brother, The Voice dhe pastaj Master Chef, ku secili ka fituar audiencë. E pavarësisht këtyre, është e pamundur që televizioni të mbetet jashtë ndikimit të krizës financiare. Dhe kjo ndihet. Për t’i bërë ballë një strategjie është pikërisht ajo e të prodhuarit me një staf të vogël, por pa hequr dorë nga cilësia.
Tv Klan, vallëzim dhe telenovela turke
Duket thuajse e pamundur që të realizohet një format i caktuar televiziv e të mos shihet në dy ekrane në të njëjtën kohë. Kështu ka ndodhur edhe me Dancing With The Stars Albania dhe Dance With Me. Ky i fundit ka nisur transmetimet dhe vjen si një patentë e Endemol nën drejtimin e Alketa Vejsiut dhe regjisë së Vera Grabockës. Një spektakël që transmetohet ditën e hënë (sikundër do të transmetohet edhe Dancing With The Stars Albania në Vizion Plus) dhe që do të zgjasë për 12 javë. Janë 16 personazhe të njohur që kanë krijuar çifte kërcimi mes tyre dhe garojnë në disiplina të ndryshme kërcimi e ku vlerësohen nga një juri profesioniste, por votohen edhe nga publiku.
Një tjetër emër i rëndësishëm i këtij ekrani, Ardit Gjebrea, e ka nisur tashmë spektaklin e tij E Diela Shqiptare, ku nuk kanë munguar rubrikat e reja. Blendi Fevziu me Opinion ka hapur siparin e emisioneve të tij e po kështu edhe Arian Çani me Zonë e Lirë dhe Rudina Magjistari me Takimi i Pasdites. Me pak fjalë, “motorët” e TV Klan edhe për këtë sezon vjeshte janë ndezur.
Vazhdojnë të jenë një nga shtyllat kryesore të programacionit dhe një “karem” mjaft i mirë për audiencën. Serialet turke me sukses ndjekin traditën e nisur tre vite më parë.
Këtë sezon, për të pasionuarit pas tyre janë në transmetim serialet Fundi, si dhe Kurti dhe Shura, që duket se tashmë kanë garantuar audiencën e tyre. Risi është futja e një telenovele indiane që sezonin e kaluar është transmetuar edhe në televizionet e vendeve fqinje. Për drejtuesit e departamentit të programacionit, formatet që prezantohen në këtë sezon sigurojnë një aspekt tepër të rëndësishëm për televizionin që është interaktiviteti apo ndërveprimi i drejtpërdrejtë i audiencës. Sipas tyre, sa më i lartë të jetë ky ndërveprim, aq më e lartë është shkalla e suksesit në këndvështrimin e produktit që u ofrohet konsumatorëve (audiencës) dhe sidomos, klientëve të medias (reklamuesve). Kjo rrit edhe mundësinë për të qenë të suksesshëm. Mëngjesi vazhdon nën shoqërinë e Aldo Morning Show, me formulën e njëjtë.
Vizion Plus, rrit konkurrencën
Prodhime të reja, por edhe ato që vazhdojnë udhëtimin nga sezonet e kaluara. Dancing With The Stars, edhe këtë sezon, do të jetë programi kryesor, nga i cili televizioni kërkon të tërheqëaudiencën më të madhe. Drejtuesit e këtij televizioni thonë se ky sezon ka në brendësi të tij më shumë përgjegjshmëri, në respekt dhe vlerësim ndaj audiencës që ndjek. “Jemi të ndërgjegjshëm për faktin se konkurrenca sa vjen e bëhet edhe më fortë dhe natyra e audiencës gjithnjë e më komplekse, ndaj duke u fokusuar te pikat tona të forta dhe duke marrë në konsideratë pikat e dobëta, do të na shërbejnë të forcojmë pozitat në treg dhe njëkohësisht të identifikojmë segmente të reja në të”, thonë drejtuesit e programacionit të këtij televizioni. Sipas tyre ka disa shtylla mbi të cilat është ndërtuar strategjia e këtij sezoni. Pritshmëritë janë të larta, ndonëse sfida bëhet e vështirë në një treg gjithnjë e më kompleks dhe me një konkurrencë edhe më të fortë. “Mbështetur te pikat tona të forta e njëkohësisht duke vlerësuar e duke marrë gjithnjë në konsideratë pikat e dobëta me qëllimin për t’i eliminuar jemi kujdesur në ndërtimin e një përmbajtjeje programore e cila do t’i shërbejë forcimit të mëtejshëm të pozitave tona në treg dhe njëkohësisht të identifikojmë segmentet e reja që mund të jenë tërheqës në një të ardhme të afërt”, thonë drejtuesit e programacionit të Vizion Plus.
UEFA Europa League dhe Dancing With The Stars 5 janë dy ekskluzivitete të rëndësishme që vijojnë të jenë pjesë e ekranit për sezonin e ri.
Fundjava vjen sërish me dy formatet tashmë të njohura për audiencën Al Pazar dhe Apartamenti 2XL.
Oktapod, nga Tyrjan Hyska, në këtë sezon vjen katër herë në javë. Është një program që në 90 minuta të shtrirjes së tij përcjell trajtim argumenti, përplasje, por edhe pikëtakime të dukurive, parë nga kënde të ndryshme vështrimi.
Sezoni premton edhe vazhdimësi të programeve më të preferuara dhe të ndjekura veçanërisht nga amvisat, serialet e telenovelat. Tre prej tyre, të cilët vazhdojnë të transmetohen e që janë: Karadayi, Lugina e Ujqërve dhe Pasion i Rrëmbyer. Janë prodhime të kohëve moderne nga studio prestigjioze turke e meksikane, të cilat vijnë pas një suksesi që pasoi premierat e tyre në vendet respektive. Por, pikërisht për shkak të shikueshmërisë së lartë, programacioni ka vendosur që Karadayi të ketë edhe një episod shtesë, që do të transmetohet çdo të shtunë.
Telenovelat turke, audiencë dhe fitime të garantuara
Nuk ka asnjë dyshim që e tërheqin audiencën si me magnet dhe këtë në jo pak raste e kanë treguar edhe matjet e realizuara nga kompanitë e specializuara. Në Shqipëri, prej disa vitesh “dashuria” spanjolle është zëvendësuar me atë turke e aq e madhe ishte kjo sa nuk u ngurrua të quhej edhe “pushtimi i butë” i Turqisë. Disa televizione i kanë kthyer në pika referimi e disa të tjera nuk preferojnë t’i marrin në konsideratë, por ajo që mund të thuhet pa hezitim është se ato kanë shënuar shifra rekord të shikueshmërisë. Tarifat për blerjen e tyre (minimalisht një episod kushton 1,500 euro) nuk janë aq të lira sa ato të telenovelave meksikane (rreth 400 euro/episodi), por ekspertët e agjencive të reklamave thonë se ky është një investim që ia vlen të ndërmerret, pasi televizionet nga transmetimi i tyre dalin me fitim. Kostoja e lartë e blerjes justifikohet pasi ato janë prodhime të fundit dhe të gjitha në format HD. Aq të fiksuar janë shqiptarët pas këtyre telenovelave (femra, por edhe meshkuj) sa arrin të konkurrojë edhe ndeshje të rëndësishme futbolli apo emisione të ndjekura politike. Drejtuesit e programacionit në televizione thonë se audienca femërore preferon më shumë ato telenovela ku në qendër janë historitë e dashurisë (mundësisht fatale), ndërsa meshkujt aty ky gjendet mafia, luftërat apo historia. Shikueshmëria e tyre, jo vetëm bën që programacionet t’i vendosin në transmetim në prime–time, por të dedikojnë edhe seriale shtesë gjatë fundjavës.
E në fakt nuk mund të “fajësohemi” edhe aq, sepse ky është një fenomen që ka “pushtuar” pothuajse gjithë Ballkanin. Gjithçka nisi në vitin 2010, kur seriali televiziv Binbir Gece (Një mijë e një net) u kthye në një hit në Bosnjë, Mal të Zi, Maqedoni, por gjithashtu edhe në Rumani, Shqipëri e Greqi. Duke ndjekur këtë sukses në vitin 2011, Bullgaria bleu 27 telenovela turke, kjo sipas të dhënave të Radios Kombëtare. Po në atë vit, Turqia shiti 70 seriale në 39 shtete në Ballkan, në rajonin e Kaukazit dhe në Lindjen e Mesme. Me 42 seriale, Kazakistani mban vendin e parë për blerjen e tyre, i ndjekur nga Bullgaria me 27, Azerbajxhani me 23 dhe Maqedonia me 17. Aktualisht, numri i telenovelave të prodhuara llogaritet në 80.
Në Turqi, serialet më të ndjekur kanë rezultuar Aşk-› Memnu (Dashuri e Ndaluar) dhe drama periodike Muhteşem Yüzyıl (Sulejmani i Madhërishëm) që është krijuar për të rritur interesin e turqve për historinë e periudhës otomane. Të dy këto telenovela janë shpërndarë (përfshi këtu edhe Shqipërinë) në 40 shtete.
Media të ndryshme të huaja i kanë dedikuar artikuj të tërë këtij fenomeni, i cili është përhapur nga Shqipëria në Detin e Zi. Sociologët e shpjegojnë këtë bum me një reagim sentimental nga ana e shikuesve, në lidhje me modelet e vjetra patriarkale që shfaqen në këto telenovela dhe që në rajonin e Ballkanit po zbehen dalëngadalë.
Balkan Insight shkruan se shikuesit i duan këto telenovela pasi vlerësojnë natyrën realiste të karaktereve. Darko Brocic, drejtues agjencisë së kërkimit për mediat AGB Nielsen, e cila ka ndërmarrë një studim në rajon, thotë se popullariteti është në rritje dhe nuk ka asnjë shenjë të zbehjes së tij. “Telenovelat turke kanë zëvendësuar ato latine, që sunduan për 15 vjet me radhë dhe kanë fituar mjaft terren sa i përket audiencës. Ka raste kur ato nuk janë gjithmonë në majën e shikueshmërisë, por patjetër bëjnë pjesë në 15 programet më të ndjekura”, thotë Brocic.
Sipas tij, këto telenovela kanë qenë ndër programet me shikueshmërinë më të lartë gjatë vitit 2013 në vende si Bosnja, Maqedonia, Kosova dhe Serbia. Sipas kërkimeve të Mareco Index Bosnia, seriali më i parë në Bosnjë–Hercegovinë, ka rezultuar ai i Sulejmanit të Madhërishëm.
Në Maqedoni, nëntë telenovela u renditën si më të parat gjatë vitit 2013 sipas AGB Nielsen dhe ato ishin: Me kalimin e kohës dhe Asi.
Në Kosovë, sipas Index Kosova, ndër telenovelat më të ndjekura rezultoi të ishte Fatmagül, si dhe Dashuri dhe Ndëshkim.
Të dhënat zyrtare tregojnë se industria televizive dramatike numëron 45 kompani prodhimi, që për vitin 2014 parashikohet të sigurojnë një xhiro vjetore në rreth 850 milionë lira turke ose 392 milionë dollarë. Në këtë industri janë të punësuar 1,500 persona. Seriali që ka gjeneruar më shumë fitime është Sulejmani i Madhërishëm (Muhtesem Yüzyil) që bazohet në jetën dhe veprën e sulltanit me jetëgjatësinë më të madhe në Perandorinë Otomane. Xhiroja llogaritet në 17 milionë dollarë.
E dyta renditet Lugina e Ujqërve (Kurtlar Vadisi) që ka në qendër histori që përfshijnë shërbimet sekrete turke dhe që arriti të siguronte një xhiro prej rreth 16 milionë dollarësh. Birol Güven, kreu i Shoqatës së Prodhuesve Filmikë në Turqi, thotë se deri tani telenovelat janë shpërndarë në 80 shtete. “Industria është në rritje të vazhdueshme vit pas viti, kjo edhe falë rritjes së cilësisë së skenarëve, aktorëve, muzikës e punës artistike. Sipas tij, produksioni kërkon një kohë të gjatë për përgatitjen, ndërsa parashikon që rritja e kësaj industrie për këtë vit do të jetë me rreth 12%, krahasuar me një vit më parë.
Publiku tradhton fare lehtë
Flet Dalina Buzi, themeluese e anabel.al dhe bashkautore e E Diela Shqiptare
Si e vlerësoni programacionin në televizionet kryesore? A ndiqen të njëjtat tendenca si në Europë?
Fillimisht, mendoj se televizioni në Shqipëri është ndër më të zhvilluarit e Ballkanit, madje përveç Greqisë, nuk mendoj se ka ndonjë konkurrent tjetër të fuqishëm. Është një nga tregjet më interesante të biznesit në Shqipëri.
Ka shumë prodhime të mira, qoftë prodhime “vendase” apo patenta të blera, ndaj dhe mendoj se tendenca e televizionit shqiptar në përgjithësi po shkon drejt formateve anglo-amerikane.
Televizioni europian, në përgjithësi, nuk i ka shpëtuar globalizimit dhe shumë formula spektaklesh janë të njëjta në shumë ekrane kryesore spanjolle, italiane, angleze apo franceze si Big Brother, Voice, X Factor, Dancing With The Stars, Dance With Me etj.
Shpesh ndodh që të shohim programe që ‘dublohen’ sa nga njeri televizion te tjetri, një aspekt që i bën mirë konkurrencës apo..?
Patjetër që i bën mirë konkurrencës. Unë jam në stafin krijues të E Diela Shqiptare dhe konkurrenti ynë është E Diell. Tashmë është shtuar dhe një program tjetër maratonë të dielën në Agon Channel. Duke qenë se E Diela Shqiptare dhe E Diell kanë nisur përafërsisht në të njëjtën kohë, nuk besoj se është parë ndonjë problem as tek njëri as tek tjetri, por përkundrazi, falë konkurrencës gjatë gjashtë orëve transmetim në të dyja spektaklet, janë testuar shumëllojshmëri rubrikash, një pjesë e të cilave ndryshojnë çdo sezon dhe kjo larmi e ka pasuruar më shumë transmetimin televiziv.
Është konkurrenca ajo që vë në lëvizje tregun dhe falë kësaj ka pasur një zhvillim kaq të madh televiziv.
Të mos harrojmë që të gjithë aq sa krijojmë vetë, aq frymëzohemi edhe nga jashtë, ndaj nuk mund ta fajësosh një televizion se përse “dublon” një program të një televizioni tjetër, kur edhe tjetri është frymëzuar nga një format i huaj. Kjo vlen për “frymëzimet” pa patentë.
Në rastin e blerjes së patentave, duhet të dimë që edhe në botë, ka shumë patenta që ngjasojnë shumë dhe kanë vetëm disa ndryshime minimale, por që janë të gjitha të regjistruara. Një televizion mund të blejë një patentë si Voice dhe një tjetër X Factor. Të dyja janë konkurse për të gjetur këngëtarin e talentuar, por kanë ndryshime në formulë.
Kemi të bëjmë me audiencë besnike ndaj një televizioni apo ndaj programeve?
Unë nuk besoj se publiku shqiptar është “besnik” i një televizioni. Mund të jetë besnik i edicionit të lajmeve p.sh. Një grup njerëzish mund të zgjedhin të shohin vetëm lajmet në Top Channel dhe një pjesë tjetër zgjedhin të shohin lajmet në TV Klan, kjo për shkak të ngjyrimeve politike që ata mendojnë se edicionet kanë dhe sa shumë këto ngjyrime u përafrohen bindjeve të tyre personale.
Në përgjithësi, aq sa kam nuhatur edhe nga eksperienca në ekran, por edhe nga ajo në komunikimin në rrjete sociale, publiku shqiptar mund të të tradhtojë fare lehtë sapo paralel me programin tënd del një formulë e re, por nëse kjo formulë e re nuk arrin të tërheqë publikun herën e dytë, atëherë e humbet shumë lehtë atë dhe mund ta kthejë sërish te zgjedhja e parë. Besnikëria varet gjithmonë nga aftësia e producentëve për të ndërtuar një formulë të tillë që ta mbajnë pranë vetes publikun gjatë gjithë sezonit ose sezoneve.
Serialet (prej disa vitesh kryesisht ato turke) po kthehen në një aspekt të rëndësishëm të hapësirës televizive, fenomen pozitiv për televizionin dhe audiencën apo një sjellje që do të ndryshojë?
Për vetë televizionin si biznes, natyrisht është një fenomen pozitiv, sepse kushton shumë më pak të blesh një telenovelë sesa të prodhosh një spektakël serial dhe në bazë të shikueshmërisë (që në këtë rast është shumë e lartë), çmimet që vendos për sponsorët jo vetëm mbulojnë shpenzimet, por është e garantuar që sjellin fitime të kënaqshme. Kjo është një mënyrë e thjeshtë për të bërë biznes, por unë nuk jam dakord që kjo të kthehet në një qëllim në vetvete. Për mendimin tim, serialet turke/latine/indiane nuk duhet të transmetohen në orar prime-time, por nga ana tjetër, mirëkuptoj edhe pronarët e televizionit, sepse e di sa shpenzohet për të krijuar dhe për të prodhuar një program, duke i shtuar këtu edhe riskun më të lartë të dështimit që mund të ketë një prodhim në krahasim me një serial të testuar suksesshëm në botë.
Sjellja
Publiku shqiptar mund të tradhtojë fare lehtë sapo paralel me programin tënd del një formulë e re, por nëse kjo formulë e re nuk arrin të tërheqë publikun herën e dytë, atëherë e humbet shumë lehtë atë dhe mund ta kthejë sërish te zgjedhja e parë.
Reklamat, rimëkëmbja ka nisur
Agjencitë publicitare kishin parashikuar që gjatë vitit 2014 tregu i reklamave televizive do të shkonte drejt rikuperimit. Të dhënat e siguruara nga Telemetrix sh.a. (që operon zyrtarisht që prej muajit shtator 2012 me instalimin e matësve të parë, ofron matjen e shikueshmërisë televizive në Shqipëri) tregojnë se gjatë gjashtë muajve të parë të vitit 2014, numri i transmetimeve të reklamës ekuivalente me 30 sekonda në tre televizionet kryesore Top Channel, TV Klan dhe Vizion Plus është rritur me rreth 18.4% % krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.
Siç mund të shihet edhe nga grafiku, Vizion Plus ka pasur rritjen më të ndjeshme të këtyre transmetimeve ( rreth 36%), ndërsa ritmi më i ulët u llogarit në Top Channel ( rreth 2.4%).
Në fakt, sjelljet e tregut analizohen në mënyra të ndryshme nga ekspertët. Ka nga ata që argumentojnë se në fakt, te këto shifra është vështirë të dallohet ndikimi që kanë në reklamim ato biznese që janë në pronësi të pronarit/pronarëve të medias përkatëse. Nga vëzhgimet e tyre, këto shfaqje në fakt kanë qenë në rritje gjatë vitit 2014 për të kompensuar disi edhe uljen e buxheteve për reklamim nga bizneset e tjera të fushave të ndryshme.
Sa u përket reklamave, sipas industrive kryesore (banka, telekomunikacion dhe FMCG), të dhënat që ofron për Monitor, agjencia e kërkimeve dhe konsultimeve Idra Media tregojnë se sektori FMCG është ai që ka rritur më shumë sasinë e transmetimeve të reklamës ekuivalente me 30 sekonda në rreth 160%, në tre televizionet krahasuar me 8-mujorin 2013. Kjo industri ndiqet nga sektori bankar, ku rritja e transmetimeve të reklamës u rrit me rreth 22.5%, kjo i dedikohet kryesisht faktit se bankat, gjatë periudhës së verës, tregohen më agresive në reklamim, për shkak edhe të mbërritjes së emigrantëve për të pushuar në vendet e tyre.
Por, nuk ka pasur të njëjtin trend reklamimi nga ana e kompanive të telekomunikacionit. Sasia e transmetimit të reklamës ekuivalente me 30 sekonda gjatë 8 mujorit 2014 u rrit me vetëm 6%. Ekspertët e shpjegojnë këtë me një fakt se ndoshta njëra nga kompanitë, e cila pritet të ndryshojë imazh, ka preferuar të qëndrojë disi më në “hije”, për t’u rikthyer më pas fuqishëm në momentin e ndërrimit të markës.
Në sektorin FMCG, ndikimin më të madh në rritjen e transmetimeve të reklamës e ka dhënë grupi i pijeve joalkoolike ose siç njihen si “soft drinks”.
Një tjetër sjellje që ekspertët vënë re është se bizneset që kërkojnë të reklamojnë, tentojnë të realizojnë marrëveshje për kontrata me çmime të ulëta. Blerja më e lirë e hapësirave reklamuese i siguron atyre një frekuencë më të lartë spotesh.
Ekspertët thonë se në finale duhet të konsiderohet se kush ulet para ekranit dhe në çfarë orari për cilin emision. Sipas tyre, reklamuesi kryesor që përbën të paktën 80% të buxheteve, në televizion kërkon audiencë me standard jetese të lartë. Target-grupi që ata synojnë është mosha nga 14-50 vjeç. Nga ana tjetër, duhet të shfrytëzohet edhe fakti se shqiptarët janë ende të lidhur pas televizionit dhe ende e konsiderojnë si mjetin e tyre parësor të informimit. Janë disa avantazhet që ka televizioni, si: zhanri argëtues dhe social dhe intelekti njerëzor.
Tarifat publicitare, për herë të parë nuk pësojnë rritje
Për herë të parë gjatë këtij sezoni televiziv nuk ka luhatje të ndjeshme të tarifave reklamuese, sjellje e cila nuk ndodhte më parë.
Në programet e Top Channel, për herë të parë kemi një barazim të çmimeve për spot 30 sekonda për tre programe. Bëhet fjalë për The Voic.e dhe Master Chef dhe Portokalli, vlera e reklamimi në mesin e shfaqjeve të tyre llogaritet në 252,000 lekë për 30 sekonda. Për The Voice, çmimi reklamues nuk ka ndryshuar në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Ndërsa në rastin e Portokallisë ka një rritje të lehtë, pasi në sezonin e kaluar, çmimi llogaritej në 234,000 lekë.
Ndryshim nuk ka pësuar as reklamimi në Formula 1 dhe çmimi për 30 sekonda spot publicitar vazhdon të jetë 255,00 lekë (tarifa në bllokun e tretë të garës). E njëjta gjë vlen edhe për quiz-in 100 Milionë që edhe për këtë sezon llogaritet në 174,000 lekë. Për reklamim në Top Story e Sokol Ballës, tarifa për 30 sekonda llogaritet në 81,000 lekë, sikundër edhe një vit më parë. Shifër kjo e njëjtë për reklamimin tek e E Diell.
TV Klan është i vetmi televizion i cili vazhdon të operojë me çmime në monedhën euro.
Tarifat as në këtë televizion nuk kanë ndryshuar shumë. Opinion i Blendi Fevziut mbetet më i shtrenjtë, pasi 30 sekonda spot publicitar kushtojnë 1,500 euro. Sa i përket reklamimit në spektaklin më të ri Dance With Me për 30 sekonda llogaritet në 1,200 euro, shifër kjo e njëjtë edhe te Zonë e Lirë e Arian Çanit. E pandryshuar ka mbetur tarifa reklamuese edhe për E Diela Shqiptare (750 euro). Ndërsa reklamimi në serialet e mbrëmjes (përfshi këtu edhe ato turke) llogaritet në 270 euro për 30 sekonda.
Në Vizion Plus, programi me çmimin më të lartë për këtë sezon pritet të jetë Dancing With a Star, sezoni 5, ku për 30 sekonda spot, tarifa llogaritet në 237,000 lekë.
Spektakli i humorit Apartamenti 2XL ruan të njëjtin çmim reklamimi si në sezonin e kaluar për 30 sekonda spot, 198,000 lekë. Ndërsa rritje ka pësuar tarifimi 30 sekonda në Al Pazar, duke u barazuar me atë të Apartamenti 2XL, pasi 30 sekonda spot në mes të spektaklit kushtojnë 198,000 lekë. Në programet e tjera, çmimet nuk kanë ndryshime të ndjeshme krahasuar me një vit më parë. Kështu reklamimi në ndeshjet e Europa League llogaritet në 165,000 lekë. Ndërsa By Pass e ka tarifën e reklamimit për 30 sekonda, 66,000 lekë, kurse Oktapod në 72,000 lekë.
Reklamat televizive do të arrijnë në 236 miliardë dollarë në 2020-n
Tranzicioni drejt marketingut dixhital është ende një sfidë shumë e madhe për bërësit e politikave të marketingut, kështu që kur ata fitojnë akses në shtesa buxheti, zgjedhin të investojnë në media më shumë sesa në “zonën e komfortit”. Për ata më tradicionalët, kjo përkthehet në më shumë reklama televizive.
Në vitin 2020, shpenzimet për reklamat televizive parashikohet të arrijnë në rreth 236 miliardë dollarë ose rreth 38% më shumë (shtesa 64 miliardë dollarë) sesa viti 2013 dhe 54% më shumë në krahasim me vitin 2010.
Studimi tregon se për shkak të kthimit të ulët të investimeve, reklamat televizive në mbarë botën për vitin 2014 parashikohet të rriten me vetëm 4%, kjo të paktën në 55 shtetet e marra në konsideratë. Kjo është një shifër shumë më e mirë se ajo që u përllogarit në vitin 2013, kur ishte vetëm 2.2%.
Ecuria pozitive e reklamave televizive i dedikohet Kampionatit Botëror të Futbollit në Brazil, si dhe përmirësimit të ekonomisë në Europë. Megjithatë, jo të gjitha shtetet e kanë përmirësuar këtë tregues. Zhvlerësimi është një nga faktorët kyç në tregje si ai i Venezuelës. Konfliktet e brendshme vlejnë si të tilla në rastin e shteteve si Izraeli, Tajlanda, Ukraina. Sipas analistit kryesor të Digital TV Research, Simon Murray, parashikohet që shpenzimet për reklamat do të dyfishohen në vende të tilla si Amerika Latine ose Lindja e Mesme e Afrika deri në vitin 2020.
Në Europën Perëndimore, kjo shifër do të jetë 26% më e lartë në vitin 2020, krahasuar me vitin 2010. Reklamat televizive në këtë pjesë të Kontinentit të Vjetër pësuan rënie si në 2012-n, ashtu edhe në 2013-n, ndërsa pritet që gjatë 2014-s ky tregues të rritet me rreth 3%.
Gjendja nuk do të përmirësohet ndjeshëm të paktën deri në vitin 2015.
Përjashtuar bumin që po përjetojnë reklamat në Rusi, tregu në Europën Lindore nuk është aspak optimist edhe për vitin 2014. Ekspertët parashikojmë rritje të ritmeve të shpenzimeve të reklamave vetëm në vitin 2018.
Nga 64.4 miliardë dollarë që do të jetë shtesa në tregun e reklamave përgjatë periudhës 2013-2020, rreth 35% parashikohet të vijnë nga ai amerikan, duke u ndjekur nga Kina, Brazili dhe Japonia.
Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.
Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.