27 vendet e mbetura të Bashkimit Evropian u befasuan duke sfiduar vitet e bisedimeve për të mbajtur një front të bashkuar, në qasjen e tyre ndaj tërheqjes së Britanisë nga unioni. Si rezultat, BE qëndroi e vendosur në mohimin e Britanisë me mundësinë për të diskutuar marrëdhëniet e tyre të ardhshme tregtare, derisa ta kishte bindur kryeministren Theresa May që të bënte angazhime të para, përfshirë planin e pagesave prej 39 miliardë dollarësh (52 miliardë dollarë).
Ky ishte plani paraprak. Krerët e BE në Bruksel vendosën të pranojnë zyrtarisht se May ka përmbushur kushtet e tyre dhe tashmë ka shenja se uniteti i BE ka arritur një pikë të rëndësishme. Diplomatët po paralajmërojnë se faza e ardhshme mund të jetë më pak e rregullt, pasi fillojnë diskutimet se çfarë lloj marrëdhënieje do të ketë Britania dhe BE pas Brexit.
“Nuk kam asnjë dyshim se testi i vërtetë i bashkimit tonë do të jetë faza e dytë e bisedimeve të Brexit,” tha të enjten presidenti i BE, Donald Tusk, i cili kryeson samitet, duke i bërë jehonë një paralajmërimi të mëhershëm nga kancelarja gjermane Angela Merkel, e cila thonte se do të jetë “padyshim më e vështirë”.
Shërbimet financiare
Testi i vërtetë i unionit të shteteve të BE do të vijë kur negociatat të fillojnë të trajtojnë fusha të ndryshme të bashkëpunimit të mundshëm ndërmjet Britanisë dhe BE-së, të tilla si aviacioni, shërbimet financiare dhe tregtia e mallrave. “Ka potencial të jetë një rrëmujë’, tha një diplomat për Bloomberg.
Pavarësisht nga ajo që disa në qeverinë britanike mund të mendojnë, një përçarje e tillë nuk do t’i përshtatet domosdoshmërisht Britanisë, sepse ajo ka nevojë që BE të jetë në gjendje të bie dakord mbi një marrëveshje.
BE-ja ende pajtohet me nevojën e saj për të ditur se çfarë kërkon Britania. përpara se gjërat të mund të lëvizin. Bazuar në atë që kupton për “linjat e kuqe” të qeverisë britanike, si ndalimi i qytetarëve evropianë që kanë të drejtën e pakufizuar për të jetuar dhe punuar në Mbretërinë e Bashkuar, BE ka sinjalizuar se është e gatshme të ofrojë një marrëveshje të tregtisë së lirë, siç ishte ajo me Kanadanë. Kjo eliminon pothuajse të gjitha tarifat për mallrat dhe pakëson disa barriera jo-tarifore, por nuk lejon të drejtat e “pasaportave” që do të lejonin bankat jo në BE të ofrojnë shërbime në bllok.
Britania ka sinjalizuar se kjo nuk është mjaft e mirë. Ajo kërkon një marrëveshje të tregtisë së lirë që përfshin shërbimet financiare dhe ndoshta njohje më të madhe reciproke të standardeve teknike në fusha të tilla si farmaceutika, automobila dhe bujqësi. Sekretari i Brexit David Davis tha të dielën se Britania ishte duke kërkuar një marrëveshje më të mirë të përshkruar si “Kanada plus plus plus”.
Disa vende të BE-së tashmë kanë lënë të kuptohet se do të jenë të gatshëm të eksplorojnë një marrëdhënie të tillë. Të tjerët po japin sinjale shumë më pak bujare.
“Bëhet fjalë për faktin se vendet kanë modele të ndryshme ekonomike, grupe të ndryshme të lidhjeve ekzistuese me Mbretërinë e Bashkuar, interesa të ndryshme strategjike”, tha Agata Gostyńska-Jakuboëska, hulumtuese e lartë në Qendrën për Reformën Europiane në Londër, në një intervistë. “Faza e dytë e negociatave do të jetë shumë më sfiduese për Bashkimin Evropian dhe BE-në dhe do të jetë shumë më e vështirë për BE që të bie dakord”.- tha ajo.