Bullgaria është ndër të paktat vende ku ka pasur rritje të konsumit dhe rritje të të ardhurave gjatë krizës së koronavirusit. Kjo u deklarua nga ministri i Ekonomisë, Lachezar Borisov, gjatë eventit virtual Economist, me titull Fondi i Rimëkëmbjes dhe Qëndrueshmërisë së BE-së për tranzicionin e Bullgarisë: Inovacioni – Axhenda e Gjelbër – Transformimi Dixhital.
Borxhi publik i Bullgarisë është ndër më të ulëtit, deficiti buxhetor për vitin 2020 është 3% dhe shkalla e papunësisë në vend është 5%, sipas të dhënave nga Instituti Kombëtar i Statistikave dhe 7% sipas të dhënave nga Agjencia e Punësimit, shtoi ai.
Treguesit makroekonomikë të Bullgarisë janë të shkëlqyer, tha ministri Borisov. Vlerësimi i kredisë u rrit gjatë krizës, vendi u bashkua me ERM II dhe ai zbatoi masat më liberale në lidhje me pandeminë, të kombinuara me masa socio-ekonomike, shtoi ministri i Ekonomisë. Sipas fjalëve të tij, ekuilibri midis ekonomisë dhe sektorit shëndetësor, sinergjisë dhe mungesës së konfrontimit, janë çelësi për të trajtuar sfidat aktuale. “Ky është çelësi për të punuar së bashku”, përfundoi ministri.
“Ne po kritikohemi, sepse nuk u kemi dhënë më shumë para bizneseve gjatë krizës, por në fakt kemi masat më liberale ndaj bizneseve në kontekstin e pandemisë Covid-19. Vetëm disa sektorë ishin përkohësisht të paaftë për të vepruar”, deklaroi Borisov. “Miliarda janë në dispozicion për të transformuar Bullgarinë dhe ne duhet të arrijmë një nivel më të lartë të zhvillimit ekonomik. Kjo do të ndodhë kur të vendosim qëllime më të mëdha”, shtoi ai, duke theksuar si përparësi inovacionin dhe rritjen, ekonominë qarkulluese, dixhitalizimin, etj.
Sipas tij, 95% e ndërmarrjeve që kanë investuar në tregun bullgar, kanë deklaruar se do të investojnë përsëri. Bullgaria është përfituesi më i madh i fondeve të BE-së për periudhën e ardhshme të programimit për sa i përket PBB-së dhe kjo arrin në 10%, tha Johannes Luebking, këshilltar kryesor i Task Forcës për Rimëkëmbje dhe Qëndrueshmëri (RECOVER) brenda Komisionit Europian.
Ai përshkroi si përparësi rifillimin e rritjes ekonomike dhe zhvillimin e ekonomisë së gjelbër dhe dixhitale. Sipas tij, përshpejtimi i tranzicionit të gjelbër në situatën aktuale të pandemisë do të jetë një politikë e suksesshme për rimëkëmbjen, jo vetëm të BE-së, por të Bullgarisë në veçanti. Fushat kryesore për Bullgarinë janë dekarbonizimi, qeverisja dhe administrata publike, si dhe përmirësimi i mjedisit.
Sipas Simeon Djankov, ish-zëvendëskryeministri dhe ministri i Financave i Bullgarisë, bashkëpunëtor i vjetër në Institutin Peterson për Ekonomi Ndërkombëtare, 350,000 shtetas bullgarë janë kthyer në Bullgari për shkak të pandemisë Covid-19. Sipas tij, ky është kapital njerëzor për të cilin vendi ka nevojë dhe duhet të përpiqet ta ruajë. 60% e të kthyerve thonë se nëse gjejnë një punë brenda një viti, do të qëndrojnë në Bullgari. Përndryshe, do të emigrojnë përsëri. Sipas Luebking, modernizimi i ekonomisë bullgare mund të ndihmojë të kthyerit të qëndrojnë në Bullgari.
Pas përfundimit të pandemisë, ekonomitë individuale pritej të rriteshin me 1% deri në 3.5%, deklaroi Fabrizio Zarcone, menaxher i Grupit të Bankës Botërore për Bullgarinë, Republikën Çeke dhe Sllovakinë. Sipas tij, Bullgaria do të arrijë rritje në kufijtë e sipërm të këtij intervali – ose rreth 3% – por sfida mbetet që kjo rritje të jetë e gjatë.
Colin Ellis, Kryetari i Kredisë në EMEA – Shërbimi i Investitorëve të Bankës Moody’s, theksoi se vlerësimi i kredisë i Bullgarisë ishte rritur ndërsa shumica e vendeve shqetësoheshin për uljen e vlerësimeve. Ai bëri thirrje që vendi të mos përqendrohet në madhësinë e PBB-së, por në mënyrën se si fondet e BE-së mund të përdoren për të transformuar ekonominë e Bullgarisë.
Bullgaria ka qenë e kursyer në shpenzimet e saj antikrizë
Në vitin 2020, Bullgaria ndërmori politika antikrizë, të cilat kushtojnë 6.7% të PBB-së së vendit në vitin 2019, shpenzimet mesatare europiane janë 14.3%, tregon një analizë nga Instituti i Studimeve Sociale dhe Sindikale të Konfederatës së Sindikatave të Pavarura në Bullgari. Rumania është i vetmi vend që ka shpenzuar më pak, me 4% të PBB-së së saj. Portugalia, Sllovakia dhe Estonia kanë shpenzuar afërsisht të njëjtat shuma si Bullgaria.
Të dhënat tregojnë se politika e ekonomisë së Bullgarisë, megjithëse e saktë dhe e shprehur në masa shumë specifike, është më konservatore sesa masat e ndërmarra nga vendet e tjera anëtare të BE-së. Kjo është e çuditshme, sepse Bullgaria nuk ka asnjë problem borxhi qeveritar ose deficit kronik, siç kanë shumica e vendeve të tjera të BE-së.