Partia konservatore dhe euroskeptike e Kroacisë, Hrvatski Suverenisti, po kërkon të grumbullojë nënshkrime në një përpjekje për të detyruar një referendum nëse duhet të adoptohet Euro si monedhë e vendit.
Partia euroskeptike, e cila ka katër deputetë në Parlamentin me 151 vende, dhe disa aleatë të vegjël të krahut të djathtë, duhet të grumbullojë nënshkrime miratuese nga 10% e elektoratit, ose rreth 370,000 njerëz. Ata do të krijojnë rreth 250 qendra në të gjithë vendin, në përpjekje për ta arritur këtë.
Qeveria e qendrës së djathtë, e udhëhequr nga kryeministri Andrej Plenkoviç, po punon për të arritur miratimin e Euros nga fillimi i vitit 2023 dhe shpreson të marrë miratimin nga Eurozona në gjysmën e parë të vitit 2022.
Plenkoviç thotë se adoptimi i euros do të largonte rrezikun e monedhës, do të reduktonte normat e interesit, do të përmirësonte vlerësimin e kredisë së vendit dhe do të hapte rrugën për më shumë investime në një ekonomi të dominuar nga turizmi.
Euroskeptikët thonë se ekonomia është shumë e dobët dhe jokonkurruese për të qenë gati të adoptojë euron dhe një gjë e tillë do të shkaktonte rritje çmimesh.
Sipas një sondazhi të opinionit publik në korrik, pak më shumë se 60% e votuesve favorizojnë miratimin e monedhës së përbashkët, e cila përdoret nga 19 nga 27 anëtarët e BE-së.
Qeveria thotë se një referendum nuk është i nevojshëm, duke argumentuar se kroatët e kanë pranuar tashmë një monedhë të përbashkët kur votuan në një referendum për t’u bashkuar me BE-në gati një dekadë më parë.
Si hap i parë, organizatorët e nismës së referendumit kërkojnë një referendum për ndryshim kushtetues që do të bënte të mundur zëvendësimin e monedhës Kuna vetëm me votim të drejtpërdrejtë nga qytetarët.
“Ne mendojmë se vendimi për një çështje kaq të rëndësishme duhet të merret nga qytetarët dhe jo nga ndonjë kryeministër apo ndonjë qeveri”, tha Vecernji List, një nga organizatorët kryesorë të nismës.
Nëse mblidhen nënshkrime të mjaftueshme deri më 7 nëntor, Gjykata Kushtetuese mund të duhet të vendosë nëse duhet vazhduar normalisht me adoptimin e Euros apo nëse nisma e referendumit ka një bazë ligjore.