Udhëheqësit evropianë paralajmëruan grekët se votimi i së dielës për planin shpëtues ishte një referendum për anëtarësimin e saj në eurozonë, duke këmbëngulur se refuzimi nuk do të sjellë asnjë ofertë më të mirë dhe mund të ketë pasoja katastrofale ekonomike.
Paralajmërimet erdhën pasi Greqia është afër paaftësisë paguese dhe një zyrtar grek ka pranuar se vendi nuk do të bëjë një pagesë prej 1.6 miliard euro për Fondin Monetar Ndërkombëtar deri në mesnatë të martën, kur skadon dhe afati, shkruan FT.
Moskryerja e pagesës do të vënë Greqinë në të njëjtën kategori si Zimbabve, Sudan dhe Kubë – edhe pse agjencitë e klasifikimit të kreditit dhe zyrtarët e eurozonës këmbëngulin se ky veprim nuk do të ndikojë në kredi të tjera të Athinës.
Shumë më e rëndësishme është pagesa prej 3.5 miliardë euro, që Athina duhet t’i bëjë të Bankës Qendrore Evropiane muajin e ardhshëm.
Tregjet raën fillimisht në tregtimet e të hënës, por rikuperimi i tyre i mëvonshëm sugjeron se pak parashikojnë një efekt ngjitës si para katër viteve në kulmin e krizës së borxheve në eurozonë.
Drama e të hënës u nxit nga vendimi i Kryeministrit grek Aleksis Tsipras ‘në fundjavë për të thyer negociatat me kreditorët e vendit të tij, duke thirrur një referendum të menjëhershëm për ofertën shpëtues si dhe duke mbyllur bankat e vendit.
Z. Tsipras ka argumentuar se një votë “jo” do t’i japë atij më shumë hapësirë për të arritur një marrëveshje më të mirë për Greqinë.
Por François Hollande, presidenti francez, Jean-Claude Juncker, presidenti i Komisionit Evropian, dhe Matteo Renzi, kryeministri italian, argumentuan se një votë “jo” mund të çojë në Greqi drejt largimit nga zona euro.
“Nëse ata votojnë” jo “, kjo do të ishte shkatërruese për të ardhmen,” tha zoti Junker. “‘Jo’ do të thotë. . . ata janë duke i thënë ‘jo’ Evropës. ”
Angela Merkel, kancelarja gjermane, ishte më e kujdesshme, gjithsesi, duke thënë vetëm se votimi i së dielës “do të ndikojnë të ardhmen e euros”. Por zëvendës-kancelari i saj, udhëheqësi i Partisë Social Demokratike Sigmar Gabriel, ka qenë më i drejtpërdrejtë, duke thënë se një votë “jo” ishte “një vendim i qartë kundër qëndrimit në euro”.
Megjithatë, Athina i sheh gjërat ndryshe. Ajo ka thirrur referendumin si një votim për kushtet finale të ofruara nga kreditorët e Greqisë për një zgjatje të shpëtimit, jo për anëtarësimin e zonës euro të vendit. Pyetja shumë teknike, që grekët do të duhet të përgjigjen, dhe e cila është shpallur të hënën, nuk e përmend fare monedhën e vetme.
Thirrja e Z. Tsipras për Referendum tronditi tregjet evropiane, me euron që ra gati 2 për qind kundrejt dollarit në tregtinë aziatike. Ajo më vonë e mori veten.
Aksionet europiane shënuan humbje të mëdha, me Dax në Frankfurt që u mbyll 3.6 për qind më ulët dhe Eurofirst 300 që ra me 2.8 për qind.
Ndërkohë, investitorët kanë shitur bono të periferive të eurozonës dhe kërkuan mbrojtje në borxhin e qeverisë gjermane. Yield-et spanjolle, portugeze dhe italiane – të cilat lëvizin anasjelltas me çmimet – u rritën ndjeshëm, me interesat 10-vjeçare për Portugalinë që u rritën me 35 pikë bazë në 3.06 për qind.
Por reagimi i tregut ishte më pak i ashpër se disa kishin pritur. “Edhe nëse frika për Grexit është rritur në mënyrë të qartë, qielli nuk ka rënë,” tha Jens Nordvig, strateg i monedhës në Nomura Securities. “Lëvizjet e tregut janë të konsiderueshme, por jo të mëdha.”
Grekët, të dëshpëruar për të tërhequr para, formuan rradhë të gjata në ATM jashtë, pasi kontrollet e kapitalit të vendosura nga Athina hynë në fuqi. Tërheqjet nga ATM-të – që u mbyllën të hënën – do të jenë të kufizuara në 60 € një ditë kur ata të rihapen të martën.
Ministrat e financave të Eurogroup në takimin e shtunës e kishin përjashtuar çdo zgjatje të mëtejshme të paketës së ndihmës aktuale përtej të martës. Por, disa liderë kishin shpresën e një kompromisi të minutës së fundit.
Z. Tsipras u ka dërguar një letër të gjithë kryetarëve të eurozonës të qeverisë përsëri, duke kërkuar që paketa shpëtuese të zgjatet deri pas referendumit të së dielës, ndërsa zoti Hollande bëri thirrje gjithashtu për një rifillim të bisedimeve të shpëtimit.
Vonë të hënën, Donald Tusk, presidenti i Këshillit Evropian, i shkroi z Tsipras për të informuar atë se kërkesa e tij për një rishqyrtim të një zgjatje në shpëtimin e vendit të tij ishte mohuar.
Kjo përfaqësonte shansin e fundit për Z. Tsipras për të shmangur skadimin e paketës shpëtuese të martën në mbrëmje. Tani që ajo ka mbaruar, vendi i tij do të hyjë të mërkurën pa një mbrojtje nga BE, për herë të parë në pesë vjet.
Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.
Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.