Për ekranin e vogël, gara ka pak që ka nisur. Disa surpriza janë zbuluar, ndërsa ka edhe “As” të tjerë nën mëngë.
Ajo që e dallon këtë sezon të ri televiziv është prezenca në rritje e formateve “reality”. Sipas ekspertëve, kjo është një tendencë që vihet re edhe në vendet e tjera dhe që diktohet për të thithur sa më shumë audiencë. Drejtuesit e departamenteve të programacionit thonë se media televizive në Shqipëri tashmë ka nisur të konsolidohet dhe këtë e dëshmojnë edhe investimet që ato po kryejnë. Janë investime jo vetëm në teknologji, por edhe në blerjen e patentave të programeve që kanë rezultuar të suksesshme si në Europë, ashtu edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ato tentojnë deri-diku të përkthehen edhe në të ardhura shtesë (edhe pse jo gjithmonë kjo është e mundur për shkak të kostos së lartë që ka shpesh prodhimi).
Sipas ekspertëve, hedhja në tregun shqiptar e formateve të testuar jashtë, shihet edhe si një garanci më shumë për reklamuesit, në mungesë edhe të matjes shkencore të audiencës. Natyrisht siç ndodh në çdo sezon, edhe ky është shoqëruar me “qarkullim” moderatorësh e programesh, por edhe me prurje të reja. Një tjetër tipar dallues i këtij sezoni është edhe fakti që televizionet po e përqendrojnë konkurrencën edhe brenda të njëjtit “zhanër”, qoftë ky “reality”, muzikë apo humor.
Për të shpjeguar këtë tendencë, drejtuesit e televizioneve nxitojnë të theksojnë se pavarësisht kësaj, programi që kanë blerë nuk ngjason me atë që ka konkurrenti, duke garantuar se audienca do të arrijë të marrë më të mirën.
“Besoj se është normale të ndodhë kështu, pasi programacioni është produkti i vetëm që biznesi i rrjeteve televizive iu “shesin” konsumatorëve (audiencës televizive) dhe klientëve (reklamuesve) gjithashtu. Këtu dallohet prirja për t’u orientuar më tepër drejt formateve të tipit “reality-show”, si dhe formateve të tjera që kanë mundësi të gjenerojnë në një shkallë të konsiderueshme ndërveprimin e audiencës me televizionin”, thotë drejtori i Kërkimit dhe Medias në agjencinë “R&T Advertising”, Thanas Goga. Ai shprehet se do të vazhdojnë të mbizotërojnë pjesën më të madhe të programacionit (ditor/javor të televizioneve, formatet e telenovelave, që përgjithësisht kanë kosto relativisht më të ulët se programet e tjera, me kërkesa më të larta për burime financiare, teknike e njerëzore, por edhe ato të tipit “info talk-show”.
“Në kushtet aktuale të tregut televiziv dhe zhvillimit të mëtejshëm të shijeve të audiencës do të ndikojnë përherë e më tepër në konsolidimin e disa televizioneve, të tipit gjeneralist, ndërkohë që shumica e rrjeteve/kanaleve të tjera do të duhet që të orientohen drejt formateve ‘niche´ të programacionit, pasi nuk do të jenë në gjendje të konkurrojnë me rrjetet kryesore”, thotë z. Goga. Sipas tij, në vetvete kjo nuk është një dukuri negative, duke gjykuar se ka mjaft grupe të caktuara demografike (dhe shije/sjellje të caktuara të audiencës) që nuk mund të plotësohen domosdoshmërisht nga kanalet kryesore të formatit gjeneralist.
“Kokë më kokë”
“Na pret një garë e fortë”. Kështu shprehen drejtuesit e programacioneve në tre televizionet kryesore në vend, “Top Channel”, “TV Klan” dhe “Vizion Plus”. Muaji tetor shënon dhe kohën kur kjo garë do të arrijë kulmin e saj, pasi do të nisin një sërë programesh të reja. “Top Channel” me “Voice of Albania”, “TV Klan” me “X Faktor”, ndërsa “Vizion Plus” do të synojë të tërheqë me formate që kanë në qendër familjen, si “Nga e para” apo “Familja”. Janë formate që vazhdojnë të shfaqen me sukses në vende të ndryshme e që së fundmi do t´i serviren edhe publikut shqiptar. Kostoja e blerjes së të drejtës së transmetimit të këtyre programeve është e ndryshme, varion nga 1,000 deri në 5,000 euro për puntatë (episod), që nënkupton nga 20,000 deri në 50,0000 euro për të gjitha netët e transmetimit të spektaklit. Sipas ekspertëve, duke qenë se Shqipëria vlerësohet si një treg i vogël dhe me fuqi të ulët blerëse, edhe këto shifra janë më të ulëta se në vendet perëndimore.
Drejtuesit e programacioneve të këtyre televizioneve thonë se marrja e të drejtave të transmetimit të këtyre programeve shihet edhe si një sfidë për prodhimtarinë. “Ne kemi ndryshuar raportin mes blerjeve të gatshme dhe prodhimtarisë, thotë Albert Dumani, drejtor programacioni në televizionin “Klan”, duke e çuar në 60% me 30%”.
Sipas drejtorit të Kërkimit dhe Medias në “R&T Advertising”, Thanas Goga, kjo është një praktikë e zakonshme për tregjet e vendeve në zhvillim, që janë në një fazë më të vonshëm, të formatimit të tregut televiziv krahasuar me vende më të përparuara që kanë krijuar historinë e televizionit.
Për më tepër, në një vend si Shqipëria, ku nuk ka ende një matje të vazhdueshme të audiencës, mundësia për të gjykuar mbi suksesin e shikueshmërinë e programeve të ndryshme është tepër e vogël dhe përgjithësisht bazohet mbi të dhëna hipotetike.
“Shumë prej formateve, patentat e të cilave po blihen tashmë nga televizionet kryesore në vend, janë një garanci e provuar në të gjitha tregjet televizive, ku ato janë testuar se gjenerojnë shikueshmëri të lartë, gjë që është një garanci më tepër për reklamuesit”, thotë z. Goga. Sipas tij, kjo është një strategji e përshtatshme, qoftë edhe në një kohë krize financiare. “Është me rëndësi për patentat e formateve të tilla, që ka të bëjë me dimensionin e edukimit që televizionet duhet të përcjellin për audiencën. Mendoj se përgjithësisht duhet gjetur një e mesme e artë për shkallën e aftësisë që ka media për të edukuar shijet e publikut, apo nëse është publiku ai që duhet të edukojë shijet e medias. Gjithsesi, në këtë të mesme të artë, është një tjetër element tepër i rëndësishëm, komercializimi i një patente të caktuar, i cili ka edhe fjalën e fundit për zgjedhjen e bërë”, thotë z. Goga.
Sipas drejtueses së Programacionit në televizionin “Top Channel”, Vjolla Dedei, është pikërisht media ajo që edukon sjelljen e konsumatorit, duke ndjekur kursin perëndimor.
Për këtë qëllim, kjo media ka prezantuar tashmë dy blerjet më të rëndësishme të sezonit, “Voice of Albania” dhe “1000 e 1 pse” (pritet të fillojnë në muajin tetor).
“Ne, thotë znj. Dedei, kemi prodhuar programe të ndryshme që kanë pasur në qendër talentin si ‘Ti vlen´ apo ‘Albanians got talent´, e që do të vazhdojmë t´i prodhojmë, por duke qenë se Shqipëria është një treg i vogël, menduam se do të ishte më produktive nëse do të sillnim një format tjetër, për t´i lënë më shumë kohë përzgjedhjes së talenteve në fusha të tjera. Konstatojmë se ka më shumë tendencë për të përqafuar këngën, pasi është një nga mënyrat më të thjeshta e të shpeshta të komunikimit ose le të themi më popullore. Pra, tendenca e shkuarjes drejt formateve që kanë muzikën në bazë nuk ka të bëjë thjesht me suksesin që këto programe kanë pasur në vende të tjerë, por edhe me prurjet e talenteve. Edhe në Shqipëri vihet re kjo tendencë”.
“Voice” është prodhim i kompanisë “Talpa”, i vitit 2010, dhe vjen nga Holanda. Do të drejtohet nga Ledion Liço dhe numëron rreth 17 episode. “Ndryshe nga programet e tjera, që kanë në qendër talentin, ky nuk është një format për amatorët, por stimulon dhe iu jep mundësi njerëzve që kanë kënduar edhe më parë, me qëllimin që t´u jepet një mundësi për karrierën e tyre. Është një format, që përzgjedhjen e talenteve nuk e bën në bazë të pamjes së jashtme apo performancës shoqëruese, por vetëm mbi vokalin. Janë katër trajnerë, këngëtarë profesionistë, që do të përzgjedhin talentet pa i parë, vetëm duke i dëgjuar zërin dhe më pas do të formojnë grupet e tyre, që do të vazhdojnë t´i trajnojnë, deri sa me anë të seleksionimit, qoftë të tyre, por edhe të publikut, do të zgjidhet fituesi. Ai do të fitojë të drejtën që një shtëpi diskografike e mirënjohur, botërore, të prodhojë diskun e tij dhe ta shpërndajë”, thotë znj. Dedei.
Nga ana tjetër, “TV Klan” do të sjellë një format të përafërt që ka në qendër talentin për muzikën, “X Factor Albania”, një format që është në pronësinë e kompanisë “FremantleMedia”.
“Pas një periudhe dyvjeçare diskutimesh ishte koha e përshtatshme që ky format të mbërrinte edhe në Shqipëri. Prezantuese e këtij programi do të jetë Alketa Vejsiu, e cila ka blerë edhe të drejtën e transmetimit të tij për Shqipërinë.
Formati televiziv i talenteve muzikore në botë, nga Simon Cowell, do të kërkojë fenomenin shqiptar. Pas audicioneve, për më shumë se 20 javë, do të kërkohet të prodhohet spektakël.
Juria është ende surprizë, pasi është një element kyç”, thotë
z. Dumani. Një risi tjetër e “TV Klan” është “Këngët e Shekullit”. “Këtë herë përmbajtja dhe materiali muzikor i spektaklit i përkasin repertorit ndërkombëtar të muzikës. Hite, që kanë bërë historinë e muzikës botërore.
Për znj. Dedei, konkurrenca shihet si një mënyrë për t´i bërë gjërat më mirë. “Nëse je i vetëm, atëherë nuk mund të quhet më një garë, ndaj ne e shohim si një stimul”, thotë znj. Dedei.
Por kjo nuk është “arena” e vetme ku televizionet kanë përqendruar garën. Ka rritje të numrit të programeve me natyrë quiz apo edhe “reality”. “Të dyja këto formate, përveç karakteristikave të tjera të shkallës së argëtimit dhe shkallës së kënaqësisë për audiencën, sigurojnë një aspekt tepër të rëndësishëm për televizionet, që është interaktiviteti apo ndërveprimi i drejtpërdrejtë i audiencës me televizionet. Sa më i lartë të jetë ky ndërveprim, aq më e lartë është shkalla e suksesit në këndvështrimin e produktit që u ofrohet konsumatorëve (audiencës) dhe sidomos, klientëve të medias (reklamuesve). Kjo rrit edhe mundësinë për të qenë të suksesshme”, thotë drejtori i Kërkimit dhe Medias në agjencinë “R&T Advertising”, Thanas Goga.
Në këtë fushë, “Top Channel” po përgatitet të hedhë një tjetër format që titullohet “1000 e 1 pse”, i prodhuar nga “Endemol” e që ka disa vite që transmetohet në vende të ndryshme.
Ky program ka në qendër fëmijët (nga 4-9 vjeç) dhe personazhet “Vip” të jetës publike shqiptare e që do të prezantohet nga Arbana Osmani. “Në qendër të formatit janë një grup fëmijësh që me naivitetin e tyre do të përballen me maturinë dhe përvojën e personazheve të njohur publikë, duke sjellë shumë elementë show”, thotë znj. Dedei.
Ndryshe nga dy konkurrentët e tjerë, “Vizion Plus” ka zgjedhur të joshë audiencën me formate të rinj, që kanë në qendër familjen, por edhe humorin. Përpos “Dancing with the Stars” dhe “Apartamenti 2XL”, në javën e parë të tetorit do të nisin transmetimet programet e reja. Drejtori i Promocionit në këtë televizion, Ilir Dyrmishi, shprehet se programacioni do të vazhdojë të ketë frymë gjeneraliste, për t´iu përshtatur në çdo kohë dhe në çdo moment shijeve dhe nevojave të audiencës.
Strategjia e këtij televizioni është mbështetur kryesisht në programe që do të afrojnë audiencën gjatë disa ditëve të javës, ku konkurrentët i kushtojnë rëndësi sportit.
“Konkurrenca në tregun mediatik sa vjen e bëhet më e fuqishme, ndaj dhe reagimi ndaj saj dhe mbajtja e pozitave konkurruese bëhet një sfidë gjithnjë e më e vështirë. Ndaj jemi duke punuar me kujdes për të përballuar sfidën”, thotë z. Dyrmishi.
“Nga e para” dhe “Familja” janë disa nga programet e reja që do të fillojnë e që vijnë si formate të transmetuara me sukses në shumë vende të botës.
“Nga e para”, një emision që do të drejtohet nga Tyrjan Hyska e që do të transmetohet çdo të mërkurë, konsiston në identifikimin e disa shtëpive apo apartamenteve që do të ndryshohen totalisht, duke u ridizenjuar nga e para. Gjatë kohës që shtëpia riparohet, familja akomodohet në një ambient tjetër komod në hotele apo në vende të tjera.
“Familja”, është një program që do të transmetohet ditën e enjte e që ka natyrë “quizi”. Janë dy familje (tre breza) që vihen përballë njëra-tjetrës, me qëllimin final për të fituar një apartament.
Humori, një tjetër arenë ku do të “ndeshen” të tre televizionet: “Top Channel” me “Portokalli”, që do të ketë shumë elementë të rinj, duke filluar nga prezantimi e deri tek aktorët, “Klan”, gjithashtu është duke programuar, që nën drejtimin e Agron Llakaj, të nisë një “show” humori, pjesë e së cilit do të jenë edhe trupat e estradave në qytete të ndryshme.
Për “Vizion Plus”, prodhimtaria e humorit konsiderohet më se e mbarë këtë vit. “Apartamentit 2XL” i shtohet edhe një tjetër format humori i prodhuar nga “Avalon Production”, i cili është realizuar me sukses në Britani, SHBA, Itali, Gjermani, Francë etj. “Sketch show” vjen në versionin shqiptar me disa forma humori. Po duke u ndalur te humori, “BarKafe” është një sitkam komedie për të gjitha moshat. Me humor të kultivuar të karaktereve, situatës dhe batutës.
Mes “Top Channel” dhe “TV Klan”, konkurrenca do të vazhdojë edhe për spektaklin e ditës së diel. Të dy programet kanë propozuar rifreskim në rubrikat dhe skenografinë. Politika dhe sporti kanë gjithashtu hapësirat e tyre.
Në kërkim të talentit muzikor
Top Channel
“Voice” është prodhim i kompanisë “Talpa”, i vitit 2010, dhe vjen nga Holanda. Do të drejtohet nga Ledion Liço dhe numëron rreth 17 episode. “Ndryshe nga programet e tjera, që kanë në qendër talentin, ky nuk është një format për amatorët, por stimulon dhe iu jep mundësi njerëzve që kanë kënduar edhe më parë, me qëllimin që t´u jepet një mundësi për karrierën e tyre. Është një format, që përzgjedhjen e talenteve nuk e bën në bazë të pamjes së jashtme apo performancës shoqëruese, por vetëm mbi vokalin
Klan
“TV Klan” do të sjellë një format të përafërt që ka në qendër talentin për muzikën, “X Factor Albania”, një format që është në pronësinë e kompanisë “FremantleMedia”. “Pas një periudhe dyvjeçare diskutimesh ishte koha e përshtatshme që ky format të mbërrinte edhe në Shqipëri. Prezantuese e këtij programi do të jetë Alketa Vejsiu, e cila ka blerë edhe të drejtën e transmetimit të tij për Shqipërinë. Pas audicioneve, për më shumë se 20 javë, do të kërkohet të prodhohet spektakël. Juria është ende surprizë, pasi është një element kyç
MBARON VEC
Rriten çmimet, tkurren buxhetet
Nga agjencitë publicitare nuk vijnë aspak lajme të mira. Buxhetet për fushatat publicitare nga biznesi janë reduktuar ndjeshëm. Sipas drejtuesve të këtyre agjencive, viti 2012 parashikohet të jetë edhe më i vështirë.
“Duke pasur parasysh që jemi duke jetuar në një periudhë të zymtë recesioni global ekonomik, shumica e reklamuesve strategjikë dhe jo vetëm, i kanë ulur ndjeshëm investimet publicitare. Përjashtimet janë të rralla”, thotë z. Goga.
Sektori që vazhdon të reklamojë më shumë vazhdon të mbetet telekomunikacioni, që ka shënuar rënie në vëllim, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Sipas ekspertëve, reklamimi nga sektori bankar për vitin 2011 ka qenë pothuajse i pandjeshëm. “Ajo që është interesante, thotë z. Goga, është pozicionimi i pjesës më të madhe të FMCG-ve, të cilët kanë përzgjedhur të ulin ndjeshëm investimin publicitar, me përjashtim të një prej aktorëve kryesorë të këtij sektori, i cili beson se rritja e vëllimit të shpenzimeve publicitare në kohë krize është një mundësi e artë për të rritur pjesën në treg. Unë i besoj këtij të fundit”, thotë një prej drejtuesve të “R&T Advertising”. Një sjellje tjetër që ekspertët vënë re është se bizneset që kërkojnë të reklamojnë, tentojnë të bëjnë sa më shumë “Pazar” ekonomik, që nënkupton çmime sa më të ulëta.
Pra, të blerit lirë i çon ata në një frekuencë më të lartë spotesh, pa rritje buxheti, por për ekspertët, kjo strategji në finale ka një kosto më të lartë.
Sipas të dhënave që vijnë nga “McM Monitoring”, numrin më të lartë të spoteve të transmetuara për muajin shtator (deri në datë 20 shtator) e ka televizioni “Klan”
Ekspertët thonë se koha më e mirë e reklamimit në një program me audiencë të lartë është shumë relative, pasi gjithçka vendoset në bazë të formatit, ditës së transmetimit dhe periudhës.
Konsumatori, thonë ata, ka një stil të ndryshëm jete, në bazë të stinëve, pra në Shqipëri funksionon më shumë ky stil.
Për shembull: nëse do të flisnim për “Portokallinë” e “Apartamentin 2XL” pozicionimi i reklamave është i efektshëm në të tri momentet, në fillim, në mes e në fund, duke qenë se transmetohet ditën e diel, kur pjesa më e madhe e njerëzve janë në shtëpi, por edhe për faktin se në çdo kohë, ka batutë.
Është e ndryshme situata në një zhanër tjetër. Ekspertët thonë se në finale duhet të konsiderohet se kush dhe kur ulet para ekranit dhe për cilin emision. Sipas tyre, reklamuesi kryesor që përbën të paktën 80% të buxheteve, në televizion kërkon audiencë me standard jetese të lartë. Target grupi që ata synojnë është mosha nga 14 deri në 50 vjeç.
Shqiptarët, thonë ekspertët, janë shumë të lidhur pas televizionit dhe ende e konsiderojnë si mjetin e tyre parësor të informimit, ndaj mund të themi padyshim se, televizioni do të jetë kryefjala dhe për këtë 10-vjeçar të ardhshëm. Ndërkohë që media e shkruar, ashtu siç edhe pranohet nga botuesit e saj, është në krizë për një sërë arsyesh.
Avantazhet konkurruese të televizionit sot janë disa: zhanri argëtues dhe social në programacion e intelekti njerëzor. Rrallëherë të ndodh të shohësh njerëz kaq të talentuar dhe besnikë ndaj një kompanie.
Nga ana tjetër, ekspertët thonë se televizioni ka edhe një tjetër avantazh, atë të çmimeve jo shumë të larta të reklamimit. Nëse krahasohemi me rajonin (Mali i Zi, Maqedoni, Kosovë), thonë ata, është fakt se televizioni në Shqipëri është shumë më i zhvilluar se në këto vende, e ndërkaq çmimi zyrtar i reklamës është më i lirë në këtë rajon.
Por, si kanë ndryshuar çmimet reklamuese në këtë sezon? Sipas të dhënave që ofrohen nga agjencitë, çmimet kanë shënuar rritje nga 5-15%. Kjo për arsye se ka programe që janë zhvendosur sa nga një ekran te tjetri.
“Portokalli” në “Top Channel” është programi që shënon çmimin më të lartë të reklamimit, 204,000 lekë për 30 sekonda spot publicitar. Në krahasim me një vit më parë, ky çmim është rritur me rreth 8.8%. Ende nuk janë bërë të ditura sa do të jenë çmimet e spoteve për emisionet e reja që pritet të nisin në tetor. “100 milionë”, emisioni i drejtuar nga Adi Krasta shënon një çmim për 30 sekonda spot publicitar 165,000 lekë. “E Diell”, në “Top Channel” shënon rritje të çmimit me 12% nga sezoni i kaluar, duke u llogaritur në 75,000 lekë.
Në televizionin “Klan”, çmimin më të lartë për 30 sekonda spot publicitar e ka emisioni “Opinion” nga Blendi Fevziu, i cili në krahasim me sezonin e kaluar është rritur me 50%, duke arritur në nivelin 1,200 euro (për efekt llogaritje, kursi i këmbimit me euron u llogarit në 140 lekë).
Po kështu, “Milioner” nga Agron Llaka, shënon një çmim për 30 sekonda spot publicitar në 1,200 euro, ndërsa emisionet e reja, si “X Factor” parashikojnë të kenë çmim për 30 sekonda spot në 1,050 euro. Një spot 30 sekonda te “Zonë e lirë” e Arian çanit me kalimin në “TV Klan”, ka shënuar rritje fare të pandjeshme. Ndërsa tek “E diela shqiptare”, çmimi llogaritet në 600 euro (30 sekonda spot).
Në “Vizion Plus”, “Sketch show” pritet të ketë edhe çmimin më të lartë për 30 sekonda spot 183,000 lekë. Te “Familja”, çmimi llogaritet në 171,0000 lekë.
Vetëm një prej televizioneve aplikon çmime në euro për reklamat. Frika nga luhatjet e forta të kursit të këmbimit mes euros dhe lekut, e ka ndryshuar këtë strategji heraherës.
Audienca, përpjekje për matje shkencore
Kohët e fundit ka disa përpjekje në tregun e marketingut për të ofruar shërbim në matjen e audiencës nga aktorë profesionistë, të pavarur. Gjithsesi qoftë reklamuesit e mëdhenj, agjencitë publicitare apo dhe vetë mediat, kryejnë studime të herëpashershme për studimin e sjelljes dhe preferencave të audiencës. Ekspertët thonë se në mungesë të një sistemi, të matjes së vazhdueshme e shkencore të audiencës, është pothuajse e pamundur të bëhet një planifikim dhe një shpërndarje e informuar e shpenzimeve publicitare. Mungesa e këtyre të dhënave e bën të pamundur përllogaritjen e ROI-t (kthimit të investimit) apo efektit të investimit marketing/publicitar për produktet dhe shërbimet e ndryshme që reklamohen në media.
Sipas ekspertëve, matja e audiencës do të ndihmonte në gjetjen e kanaleve më të mira, për përshtatshmërinë e një marke dhe për komunikimin e mesazheve të shumta e specifike. Rreziqet financiare janë shumë të larta, ndaj kompanitë dhe agjencitë kanë nevojë që të ndërmarrin veprime të menjëhershme për të shpenzuar sa më mirë paratë e investuara në fushën e publicitetit. Për këtë arsye, thonë ata, matja sa më objektive dhe e pavarur e audiencës është domosdoshmëri emergjente.
Kompanitë dhe agjencitë e ndryshme kanë nevojë të monitorojnë efikasitetin e parave të shpenzuara për transmetimin e një mesazhi të caktuar, për një markë të caktuar bazuar në targetin përkatës dhe të ndërmarrin veprime për të përshtatur këto shpenzime në bazë të efektivitetit, që ato kanë dhe shikueshmërisë së audiencës së synuar. Kjo do të shmangte shpenzimet e panevojshme për mesazhe që nuk shkojnë atje ku duhet. Si mund të arrihet kjo?
Nëpërmjet identifikimit të menjëhershëm të mundësive, thonë ekspertët, por edhe duke monitoruar programet apo kanalet e tjera menjëherë, ditën e ardhshme. Me anë të monitorimit të shikueshmërisë së programeve, kanaleve, duke bërë të mundur matjen e konkurrencës reale ndërmjet programeve dhe kanaleve të ndryshme në të njëjtin orar, në fasha orare të ndryshme, në grupmosha, etj. Si pasojë e mungesës së matjes së audiencës, përcaktimi i çmimeve për blerjen e hapësirave publicitare (kohës televizive), bëhet bazuar vetëm në hamendësime, në planifikimin e target audiencës së bërë nga televizionet apo duke iu referuar eksperiencave dhe të dhënave të emisioneve të ngjashme në vende të tjera. Gjithsesi, matja e vazhdueshme e audiencës (ose monedha e përbashkët e shkëmbimit të kohës televizive) mbetet një çështje e pazgjidhur e tregut të televizioneve në Shqipëri, e cila do të shërbente si një rregullator i mirë vetërregullues për transaksionet në këtë treg.
Ekspertët nuk sugjerojnë domosdoshmërisht uljen e numrit të transmetimeve për njësi (frekuencës), apo kohës së përgjithshme të transmetimit të fushatave të tyre. Këshilla e tyre do të ishte: një plan i mirëstudiuar, që duhet të bazohet fillimisht në nivelin e performancës mediatike të synuar (apo në gjuhën teknike, arritja e GRP-ve të kërkuara), dhe më tej analiza financiare e fushatave të tyre. Pra, me një fjalë, ajo çka ne përpiqemi të arrijmë për partnerët tanë, është një performancë më e mirë mediatike me buxhetet më optimale të mundshme. Për sa iu përket klientëve, një pjesë e madhe e tyre janë ndërgjegjësuar, në një masë të madhe tashmë, për projektime të tilla të shpenzimeve publicitare. Të dhënat e brendshme të agjencive tregojnë se televizioni mbetet ende në masë dërrmuese, kanali kryesor për të përçuar mesazhet publicitare në tregun shqiptar, dhe sigurisht që të dhëna të tilla pasqyrohen edhe në analizat paraprake për klientët dhe planet e komunikimit që ne iu propozojmë atyre.
Programet më të suksesshme në botë
Show Rrjeti
America’s Got Talent NBC
American Idol Fox
Dancing With the Stars BBC Worldwide
So you Think you can Dance Fox
Survivor CBS
The Amazing Race CBS
The Biggest Loser NBC
The X Factor Fox
Top Chef ABC
Televizionet me status “super media”
Për vitin 2011, kompania “Deloitte” parashikoi se televizionet do të forconin statusin si “supermedia”. Sipas ekspertëve shikuesit në mbarë botën do të shpenzonin 140 milionë orë më shumë përpara ekranit, tregu i reklamave do të rritet me 10 miliardë dollarë dhe do të ketë 40 milionë më shumë shikues. Me pak fjalë, televizioni do të vazhdojë të komandojë vëmendjen dhe xhepin e miliona njerëzve në botë.
Ekspertët e “Deloitte” thonë se televizioni do të vazhdojë të ruajë pozicionimin si lider në krahasim me mediat e tjera, për nga totali i reklamave, taksat e licencimeve dhe tarifat e pagesave për programet që konsumohen sipas dëshirës. Sipas këtij studimi, tregu i reklamave është në rritje, nga 174 miliardë dollarë që u vlerësua në vitin 2007, parashikohet të arrijë në 191 miliardë dollarë (2011). Për vitin 2012, rritja vlerësohet në 6% duke bërë që të arrijë në 200 miliardë dollarë.
Po sipas analistit të “Deloitte Touche Tohmatsu”, ky vit shënon edhe rritje të audiencës.
Për vitin 2011, llogaritet të shpenzohen në total përpara ekranit të vogël 4.49 trilionë orë. Audienca botërore për vitin 2011 është parashikuar që të rritet me 40 milionë për të arritur në 3.7 miliardë shikues. Ende gjysma e botës nuk e shfrytëzon këtë mënyrë argëtimi, duke lënë hapësira për rritje të vazhdueshme të tregut televiziv. Shikueshmëria për person është parashikuar të shkojë në 3 orë e 12 minuta në ditë.
Është një shifër e lartë nëse krahasohet me 15 minuta në ditë që shpenzohet mesatarisht në botë në rrjetet sociale.
Në këtë mënyrë, televizioni është media me më shumë influencë në krahasim me mediumet e tjera.
Televizioni do të vazhdojë të mbetet nxitës kryesor për tregtinë e librit. Duke qenë se bestsellerët prezantohen edhe nga njerëzit e famshëm të televizionit. Nga ana tjetër, shërben si një mënyrë për të rritur shitjet e revistave apo gazetave, kryesisht atyre që kanë në brendësi listën e programeve televizive. Në Mbretërinë e Bashkuar, një vend me 23 milionë familje, shitjet e revistave që kanë në brendësi programet televizive, mund të arrijnë në miliona, në javë.
Po kështu televizioni nxit blerjet e lodrave për fëmijë. Për shembull: Thomas the Tank Engine (Lokomotiva Tomas) është lodra numër një te fëmijët parashkollorë në Kinë. Nuk është rastësi fakti se artistët më të suksesshëm të vitit 2011 janë personazhe që kanë dalë nga programe të famshme televizive.
Për shembull, programi i suksesshëm televiziv “Strictly Come Dancing” ka arritur të llogarisë 250 milionë shikues në 38 vende ku transmetohet. Kina është një nga tregjet më të rëndësishëm për televizionin, duke qenë se ka nisur të blejë formate të famshme. Edhe në tregjet e vendeve në zhvillim, televizioni ka forcuar pozitat. Për vitin 2011, tregu i reklamave pritet të rritet me 16% në Kinë dhe 14% në Indi. Në vendet BRIC, rritja llogaritet në 20%.
Nga ana tjetër, teknologjia televizive vazhdon të përmirësohet. Migrimi i lartë ka ndikuar edhe në rritjen e shitjeve të platformave të ndryshme, po kështu edhe rritja e penetrimit në tregje e televizorëve me ekran të sheshtë është një nga shkaqet e rritjes së tregut të reklamave. Teknologjia 3D gjithnjë e më shumë po kthehet në një burim të madh të ardhurash në terma afatgjatë e afatshkurtër
Kosto
1,000-5,000 euro kushton blerja e së drejtës së transmetimit të një episodi, për një spektakël
Tkurrja
Tendenca e buxheteve për reklamim është në rënie
Tregu
Sektori bankar ka qenë pothuajse “off-air” për pjesën më të madhe të vitit 2011, ndërkohë që telekomunikacionet, ndonëse me ulje të vëllimeve krahasuar me periudhat e njëjta të viteve të mëparshme, mbeten përsëri reklamuesit më të mëdhenj.
Nga Elona Bedalli
Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.
Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.