Qytetarët amerikanë, të penguar nga kostot e larta të huamarrjes për kreditë e makinave, hipotekat dhe kartat e kreditit, nuk do të jenë më mirë këtë vit.
Kjo për shkak se disa zyrtarë të Rezervës Federale, po rishikojnë parashikimet, që ata bënë tre muaj më parë, të cilat kërkonin tre ulje të normave këtë vit.
Aktualisht, norma e interesit e synuar e Fed, është midis 5.25% dhe 5.5%, niveli më i lartë në 23 vjet. Katër nga 19 zyrtarët në komitetin e përcaktimit të normave, tani shohin se normat qëndrojnë mbi 5% këtë vit, duke nënkuptuar një ose asnjë ulje të normave, sipas parashikimeve të reja ekonomike nga takimi i javës së kaluar.
Ndërkohë, në dhjetor, tre zyrtarë, parashikuan që normat të qëndrojnë mbi 5%. Në anën e kundërt, vetëm një zyrtar – krahasuar me pesë më parë – parashikon që normat të ulen nën 4.5%, duke nënkuptuar katër ulje.
Nëse banka qendrore i ul normat para kohe, ajo mund të rrezikojë të humbasë kontrollin e saj mbi inflacionin, i cili ende nuk është kthyer në objektivin prej 2%. Por, nëse Fed pret shumë gjatë për uljen, normat e larta të interesit mund të ndëshkojnë më tej amerikanët dhe ekonominë, duke shkaktuar potencialisht një recesion.
Presidenti i Fed-it të Atlantës, Raphael Bostic, aktualisht anëtar me të drejtë vote në komitetin e përcaktimit të normave të Fed-it, shkoi aq larg sa sugjeroi, që banka qendrore duhet të ulë normat vetëm një herë këtë vit.
“Ekonomia vazhdon të sjellë surpriza dhe vazhdon të jetë më elastike dhe më energjike se sa kisha parashikuar”, tha Bostic. Kjo është arsyeja pse ai tha se, rishikoi besimin e tij se banka qendrore duhet të ulë normat nga dy herë këtë vit, në një herë.
Ulja e parë e normës varet nga të dhënat e inflacionit
Në shkurt, Bostic tha se ulja e parë e normës, mund të vijë “diku në verë”. Kjo është gjithashtu pritshmëria aktuale e Wall Street.
Jerome Powell, Kryetari i Rezervës Federale, nuk e ka ndarë publikisht afatin e tij kohor për uljen e normave, por ka shpjeguar vazhdimisht se koha e uljes së parë të normës, do të përcaktohet përfundimisht nga ajo që tregojnë matësit e inflacionit dhe të dhëna të tjera kryesore ekonomike.
Tregimet e inflacionit për dy muajt e parë të vitit, rezultuan më të nxehta se sa pritej, duke reflektuar disa presione të vazhdueshme të çmimeve, në shërbime dhe banesa.
Rritja e kostove të strehimit dhe rritja e çmimeve të gazit, kontribuan në 60% të rritjes mujore të çmimeve të konsumit në shkurt, sipas Indeksit të fundit të Çmimeve të Konsumit. Çmimet e konsumit u rritën me 3.2% në shkurt nga një vit më parë, më e lartë se rritja vjetore prej 3.1%, që prisnin ekonomistët. Indeksi i Çmimeve të Prodhimit, një tjetër matës i inflacionit i vëzhguar nga afër, u rrit në shkurt me ritmin e tij më të shpejtë në shumë muaj.
Treguesi i preferuar i inflacionit nga Fed, indeksi i çmimeve të Shpenzimeve të Konsumit Personal, pasqyroi gjithashtu çmimet e larta në janar.
“Unë nuk mendoj se inflacioni ka ngecur, sepse pres, që një pjesë e zbutjes në shpenzimet e konsumatorit dhe në tregun e punës, të ushqehet në shërbime dhe të strehojë inflacionin gjatë muajve të ardhshëm,” David Page, kreu i kërkimit makroeonomik, në firmën e menaxhimit të investimeve AXA IM.
Inflacioni nuk po ngadalësohet më, gjë që do të parandalonte çdo ulje të normës, është një nga shqetësimet më të mëdha të Wall Street për ekonominë. Por, ekonomistët ende presin gjerësisht, që inflacioni të zvogëlohet gradualisht – ndoshta jo aq sa prisnin investitorët disa muaj më parë.
Powell tha javën e kaluar, se rritja mujore e çmimeve të janarit, mund të jetë anuar nga “faktorët sezonalë” dhe se kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht, se ftohja e inflacionit është ndalur.
Ai nuk ka specifikuar – dhe nuk ka gjasa të sinjalizojë – numrin e uljeve të normave, që ai beson se janë të përshtatshme për këtë vit. Përkundrazi, ai tha në takimin e javës së kaluar, se ai dhe zyrtarë të tjerë të Fed “dëshirojnë më shumë besim, se inflacioni po zbret në mënyrë të qëndrueshme, në 2%.
Kjo do të thotë se, normat do të qëndrojnë aty ku janë, pasi zyrtarët e Fed presin më shumë të dhëna për të ditur nëse inflacioni është me të vërtetë drejt 2%.
“Rruga e deflacionit, siç pritej, ka qenë e vështirë dhe e pabarabartë, por një qasje e kujdesshme ndaj rregullimeve të mëtejshme të politikave, mund të sigurojë, që inflacioni do të kthehet në mënyrë të qëndrueshme në 2%, ndërsa përpiqet të ruajë tregun e fortë të punës,” tha guvernatorja e Fed Lisa Cook.
Por, presidenti i Fed i Çikagos, Austan Goolsbee, tha se tre shkurtime këtë vit janë “në përputhje me mendimin tim”.
“Ne jemi në një gjendje të pasigurt, por nuk më duket sikur kemi ndryshuar rrënjësisht historinë, që po kthehemi në objektiv,” tha Goolsbee, i cili nuk voton për vendimet për normat e interesit këtë vit.
Megjithatë, Powell tha në takimin e dhjetorit, se bankierët qendrorë, nuk do duhet të presnin derisa inflacioni të kthehet në objektivin e Fed, për të filluar uljen e normave të interesit, sepse “do të ishte tepër vonë”.
Arsyetimi i tij, është se mund të duhet pak kohë, që efekti i plotë i një niveli të caktuar të normave të interesit, të funksionojë përmes ekonomisë. Të ashtuquajturat “vonesa të gjata dhe të ndryshueshme” të politikës monetare, janë faktor kyç, që zyrtarët po marrin në konsideratë, kur bëhet fjalë për afrimin e uljes së normave, dhe pse disa mund të marrin në konsideratë tre ulje këtë vit, pavarësisht disa të dhënave të padëshirueshme të inflacionit.
Guvernatori i Fed-it, Christopher Waller, ka mbështetur uljen e inflacionit dhe tha se përmirësimi i mëtejshëm, mund të hapë derën për uljen e normave. / CNN